KIANI S, Kavyani M, Tavasoli A. Temporal-spatial monitoring of the Namak Lake playa changes and its environmental impacts on the surrounding regions. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2023; 10 (4) :163-182
URL:
http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3426-fa.html
1- دانشگاه خوارزمی ، sara14kiani@gmail.com
2- دانشگاه خوارزمی
چکیده: (634 مشاهده)
محدوده دریاچه نمک میان سه استان اصفهان، قم و سمنان قرار گرفته است اما کارکرد دریاچه نمک و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آن بر محیط طبیعی، محیطزیست و محیط اقتصادی و اجتماعی پیرامون آن و استانهای دیگری را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. طبیعتاً شکلگیری بحران در این دریاچه، میتواند از نظر زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی، تأثیرات منفی بر جوامع انسانی و ساکنان نواحی پیرامون داشته باشد. پژوهش حاضر بر آن است که تغییرات زمانی- مکانی پلایای دریاچه نمک و در وهله بعدی بررسی و تحلیل اثرات تغییرات پلایا بر امنیت زیستمحیطی نواحی پیرامونی را بررسی و واکاوی کند. برای دستیابی به این هدف، در ابتدا، با استفاده از شاخصهای شوری خاک از جمله شاخص شوری استانداردشده (NDSI)، شاخص شوری 1 (SI1)، شاخص شوری 2 (SI2 ) و شاخص درجه روشنایی(BI)، پهنههای نمکی طی بازه زمانی 30 ساله (1992-2021) با فواصل زمانی پنجساله شناسایی شد. سپس با استفاده از روش حداکثر احتمال (Maximum Likelihood) پهنه پلایای نمک پهنهبندی شد و به چهار نوع پوشش اراضی، شامل پهنه آبی، پهنه مرطوب، پهنه نمکی و کاربری دیگر طبقهبندی شد. نتایج تحقیق نشان داد به دلیل کاهش ورودی آب به دریاچه در نتیجه احداث سد در بالادست حوضه و اثرات تغییر اقلیم، پهنه آبی یا دریاچه فصلی دریاچه نمک از میان رفته و پهنه نمکی در این بخش گسترشیافته است. بیشترین تغییرات دریاچه مربوط به بخش شمال غربی دریاچه است که مهمترین رودخانهها از جمله جاجرود، شور، قرهچای و قمرود به این بخش از دریاچه، زهکشی و تخلیه میشوند. ازاینرو، در نتیجه سدسازی روی رودخانههای مذکور، جریان آب به داخل دریاچه، روندی کاهنده را نشان میدهد. همچنین به دلیل فقدان سکونتگاهها و جوامع انسانی در نزدیکی دریاچه نمک با توجه به وضعیت طبیعی و اقلیمی منطقه، نمیتوان در کوتاهمدت بروز رخدادهای زیستمحیطی که مسائل امنیتی و سیاسی را تحت شعاع قرار دهد انتظار داشت.
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1402/6/11 | پذیرش: 1402/9/15 | انتشار: 1403/2/9