:: سال 31، شماره 95 - ( 8-1402 ) ::
جلد 31 شماره 95 صفحات 110-83 برگشت به فهرست نسخه ها
آموزش سبک زندگی، زیرگونه‌ای در ادبیات تعلیمی پیکره پژوهش: نشریات سال‌های 1290 تا 1320
محمدرضا حاجی آقابابایی
علامه طباطبایی ، hajibaba@atu.ac.i
چکیده:   (1033 مشاهده)
سبک زندگی و مسائل مرتبط با آن از موضوعاتی است که از دیرباز در متون تعلیمی ادبیات فارسی به آن توجه شده ‌است و از آن گاهی با عنوان «سیاست منزل» یا «تدبیر منزل» یاد کرده‌اند. از اواخر عصر قاجار توجه به مسائلی همچون سبک زندگی و آموزش شیوه زندگی رونق می‌گیرد و گویی بار دیگر ادبیات تعلیمی به سبک و شیوه‌ای تازه رواج می‌یابد. در پژوهش حاضر، نشریات اواخر عصر قاجار و دوره پهلوی اول بررسی و مقالات مربوط به سبک زندگی و نظریات موافقان و مخالفان تحلیل شده است. از مهم‌ترین موضوعاتی که مطبوعات به آن پرداخته‌اند، می‌توان به زندگی اجتماعی، آداب معاشرت، اصول خانه‌داری، سلامت جسمانی و طرز پوشش اشاره کرد. با بررسی مطالبی که درباره سبک زندگی در نشریات اواخر عصر قاجار و دوره پهلوی اول منتشر شده است می‌توان به این نتیجه رسید که حرکت به سمت‌وسوی تجدّد در عرصه‌های مختلف تبلیغ شده و الگوهای غربی به‌منزله نمونه‌های برتر سبک زندگی به جامعه ایرانی معرفی شده ‌است؛ هرچند در پاره‌ای از موارد، این الگوها سنخیت چندانی با سبک زندگی ایرانیان و فرهنگ جامعه ایرانی ندارد. نکته دیگر آنکه، گویی فقط زنان باید در زمینه فراگیری سبک زندگی آموزش ببینند و مردان از این‌گونه آموزش‌ها بی‌نیازند. این امر برخاسته از دیدگاه‌های فرهنگی حاکم بر جامعه ایران در آن روزگار است.
 
واژه‌های کلیدی: ادبیات تعلیمی، سبک زندگی، مطبوعات، دوره قاجار و پهلوی
متن کامل [PDF 850 kb]   (86 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تاریخ ادبیات
فهرست منابع
1. آقاخانلو (1314). خان‌ـ خانم. پيمان. سال دوم. شمارة 10: 614-616.
2. اديب‌الممالک (1333ق). تدبير منزل. شکوفه. سال سوم. شمارة 1: 4.
3. افشار، سريه‌خانم ميرزارضاخان (1299). دستور پرستاري و تربيت اطفال؛ توجهات لازمه در اوقات حمل. عالم نسوان. سال اول. شمارة 1: 9-7.
4. اميری خراساني، احمد و همکاران (1396). تدبير منزل در اخلاق ناصري و اخلاق جلالي. ادب و زبان. شمارة 42: 1-31.
5. اندرز به خانم‌هاي خانه‌دار (1314). مهرگان. سال اول. شمارة 14: 5.
6. ايراني نجيب ـ ايراني شرير (1301). زبان زنان. سال چهارم. شماره 4 و 5 19-22.
7. بروجردي، صادق (1302). ابيات راجع به نسوان. جمعيت نسوان وطن‌خواه. سال اول. شمارة 1: 25.
8. پ. ن. (1299). اي مرغک. عالم نسوان. سال اول. شمارة 2: 25.
9. پارسا، فخرآفاق (1302). زينت اصلي زن خانه‌داري است. جمعيت نسوان. سال اول. شمارة 5 و 6: 50-45.
10. پاکدل (1311). چگونه طفلم را تربيت کنم. دختران ايران. سال اول. شمارة 1: 40.
11. پژوهي، جعفر ر. (1308). اساس ترقي نسوان. عالم نسوان. سال دهم. شمارة 2: 57-59.
12. پوزشي، ميرزامحمودخان (1312). شوهر يا کار، کدام‌يک براي زنان واجب‌تر است؟. آيندة‌ ايران. سال چهارم. شمارة 1 و 2: 7.
13. تبريزي، اشرف (1340 ق). مسئوليت مردها در تربيت زنان. ايرانشهر. سال اول. شمارة 12: 370-375.
14. جاويد، اسماعيل (1311). به دختران ايران. دختران ايران. سال اول. شمارة 3: 7-13.
15. جذابيت زن (1314). ترجمة ا. باختر. سال دوم. شمارة 4 و 5: 348-351.
16. جلالي، م. (1304). آداب معاشرت. عالم نسوان. سال ششم. شمارة 2: 18-23.
17. چگونه طفلم را تربيت کنم (1311). دختران ايران. سال اول. شمارة 6: 40-42.
18. چنگيزي، دلشاد (1300). مناظره. عالم نسوان. سال دوم. شمارة 1.
19. حاجي‌آقابابايي، محمدرضا؛ صالحي، نرگس (1398). بررسي آموزه‌هاي تعليمي در نخستين مطبوعات تخصصي زنان. پژوهش‌نامة ادبيات تعليمي. شمارة 43. 84-57
20. حفظ‌الصحة اطفال (1328 ق.). دانش. سال اول. شمارة 1: 2-3.
21. حفظ‌الصحه و ترتيب زندگي (1333 ق.). شکوفه. سال سوم. شمارة 1: 2-3.
22. خانه‌داري و شوهرداري (1328 ق). دانش. سال اول. شمارة 1: 4-6.
23. خانه‌داري (1340 ق). جهان زنان. سال اول. شمارة 5: 106-108.
24. خسروي، عبداللـه (1309). زن در ژاپن. آرمان. سال اول. شمارة 1: 22-24.
25. خلعتبري، عادل‌الملوک (1311). براي دختران جوان خانه‌داري و خياطي. آيندة ايران. سال دوم. شمارة 67: 1.
26. خواجه‌نوري، عفت‌الملوک (1302). لزوم ورزش. جمعيت نسوان. سال اول. شمارة 5 و 6: 50-52.
27. دختر خوب کدام است (1331ق). شکوفه. سال اول. شمارة 1: 3.
28. در آداب تربيت اخلاق دوشيزگان (1330ق). شکوفه. سال اول. شمارة 1: 3.
29. دريک، ا. اف (1305). دانستني‌هاي زنان جوان. ترجمة ذبيح‌الله قربان. ايرانشهر. سال چهارم. شمارة 4: 241.
30. دستور خانه‌داري (1312). نامة مصور اقبال. سال هفدهم. شمارة اول: 25-27.
31. رستمي، پروين؛ ثواقب، جهانبخش (1398). اجتماعي‌شدن زنان در عصر پهلوي اول؛ امکان يا امتناع. تاريخ ايران. شمارة 1: 17-47.
32. رفعت‌زاده، مريم (1340 ق). لزوم تعليم زنان. جهان زنان. سال اول. شمارة 5: 93-97.
33. زن خوب کدام است (1333ق). شکوفه. سال سوم. شمارة 15: 4.
34. سايکز، الاس (1309). زير چادر. آرمان. سال اول. شمارة 2: 67-71.
35. سرگذشت نوشي (1302 ب). عالم نسوان. سال چهارم. شمارة 1. 30
36. سميعيان (1308). خانه‌داري. عالم نسوان. سال دهم. شمارة 2: 82-86.
37. سميعيان (1309). مالية خانه. عالم نسوان. سال يازدهم. شمارة 2: 66-68.
38. سميعيان (1310). اقمشه و لباس. عالم نسوان. سال دوازدهم. شمارة 1: 26-29.
39. سياووشي، مهدي؛ زيويار، فرهاد (1395). تأثير سياست‌هاي فرهنگي پهلوي بر بروز بحران هويت زن ايراني (با تکيه بر نظرية تکوين و تکون هويت ملي ايرانيان). زنان و خانواده. سال يازدهم. شمارة 36: 7-32.
40. شريف، علي‌اصغر (1301). اسراف. عالم نسوان. سال سوم. شمارة 3: 30-32.
41. شيخ‌الرئيس (1299). رباعي. نامة بانوان. سال اول. شمارة 1: 4.
42. صادقي، افشار (1310). مشاغل نسوان. عالم نسوان. سال دوازدهم. شمارة 1: 29-31.
43. صرفه‌جويي در لباس (1299). عالم نسوان. سال 1. شمارة 2: 18-22.
44. طرز لباس. (1299). عالم نسوان. سال اول. شمارة 1: 17-19.
45. عباسي، سميه؛ موسوي، منصور (1393). نگاهي به موقعيت زنان ايران در دورة پهلوي از سال 1300 تا 1332 ش. پژوهشنامة زنان. شمارة‌ 1: 59-82.
46. فرامرزي، احمد (1306). زنان انگليس. تقدم. سال اول. شمارة 4: 219-225.
47. قانون خانه‌داري (1299). عالم نسوان. سال اول. شمارة ‌1: 10-12.
48. کاظم‌زاده ايرانشهر، حسين (1304). ايرانشهر. ايرانشهر. سال سوم. شمارة ‌7: 426-429.
49. کاظم‌زاده، ايرانشهر، حسين (1340 ق). ادبيات. ايرانشهر. سال اول. شمارة 1: 4-5.
50. کسروي، سيداحمد (1312). مادران و خواهران ما: خدا زنان را براي کارهايي آفريده و مردان را براي کارهايي. پيمان. سال اول. شمارة 3: 21-22.
51. کسروي، سيداحمد (1312). مادران و خواهران ما: زنان اگر نيک‌اند از مااند و اگر بدند از مااند. پيمان. سال اول. شمارة 1: 13-14.
52. کسروي، سيداحمد (1312). مادران و خواهران ما: شگفتا از کساني که براي زنان و دختران خود رمان‌هاي عاشقانه مي‌خرند يا آنان را شيفتة سينما و تياتر ساخته لرزه بر بنياد پاکدامني ايشان مي‌اندازند. پيمان. سال اول. شمارة 6: 14-15.
53. کسمايي، شمس (1340 ق). نسوان مسلمان‌شده. جهان زنان. سال اول. شمارة 5. 92
54. لزوم ازدواج و تربيت زنان (1305). عنقا. سال اول. شمارة 7 و 8: 109-113.
55. محفل دوشيزگان (1301). زبان زنان. سال چهارم. شمارة 3.
56. محمودي، م. م. (1299). خانه‌داري، بودجه، خانواده. عالم نسوان. سال اول. شمارة 2: 11-15.
57. محمودي، م. م. (1300). خانه‌داري؛ شرکت مردان در خانه‌داري لازم است. عالم نسوان. سال اول. شمارة 6: 11-16.
58. محمودي، م. م. (1301). خانه‌داري؛ عجيب‌ترين غذاي طبيعت. عالم نسوان. سال سوم. شمارة 4: 21-26.
59. محمودي، هما (1301). کي مصرف‌تر است! . عالم نسوان. سال سوم. شمارة 4: 35-38.
60. محيط زن و مغلوبيت آن (1314). ترجمة م. ر. هزاره. مهرگان. سال اول. شمارة 5: 17-19.
61. ميردامادي، فرزان (1299). بيدار شويد. عالم نسوان. سال اول. شمارة 4. 35
62. ميس يانک (1301). طرز لباس؛ مد پاييز. ترجمة طوبي ضرغامي. عالم نسوان. سال سوم. شمارة 1: 16-18.
63. ميسيز بويس (1299). خانه‌داري؛ خانم و خدمتکاران. ترجمة م. م. محمودي. عالم نسوان. سال اول. شمارة 3: 12-17.
64. ميسيز بويس (1301). خانه‌داري؛ رفتار سرميز براي فاميل. عالم نسوان. سال سوم. شمارة 3: 14-16.
65. ميکده، مه‌لقا (1306). علم و اخلاق در مدرسة دخترانه. آينده. سال دوم. شمارة 7: 553-556.
66. نشاط، نصرت‌الملوک (1307). وطن‌پرستي براي زنان اول وظيفه است. اخوت. سال اول. شمارة 3: 21-20.
67. نليگان، ا. ر. (1301). امراض زنانه و اطفال. ترجمة احمد صميمي. عالم نسوان. سال سوم. شمارة 4: 12-10.
68. وادسوورت، روت (1309 و1310). زن محبوب. ترجمة م. جلالي. عالم نسوان. سال يازدهم و دوازدهم. شمارة 2: 51-57 و شمارة 1: 41-35.
69. وايشم (1301). طرز لباس. ترجمة طوبي ضرغامي. عالم نسوان. سال سوم. شمارة 4: 26-27.
70. يک اندازه فقر و فلاکت ايران به‌واسطة خانم‌هاي ايراني است (1332 ق). شکوفه. سال اول. شمارة 21: 3-4.
71. Āqākhānlu (1935). Khān-Kānom. Peymān, 2nd year. No. 10: 614-616. [In Persian]
72. Abbāsi, Somayyeh; Mousavi, Mansour (2013). The Status of Iranian Women during the Pahlavi Regime (from 1921 to 1953). Women's studies. No. 1: 59-82. [In Persian]
73. Adib al-Mamalek (1914). Tadbir-e manzel (housekeeping), Shokoufeh, 3rd year. Number 1: 4. [In Persian]
74. Advice to housewives. (1935). Mehregān, 1st year. Number 14: 5. [In Persian]
75. Afshār, Sarye Khānom Mirzā Rezākhān (1920). Instruction of nursing and education of children; Necessary considerations during pregnancy. Ālam-e Nesvān (world of women). 1st year. No. 1: 9-7. [In Persian]
76. Amiri Khorāsāni, Ahmad et al. (2016). Domestic Management (Ethics and Economy) in "Akhlāq-e Nāseri" (Nāsirean Ethics), and "Akhlāq-e Jalāli" (Jalāli Ethics), Journal of Prose Studies in Persian Literature, Kermān University. No. 42: 1-31. [In Persian]
77. A part of Iran's poverty and misery is due to Iranian women. (1913). Shokoufeh. 1st year. No. 21: 3-4. [In Persian]
78. Attractiveness of a woman (1935). Translated by A. Bākhtar. 2nd year. No. 4 and 5: 348-351. [In Persian]
79. Boroujerdi, Sādegh (1923). Abyāt rāje be nesvān (Verses about women). Jamiat-e nesvān-e vatankhāh (Patriotic female association). 1st year. No. 1. 25 [In Persian]
80. Changizi, Delshād (1921). Debate. Ālam-e Nesvān (world of women). 2nd year. Number 1. [In Persian]
81. Children's health care. (1910). Dānesh (Knowledge). 1st year. Number 1: 2-3. [In Persian]
82. Drake, A. F (1926). Qualifications for young women. Translated by Zabihullah Qurban. Iranshahr. 4th year. No. 4. 241[In Persian]
83. Dress style (1920). Frugality in clothes. Ālam-e Nesvān (world of women). 1st year. Number 2: 18-22. [In Persian]
84. Dress style (1920). Ālam-e Nesvān (world of women). 1st year. Number 1: 17-19. [In Persian]
85. Farāmarzi, Ahmad (1927). English women. Taqaddom (Precedence). 1st year. No. 4: 219-225. [In Persian]
86. Hāji Āqābābāyi, Mohammad Rezā; Sālehi, Narges (2018). Examining educational teachings in the first women's specialized Journals. Didactic Literature Review. No. 43: 84-57. [In Persian]
87. Health care and order of life (1914). Shokoufhe. 3rd year. Number 1: 2-3. [In Persian]
88. Housekeeping and husbandry. (1910). Dānesh (Knowledge). 1st year. No. 1: 4-6. [In Persian]
89. Housekeeping (1921). The world of women. 1st year. No. 5: 106-108. [In Persian]
90. Housekeeping instructions. (1933). Nāmeh-ye Mosavvar-e Iqbāl. Year 17. First issue: 25-27. [In Persian]
91. Housekeeping rules. (1920). Ālam-e Nesvān (world of women). 1st year. No. 1: 10-12. [In Persian]
92. How to raise my child (1932). Iranian girls. 1st year. No. 6: 40-42. [In Persian]
93. In the moral education of virgins. (1911). Shokoufeh. 1st year. Number 1: 3.[In Persian]
94. Jāvid, Ismail (1932). To the girls of Iran. Iranian girls. 1st year. Number 3: 7-13. [In Persian]
95. Jalāli, M. (1925). Etiquette. Ālam-e Nesvān (world of women). 6th year, Number 2: 18-23. [In Persian]
96. Khosravi, Abdullāh (1930). Woman in Japan. Ārmān. 1st year. Number 1: 22-24. [In Persian]
97. Khalatbari, Ādel al-Moluk (1932). Housekeeping and sewing for young girls. The future of Iran. 2nd year. Number 67: 1. [In Persian]
98. Khāwjeh Nouri, Effat al-Moluk (1923). The importance of exercise. Female association. 1st year. No. 5 and 6: 50-52. [In Persian]
99. Kāzemzādeh, Irānshahr, Hossein (1921). "Literature". Irānshahr. 1st year. Number 1: 4-5. [In Persian]
100. Kāzemzādeh Irānshahr, Hossein (1925). Irānshahr. Irānshahr. 3rd year. No. 7: 426-429. [In Persian]
101. Kasravi, Seyed Ahmad (1933). Our mothers and sisters: God created women for certain tasks and men for certain tasks. Peymān, 1st year. Number 3: 21-22. [In Persian]
102. Kasravi, Seyed Ahmad (1933). Our mothers and sisters: If women are good, they belong to us, and if they are bad, they belong to us. Peymān, 1st year. Number 1: 13-14. [In Persian]
103. Kasravi, Seyed Ahmad (1933). Our mothers and sisters: I am surprised by those who buy romantic novels for their wives and daughters or make them fall in love with movies and theaters. Peymān,1st year. Number 6: 14-15. [In Persian]
104. Kasmāyi, Shams (1921). A Muslim woman. The world of women. 1st year. No. 5. 92 [In Persian]
105. Maiden's party (1922). Women's language, 4th year. Number 3. pp.?? [In Persian]
106. Mahmoudi, M. M. (1920). Housekeeping, budget, family. Ālam-e Nesvān (world of women). 1st year. Number 2: 11-15 [In Persian]
107. Mahmoudi, M. M. (1921). Housekeeping; Men's participation in housekeeping is necessary. Ālam-e Nesvān (world of women). 1st year. Number 6: 11-16. [In Persian]
108. Mahmoudi, M. M. (1922). Housekeeping; The strangest food of nature. Ālam-e Nesvān (world of women). 3rd year. Number 4: 21-26. [In Persian]
109. Mahmoudi, Homā (1922). Who is more spendthrift! Ālam-e Nesvān (world of women). 3rd year. No. 4: 35-38. [In Persian]
110. Mirdāmādi, Farzān (1920). wake up. Ālam-e Nesvān (world of women). 1rd year. No. 4. 35 [In Persian]
111. Miss Yank (1922). clothing style; Autumn fashion. Translation by Tubā Zarqāmi. Ālam-e Nesvān (world of women). 3rd year. Number 1: 16-18. [In Persian]
112. Mrs. Boyce (1920). Housekeeping; Lady and servants. Translated by M. M. Mahmoudi. Ālam-e Nesvān (world of women). 1rd year. Number 3: 12-17. [In Persian]
113. Mrs. Boyce (1922). Housekeeping; Good behavior on the table for the family. Ālam-e Nesvān (world of women). 3rd year. Number 3: 14-16. [In Persian]
114. Meykadeh, Mahlaqā (1927). Science and ethics in girls' school. The future. 2nd year. No. 7: 553-556. [In Persian]
115. Neshāt, Nusrat al-Moluk (1928). Patriotism is the first duty for women. Okhovvat (Brotherhood). 1st year. Number 3: 21-20. [In Persian]
116. Nelligan, A. R. (1922). Gynecological and pediatric diseases. Translated by Ahmad Samimi. Ālam-e Nesvān (world of women). 3rd year. Number 4: 10-12. [In Persian]
117. Noble Iranian-Evil Iranian. (1922). Zabān-e zanān (The language of women). 4th year. No. 4 and 5 19-22. [In Persian]
118. Pārsā, Fakhr Āfāq (1923). The main adornment of a wife is housekeeping. Female association. 1st year. No. 5 and 6: 45-50. [In Persian]
119. Pākdel (1932). How to raise my child. Iranian girls. Year 1. Number 1: 40 [In Persian]
120. Pajouhi, Jafar R. (1929). The basis of women's development. Ālam-e Nesvān (world of women). 10th year No. 2: 57-59. [In Persian]
121. P. N. (1920). Ey Morqak (Oh bird), Ālam-e Nesvān (world of women). 1st year. No. 2. 25 [In Persian]
122. Pouzeshi, Mirzā Mahmoudkhān (1933). Husband or job? which one is more obligatory for women? The future of Iran. 4th year. Number 1 and 2: 7. [In Persian]
123. Rafatzādeh, Maryam (1921). The importance women's education. The world of women. 1st year. No. 5: 93-97. [In Persian]
124. Rostami, Parvin; Sawaqib, Jahanbakhsh (2018). The Socialization of women in the Pahlavi era, Possibility or refusal (1925- 1953), Journal of Iran History, No. 1: 17-47. [In Persian]
125. Sykes, Alas (1930). under the tent. Ārmān. 1st year. No. 2: 67-71. [In Persian]
126. Life of Noushi (1923). Ālam-e Nesvān (world of women). 4th year. No. 1. 30 [In Persian]
127. Samieeyān (1929). Housekeeping. Ālam-e Nesvān (world of women). 10th year No. 2: 82-86. [In Persian]
128. Samiyān (1930). Mālieh-ye khāneh (Householde expences). Ālam-e Nesvān (world of women). 11th year No. 2: 66-68 [In Persian]
129. Samiyān (1931). Cloth and clothes. Ālam-e Nesvān (world of women). 12th year Number 1: 26-29. [In Persian]
130. Siāvoshi, Mehdi; Zivyār, Farhād (2015). The effect of Pahlavi cultural policies on the emergence of Iranian women's identity crisis.The Women and Families. 11th year No. 36: 7-32.[In Persian]
131. Sharif, Ali Asqar (1922). Profusion. Ālam-e Nesvān (world of women). 3th year. No. 3: 30-32. [In Persian]
132. Sheikh al-Raees (1920). Robāee (Quartet). Women's Book. 1st year. Number 1. 4 [In Persian]
133. Sādeghi, Afshār (1931). Women's jobs. Ālam-e Nesvān (world of women). 12th year. Number 1: 29-31. [In Persian]
134. Tabrizi, Ashraf (1921). The responsibility of men in raising women. Irānshahr, 1st year. No. 12: 370-375. [In Persian] [DOI:10.1515/9783112607565-026]
135. The necessity of marriage and education of women. (1926). Anqā. 1st year. No. 7 and 8: 109-113. [In Persian]
136. Wadsworth, Ruth (1931&1932). Beloved woman. Translated by M. Jalāli. Ālam-e Nesvān (world of women). 11th&12th year. Number 2: 51-57. / 41-35 [In Persian]
137. Waysham (1922). Dress style. Translation by Tubā Zarqāmi. Ālam-e Nesvān (world of women). 3rd year. Number 4: 26-27. [In Persian]
138. What is a good woman? (1914). Shokoufeh. 3rd year. Number 15: 4. [In Persian]
139. Who is the good girl? (1912). Shokoufeh. 1st year. Number 1: 3. [In Persian]
140. Women's environment and its defeat. (1935). Translated by M. R. Hezāreh. Mehregān. 1st year. Number 5: 17-19. [In Persian]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 31، شماره 95 - ( 8-1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها