1- دانشگاه خوارزمی، دانشکده علوم جغرافیایی ، azizpour@khu.ac.ir
2- دانشگاه خوارزمی، دانشکده علوم جغرافیایی
چکیده: (5431 مشاهده)
در پی وقوع بحران بیماری کرونا در نقاط مختلف جهان، پراکنش فضایی این بیماری در ایران ناهمگن بوده است. همزمان با رشد روزافزون اطلاعات پیرامون بیماریها و مرگومیر، روشهای متناسب برای تحلیل این نوع دادهها نیز رو به گسترش است. یکی از این روشها، تحلیل فضایی بیماری است. هدف از بررسی الگوی پراکنش فضایی بیماری نه فقط شناخت صرف آن، بلکه شناخت و واکاوی عوامل مؤثر بر پراکنش فضایی بیماری در سطح منطقه مورد مطالعه یعنی شهرستان دماوند به عنوان موضوع اصلی بررسی است. در این پژوهش با ماهیت توصیفی-تحلیلی که در آن برای جمعآوری اطلاعات از روشهای اسنادی-میدانی استفاده شده است، ابتدا اطلاعات مورد نیاز مانند آمار تعداد مبتلایان به کرونا از ابتدای فروردینماه 1399 تا پایان تیرماه 1399 با مراجعه به مرکز بهداشتی-درمانی شهرستان دماوند جمعآوری شد. سپس با روشهای لکههای داغ، منحنی بیضوی انحراف استاندارد، آزمون همبستگی پیرسون و خودهمبستگی فضایی موران در محیط نرمافزار GIS الگوی پراکنش فضایی بیماری و عوامل مؤثر بر شیوع آن نشان داده شد. نتایج حاصله از تحلیل لکههای داغ نشان داد، بیشترین لکههای داغ در سمت غرب و شمال غربی شهرستان قرار دارند و روستاهای قرار گرفته در این لکهها با برخورداری کم از مراکز بهداشتی-درمانی تقریباً دارای تراکم جمعیتی بالایی هستند که در مجاورت یکدیگر و نزدیک به شهرها و در مسیر و جاده اصلی قرار دارند. بیشترین لکههای سرد نیز در نواحی شرق و جنوب شرقی منطقه مورد مطالعه قرار گرفتهاند. نتایج آزمون همبستگی پیرسون و شاخص موران گویای همبستگی معنادار بین عوامل ششگانه مؤثر در شیوع کرونا شامل ضعف در ارائه خدمات بهداشتی-درمانی (0/23)، بالا بودن سطح تعاملات بین سکونتگاهی (0/21)، کوتاه بودن فاصله جغرافیایی بین سکونتگاهها (0/20)، سادهسازی ریسک خطر ابتلا به کرونا (0/19)، ضعف توجه جامعه محلی به اصول مواجهه بهداشتی با مخاطره کرونا (0/17) و ضعف در اطلاعرسانی رسمی از مخاطره کرونا (0/16) با الگوی پراکنش خوشهای است. در این پژوهش شناخت الگوی فضایی پراکنش بیماری کرونا و تحلیل فضایی علل آن میتواند به مدیریت کارای این بیماری کمک نماید.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1399/6/4 | پذیرش: 1399/12/9 | انتشار: 1399/12/23