[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 27، شماره 86 - ( 4-1398 ) ::
جلد 27 شماره 86 صفحات 125-103 برگشت به فهرست نسخه ها
خوانشی هگلی از فلسفه تاریخ اساطیری ایران در شاهنامه فردوسی با تأکید بر گفتار «خدایگان و بنده»
چیمن فتحی 1، رامین محرمی2 ، بیژن ظهیری ناو2 ، شهریار گیتی2
1- دانشگاه محقق اردبیلی ، chiman_fathi@yahoo.com
2- دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده:   (10490 مشاهده)
شاهنامه فردوسی، حماسه منظوم اساطیری ایران، بر مدار ستیز نیروهای عینیت­یافته ناساز عالم، یعنی ایران و انیران و نبرد شخصیت­ها و قهرمانان آن، می­گردد؛ زیرا از دیدگاهی فلسفی، طرح هستیِ تاریخ اساطیری ایران هم اساساً بر مبنای هماویزی دوگانه­های ناساز افکنده شده است. یکی از مهم­ترین دیدگاه­های فلسفی به تاریخ، نگرش فریدریش هگل، فیلسوف تاریخ­گرای آلمانی، است. در این نگرش، ماهیت و هدف تاریخ، همان ماهیت انسان است و ماهیت انسان، رسیدن به خودآگاهی و آزادی است و این آزادی تنها بهنحو تدریجی و دیالکتیکی تحقق­پذیر است؛ از‌این‌رو، در فلسفه هگل، جنگ وسیله­ای برای پیش­بُرد دیالکتیک تاریخ به‌شمار می­آید و ایجاد پیکار میان شخصیت­های انسانی، به‌مثابه خدایگان و بنده، اساس رسیدن به خودآگاهی معرفی شده است. نبرد بین انسان­ها در شاهنامه فردوسی هم گفتار «خدایگان و بنده» در فلسفه هگل را به ذهن متبادر می­کند. در بخش اساطیری شاهنامه، دست‌یابی به خودآگاهی و تحقق آن در تاریخ اساطیری ایران، تنها از راه نبرد دو سوی مخالف، به‌مثابه خدایگان و بنده، در نبردهای بین جمشید و ضحاک، ضحاک و کاوه (و آن­گاه فریدون)، فرزندان فریدون، شهادت ایرج و کین‌خواهیِ (دادباوری) او به‌وسیله منوچهر روی می­دهد. این جستار، با رویکردی تحلیلی‌ـ‌‌توصیفی به تحلیل فلسفه تاریخ شاهنامه فردوسی، با تأکید بر گفتار «خدایگان و بنده» پرداخته و به این نتیجه رسیده است که در این حماسه اساطیری، همه ستیزگی­­ها هر بار به گونه­ای آمیختگیِ وحدت­بخش نائل می­آیند که هم­تراز لحظه­های سنتز یا هم­نهاد دیالکتیکی هگلی و در حقیقت، اسباب فراگرد تاریخی و راه رسیدن به خودآگاهی و آزادی از رهگذری دیالکتیکی است و این همان امکان خوانش فلسفه تاریخ اساطیری ایران در شاهنامه فردوسی برپایه فلسفه تاریخ هگلی است.
ف
واژه‌های کلیدی: لسفه تاریخ اساطیری ایران، شاهنامه فردوسی، فلسفه تاریخ هگل، خدایگان و بنده
متن کامل [PDF 5684 kb]   (1495 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آموزگار، ژاله (1383) تاريخ اساطيري ايران. چاپ ششم. تهران: سمت.
2. اردبيلي، محمد و عليرضا آزادي (1393) «هگل، هايدگر و مسئلة زمان». پژوهش‌هاي فلسفي دانشگاه تبريز. شمارة 14: 49-69.
3. اسلامي¬ندوشن، محمدعلي (1394) زندگي و مرگ پهلوانان در شاهنامه. چاپ دهم. تهران: شرکت سهامي انتشار.
4. الياده، ميرچا (1362) چشم¬اندازهاي اسطوره. ترجمة جلال ستاري. تهران: توس.
5. باستيد، روژ (1370) دانش اساطير. ترجمة جلال ستاري. تهران: توس.
6. پلامناتز، جان (1367) شرح و نقدي بر فلسفة سياسي‌ـ اجتماعي هگل. ترجمة حسين بشيريه. تهران: ني.
7. تيلور، چارلز (1379) هگل و جامعة مدرن. ترجمة منوچهر حقيقي¬راد. تهران: مرکز.
8. ثاقب¬فر، مرتضي (1387) شاهنامة فردوسي و فلسفة تاريخ ايران. چاپ دوم. تهران: قطره.
9. دورانت، ويل (1395) تاريخ فلسفه. ترجمة عباس زرياب خويي. چاپ بيست‌وپنجم. تهران: علمي و فرهنگي.
10. دونت، ژاک (1381) درآمدي بر هگل. ترجمة محمدجعفر پوينده. چاپ دوم. تهران: چشمه.
11. راوچ، ليو (1382) فلسفه هگل. ترجمة عبدالعلي دستغيب. آبادان: پرسش.
12. رزمجو، حسين (1374) «عدالت‌جويي و ظلم‌ستيزي فردوسي». در: نميرم از اين پس که من زنده‌ام، مجموعة مقالات کنگرة جهاني بزرگداشت فردوسي (هزارة تدوين شاهنامه). به‌کوشش غلامرضا ستوده: 298-263.
13. زند، زاگرس (1392) «سبک تاريخ¬نويسي شاهنامة فردوسي». پژوهشنامة ادب حماسي. سال نهم. شمارة 15: 77-99.
14. زنر، آر.سي (1375) زروان يا معماي زرتشتي¬گري. ترجمة تيمور قادري. چاپ دوم. تهران: فکر روز.
15. ستاري، رضا و مرضيه حقيقي (1393) «نقد کهن¬الگويي ريشه¬هاي دوگانه¬انگاري اسطوره¬اي در شاهنامة فردوسي». متن¬شناسي ادب فارسي. دورة جديد. سال ششم. شمارة اول (پياپی21): 111-130.
16. سرکاراتي، بهمن (1385) سايه¬هاي شکارشده. چاپ دوم. تهران: طهوري.
17. سينگر، پيتر (1379) هگل. ترجمة عزت‌الـله فولادوند. تهران: طرح نو.
18. صادقي، علي (1388) آزادي و تاريخ تأملاتي در ديالکتيک هگل. چاپ سوم. تهران: پرستش.
19. صفا، ذبيح¬الـله (1369) حماسه¬سرايي در ايران. چاپ پنجم. تهران: اميرکبير.
20. طاووسي، محمود (1361) «نکته¬اي از داستان فريدون». آينده. سال هشتم. شمارة 8: 502-505.
21. عباسي، حبيب¬الـله و الهه عظيمي يان¬چشمه (1395) «مغلطة تأثير عاطفي در بازنمايي تاريخ (نگرشي انتقادي بر تاريخ¬نگاري شهاب¬الدين نسوي در سيرت جلال¬الدين و نفثه¬المصدور». متن‌پژوهي ادبي. سال بيستم. شمارة 67: 7-35.
22. علامي، ذوالفقار و نسرين شکيبي‌ممتاز (1393) «نشان¬وارگي درفش¬هاي شاهان و پهلوانان در شاهنامه». زبان و ادبيات فارسي دانشگاه خوارزمی. سال بيست‌ودوم. شمارة 77: 155-186.
23. فتحي، چيمن و رامين محرمي (1394) هم‌سويي حماسه‌ها: ايمان ترجمه (بررسي تطبيقي شاهنامة فردوسي و بهشت‌گمشدة جان ميلتون). سقز: گوتار.
24. فردوسي، ابوالقاسم (1388) شاهنامه. تصحيح جلال¬خالقي¬مطلق. جلد اول. چاپ دوم. تهران: دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي.
25. فلاح، غلامعلي و فرزاد بالو (1393) «از مخاطب راوي تا مخاطب روايت (با تأملي در روايت¬هاي داستاني شاهنامه). زبان و ادبيات فارسي دانشگاه خوارزمی. سال بيست و دوم. شمارة 77: 213-236.
26. کاپلستون، فردريک (1382) تاريخ فلسفه از فيشته تا نيچه. ترجمة داريوش آشوري. جلد هفتم. چاپ دوم. تهران: علمي و فرهنگي.
27. کريمي‌، حسين (۱۳۶۱) فلسفة تاريخ. تهران: جهاد دانشگاهي.
28. مجتهدی، کريم (1389) دربارة هگل و فلسفة او. چاپ چهارم. تهران: اميرکبير.
29. محرمي، رامين و رقيه ممي¬زاده (1390) «تقابل نمادهاي خير و شر در دورة اساطيري شاهنامه»، متن‌پژوهي ادبي. شمارة 49: 127-143.
30. مختاري، محمد (1368) حماسه در رمز و راز ملي. تهران: قطره.
31. مختاري، محمد (1379) اسطورة زال (تبلور تضاد و وحدت در حماسة ملي). چاپ دوم. تهران: توس.
32. مسکوب، شاهرخ (1386) سوگ سياوش. چاپ هفتم. تهران: خوارزمي.
33. مسکوب، شاهرخ (1396) ارمغان مور. چاپ ششم. تهران: ني.
34. هگل، گئورک ويلهلم فريدريش (1336) عقل در تاريخ. ترجمة حميد عنايت. تهران: دانشگاه صنعتي‌شريف.
35. هگل، گئورک ويلهلم فريدريش (1358) خدايگان و بنده (با تفسير الکساندر کوژو). ترجمه و هگل، گئورک ويلهلم فريدريش (1397) پديدارشناسي جان. ترجمة باقر پرهام. چاپ پنجم. تهران: کندوکاو.
36. Ed. By.Beiser, Fredrick. C (1993) The cambridge Companion to Hegel,Cambridge University Press. [DOI:10.1017/CCOL0521382742]
37. Hegel. (1977) Phenomenology of Spirit, by V Miller, Oxford and Newyork, Oxford university press.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Fathi C, Moharrami R, Zahiri Nav B, Giti S. A Hegelian Reading of the Philosophy of Iranian Mythological History in Firdowsi's Shahnameh, Focusing on the concepts of "Gods and Servants". Persian Language and Literature 2019; 27 (86) :103-125
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-3574-fa.html

فتحی چیمن، محرمی رامین، ظهیری ناو بیژن، گیتی شهریار. خوانشی هگلی از فلسفه تاریخ اساطیری ایران در شاهنامه فردوسی با تأکید بر گفتار «خدایگان و بنده». زبان و ادبيات فارسی. 1398; 27 (86) :103-125

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-3574-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 27، شماره 86 - ( 4-1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.1 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4642