دوره ۱۱، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۳ )
جلد ۱۱ شماره ۴ صفحات ۰-۰ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Azmoon A, Fasihi H, Sasanpour F, Parizadi T, Shamaei A. Analysis of the indicators of environment approaching to the right to a healthy environment (Case study: District 20 of Tehran Municipality). Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2025; 11 (4)
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3468-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3468-fa.html
آزمون امیر، فصیحی حبیب اله، ساسانپور فرزانه، پریزادی طاهر، شماعی علی. تحلیل شاخصهای سلامت محیط زندگی با رویکرد حق به محیط سالم (مورد مطالعه: منطقه ۲۰ شهرداری تهران. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. ۱۴۰۳; ۱۱ (۴)
امیر آزمون۱ 
، حبیب اله فصیحی ۲، فرزانه ساسانپور۱ ، طاهر پریزادی۱ ، علی شماعی۱
، حبیب اله فصیحی ۲، فرزانه ساسانپور۱ ، طاهر پریزادی۱ ، علی شماعی۱
۱- دانشگاه خوارزمی
۲- دانشگاه خوارزمی ،fasihi@khu.ac.ir
۲- دانشگاه خوارزمی ،
چکیده: (۶۸۴ مشاهده)
سلامت جسم و روان در گرو زیستن در یک محیط سالم است. عوامل و پدیده‌های گوناگونی سلامت محیط زندگی را تعیین می‌کنند و شناخت آنها، زمینه‌ساز برنامه‌ریزی ارتقاء آنهاست. هدف این تحقیق، واکاوی مؤلفه‌های تاثیرگذار بر سطح سلامت محیط زندگی در منطقه 20 شهرداری تهران و آشکارسازی الگوی نابرابری فضایی آنهاست. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و در آن از داده‌های اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. برای توصیف و تحلیل داده‌ها، از توابع آماری و توابع سیستم اطلاعات جغرافیایی به‌ویژه ابزار تحلیل فضایی و درون‌یابی فضایی استفاده شده است. بر اساس تحلیل یافته‌های تحقیق، میانگین 29/2 در دامنه ارزش‌گذاری 1 تا 5، دلالت بر سطح ضعیف سلامت محیط شهری در محدوده مورد مطالعه دارد. بیشترین ضعف مربوط به مؤلفه‌های بعد اقتصادی به‌ویژه در میزان پس‌انداز، قدرت خرید کالاهای فرهنگی، توانایی مالی برای انجام سفرهای تفریحی و سرانه زیربنای مسکونی نمایان است. دسترسی به فضای سبز و بوستان‌های شهری و با ارزش متوسط 43/3 و 55/4 وضعیت مطلوب‌تری را نسبت به سایر شاخص‌ها نشان می‌دهند. از نظر توزیع مکانی نیز شاخص‌ها، در حاشیه‌های منطقه، سطح سلامت محیط به‌مراتب نامطلوب‌تر از پهنه‌های داخلی نمایان می‌سازند. گستردگی بافت فرسوده، ساخت‌و سازهای غیررسمی و وسعت نسبتاً زیاد فضاهای متروکه از عوامل داخلی مهم افت سطح سلامت محیط هستند. اما تأثیرپذیری محله‌های حاشیه‌ای منطقه در سه ضلع شرقی، جنوبی و غربی به دلیل مجاورت منطقه با حریم شهر در بالاترین سطح است. استقرار صنایع آلاینده، عبور کانال‌‌های فاضلاب شهری، فراوانی کارگاه‌های غیرمجاز و فاقد استاندارد، فزونی و تراکم مشاغل غیر رسمی، سکونت و اشتغال غیرقانونی اتباع بیگانه بیشترین تأثیر را بر افت سطح سلامت محیط حاشیه‌ها گذاشته است. با آن که سطح سلامت محیط در کل منطقه زیر متوسط بوده، تمایز بین محله‌های درونی و حاشیه‌ای از نظر دسترسی به مؤلفهها و شاخصهای شهر سالم محرز شده و بیانگر الگوی نابرابر مرکز ـ حاشیه است که در نتیجه آن، وضعیت حق دسترسی به محیط سالم در محله‌های درونی منطقه به طور نسبی بهتر از محله‌های حاشیه‌ای پدیدار گردیده است.
فهرست منابع
۱. احمدی، محمد؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت‌اله و زنگنه شهرکی، سعید (۱۳۹۸). بررسی و تحلیل متغیرهای حق به سلامت شهری (مطالعه موردی: شهر بجنورد). پزوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، ۷(۲)، ۲۸۹-۳۰۹. https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_۷۳۰۰۶_f۱۹۸df۸۴fcb۵۲۸۴f۰ed۲۵c۳ce۸۷۹ac۶۵.pdf?lang=en
۲. شهرداری تهران (۱۴۰۱). آمارنامه شهر تهران.
۳. شهرداری منطقه ۲۰ تهران (۱۴۰۳). ویژگی‌های منطقه ۲۰. دریافت ۱۸/۷/۱۴۰۳ از: https://region۲۰.tehran.ir
۴. صادقی، علی؛ اشکبوس، علی و ویسی‌نژاد، علی (۱۴۰۲). سنجش و تحلیل میزان برخورداری از شاخصهای سلامت شهری (مطالعه موردی
۵. شهر زابل). فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، ۵۵(۲)، ۱۹۵-۲۱۲.
6. http://doi.org/10.22059/JHGR.2022.333452.1008408
۷. عمادالدین، سمیه؛ آریان‌کیا، مصطفی و باددست، بنفشه (۱۳۹۸). تحلیل و رتبه بندی سطوح مناطق شهری بر اساس مؤلفهها و شاخصهای ناپایداری محیطزیست شهری با استفاده از مدل تلفیقی saw و آنتروپی شانون (مطالعه موردی: شهرستان‌های استان البرز). مجله آمایش جغرافیایی فضا، ۹(۳۲)، ۲۴۹-۲۶۲.
8. https://gps.gu.ac.ir/article_91909_a164c34a063a23f95c800760b2a3aaca.pdf
۹. فصیحی، حبیب‌اله (۱۳۹۸). تحلیل دسترس‌پذیری کتابخانه‌های عمومی در منطقه ۲۰ شهرداری تهران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، ۲۵(۲): ۲۳۳-۲۵۶. http://publij.ir/article-۱-۱۹۰۷-fa.html
۱۰. محمد‌پور، صابر؛ حمیدی، آرمان و حمیدرضا صبوری (۱۴۰۲). تحلیل و بررسی شاخصهای مؤثر بر تحقق شهر سالم (نمونه موردی: شهر رشت). نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران، ۲(۱۴)، ۱۱۷-۱۲۸. https://dx.doi.org/۱۰,۳۰۴۷۵/isau.۲۰۲۳.۳۲۰۸۲۶.۱۸۳۵
۱۱. یزدانی، محمدحسن و سادات زارنجی، فرزانه‌سادات (۱۴۰۰). ارزیابی وضعیت زیست‌محیطی شهر اردبیل با رویکرد شهر سالم با بهره‌گیری از مدل پرومته. مطالعات علوم محیط زیست، ۶(۳)، ۴۰۹۳-۴۰۹۹.
۳۴. احمدی، محمد؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت‌اله و زنگنه شهرکی، سعید (۱۳۹۸). بررسی و تحلیل متغیرهای حق به سلامت شهری (مطالعه موردی: شهر بجنورد). پزوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، ۷(۲)، ۲۸۹-۳۰۹. https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_۷۳۰۰۶_f۱۹۸df۸۴fcb۵۲۸۴f۰ed۲۵c۳ce۸۷۹ac۶۵.pdf?lang=en
۳۵. شهرداری تهران (۱۴۰۱). آمارنامه شهر تهران.
۳۶. شهرداری منطقه ۲۰ تهران (۱۴۰۳). ویژگی‌های منطقه ۲۰. دریافت ۱۸/۷/۱۴۰۳ از: https://region۲۰.tehran.ir
۳۷. صادقی، علی؛ اشکبوس، علی و ویسی‌نژاد، علی (۱۴۰۲). سنجش و تحلیل میزان برخورداری از شاخصهای سلامت شهری (مطالعه موردی
۳۸. شهر زابل). فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، ۵۵(۲)، ۱۹۵-۲۱۲.
39. http://doi.org/10.22059/JHGR.2022.333452.1008408
۴۰. عمادالدین، سمیه؛ آریان‌کیا، مصطفی و باددست، بنفشه (۱۳۹۸). تحلیل و رتبه بندی سطوح مناطق شهری بر اساس مؤلفهها و شاخصهای ناپایداری محیطزیست شهری با استفاده از مدل تلفیقی saw و آنتروپی شانون (مطالعه موردی: شهرستان‌های استان البرز). مجله آمایش جغرافیایی فضا، ۹(۳۲)، ۲۴۹-۲۶۲.
41. https://gps.gu.ac.ir/article_91909_a164c34a063a23f95c800760b2a3aaca.pdf
۴۲. فصیحی، حبیب‌اله (۱۳۹۸). تحلیل دسترس‌پذیری کتابخانه‌های عمومی در منطقه ۲۰ شهرداری تهران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، ۲۵(۲): ۲۳۳-۲۵۶. http://publij.ir/article-۱-۱۹۰۷-fa.html
۴۳. محمد‌پور، صابر؛ حمیدی، آرمان و حمیدرضا صبوری (۱۴۰۲). تحلیل و بررسی شاخصهای مؤثر بر تحقق شهر سالم (نمونه موردی: شهر رشت). نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران، ۲(۱۴)، ۱۱۷-۱۲۸. https://dx.doi.org/۱۰,۳۰۴۷۵/isau.۲۰۲۳.۳۲۰۸۲۶.۱۸۳۵
۴۴. یزدانی، محمدحسن و سادات زارنجی، فرزانه‌سادات (۱۴۰۰). ارزیابی وضعیت زیست‌محیطی شهر اردبیل با رویکرد شهر سالم با بهره‌گیری از مدل پرومته. مطالعات علوم محیط زیست، ۶(۳)، ۴۰۹۳-۴۰۹۹.
45. References in English
46. Abadi, F., & Hosseinian, N. (2023). Determining Factors to Improve Urban Environment with the Biophilic Urbanism Approach: A Case Study of Torghabeh City. Environment and Urbanization ASIA, 14(1), 24-38. doi:10.1177/09754253221151101
47. Ahmadi, M., Hataminejad, H., Pourahmad, A., Ziari, K., and Zanganeh Shahraki, S. (2019). Investigating and analyzing the variables of the right to urban health (case study: Bojnord city). Studies in Urban Planning Geography, 7(2), 289-309. https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_73006_f198df84fcb5284f0ed25c3ce879ac65.pdf?lang=en [in Persian]
48. Amer, T. (2013). Urban concept of a healthy city: case study – Tripoli, Libya. WIT Transactions on Biomedicine and Health, 16, 145-158. doi:10.2495/EHR130131
49. Boyd, D. (2012). The Right to a Healthy Environmen. Vancouver- Toronto: UBS Press.
50. Boyd, D. (2024). The right to a healthy environment. United Nations. Retrieved from https://www.ohchr.org/sites/default/files/documents/issues/environment/srenvironment/activities/2024-04-22-stm-earth-day-sr-env.pdf
51. Common Narrative. (2022). Upholding the Human Right to a Healthy Environment to Address the Triple Planetary Crisis. Retrieved from https://unemg.org/wp-content/uploads/2022/12/UN_CommonNarrative_Upholding-Human-Right-to-Healthy-Environment_2022.28.11.pdf
52. Directorate of Sports and Youth of Ray County (2024). Unpublished statistics of Ray city sports facilities.
53. Ekelund, U. (2019). Dose-response associations between accelerometry measured physical activity and sedentary time and all cause mortality: systematic review and harmonised meta-analysis. BMJ: British medical journal, 166(14570). doi:10.2307/j.ctv1h0p5kf.8
54. Emadoddin, S., Ariankia, M., and Baddast, B. (2019). Analysis and ranking of the levels of urban areas based on the components and indicators of urban environmental instability using the combined model of SAW and Shannon entropy model (case study: Alborz provinces' cities). Geographical Planing of Space Quarterly Journal, 9(32), 249-262. https://gps.gu.ac.ir/article_91909_a164c34a063a23f95c800760b2a3aaca.pdf. [in Persian]
55. Environmental Defender Office. (2022). A Healthy Environment is a Human Right. Canbera- Australia: Environmental Defender Office.
56. Fasihi, H., (20189). Analysis of accessibility of public libraries in district 20 of Tehran municipality. Research on Information Science & Public Libraries, 25(2): 233-256. http://publij.ir/article-1-1907-fa.html [in Persian]
57. Figueiredo, G. (2017). Right to the city, right to health: what are the interconnections? Ciência & Saúde Coletiva, 22(12), 3821-3831. doi:10.1590/1413-812320172212.25202017
58. Giles-Corti , B., Vernez-Moudon, A., Reis, R., & Turrell, G. (2016). City planning and population health: a global challenge. Lancet, 2912-2924. doi:10.1016/S0140-6736(16)30066-6
59. Le Gouais, A., & Cooper, M. (2024). Who can influence healthy urban development? Cities & Health, 1-13. doi:10.1080/23748834.2024.2362508
60. Mohammadpour, S., Hamidi, A., and Sabouri, H. (2024). Analyzing and investigating the indicators affecting the realization of a healthy city (case study: Rasht city). Scientific Journal of Iranian Architecture and Urbanism, 2(14), 117-128. https://dx.doi.org/10.30475/isau.2023.320826.1835
61. Municipality of Tehran (2022). Statistical book of Tehran city. [in Persian]
62. Municipality of Tehran (District 20)(12024). Characteristics of district 20. Retrieved 7/18/2024from: https://region20.tehran.ir. [in Persian]
63. Nabil, Y. (2024). The Effective Role of Healthy Cities in Achieving Sustainable Urban Development. International Journal of Engineering Research & Technology, 13(8), 1-16. Retrieved from https://www.ijert.org/
64. NYU, Earth Rights Advocacy Clinic, & Universal Rights Groups. (2023). UNPACKING the to right toa healthy environment. Retrieved from https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://www.universal-rights.org/download.php%3Ffile%3Dhttps://www.universal-rights.org/wp-content/uploads/2023/07/Unpacking-20-06-23.pdf&ved=2ahUKEwjrrYD7-f6IAxWxgP0HHZ46G4M4KBAWegQIBBAB&u
65. Office of Disease Prevention and Health Promotio. (2020). Environmental Quality. Retrieved 9 12, 2024, from https://www.healthypeople.gov/2020/leading-health-indicators/2020-lhi-topics/Environmental-Quality
66. Roberts, L., Lounsbury, O., & Awuzudike, E. (2022). Healthy environments: understanding perceptions of underrepresented communities in the United Kingdom. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(1), 46-93. doi:10.3390/ijerph19159643
67. Sadeghi, A., Ashkobus, A., and Vesinejad, A. (2023). Measuring and analyzing the degree of urban health indicators (case study Zabuol city). Human Geography Research Quarterly, 55(2), 195-212.
68. http://doi.org/10.22059/JHGR.2022.333452.1008408 [in Persian]
69. Sarkar, C., & Webster, C. (2017). Urban environments and human health: current trends and future directions. Current Opinion in Environmental Sustainability, 15, 33-44. doi:10.1016/j.cosust.2017.06.001
70. Sharifi, F., Nygaard, A., & Stone, W. (2021). Heterogeneity in the subjective well-being impact of access to urban green space. Sustain. CitiesSoc., 74. doi:10.1016/j.scs.2021.103244
71. Subiza-Pérez, M. (2024). Urban environment and health: a cross-sectional multiregional project based on population health surveys in Spain (DAS-EP project) – study protocol. BMJ Open, 14(3), 1-24. doi:0009-0003-8151-3253
72. Sunarti, E., Kurniasanti, R., & Pratowo, R. (2019). Improving Urban Environmental Quality and Human Well-Being towards Healthy Urbanism: Case Study in Soetomo General Hospital, Surabaya, Indonesia. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 328. Malang City, Indonesia. doi:10.1088/1755-1315/328/1/012063
73. UNICEF. (2021). Healthy Environments for Healthy Children: Global Programme Framework. Retrieved 8 12, 2024, from e: https://www.unicef.org/documents/healthy-environments-healthy-children-global-programme-framework
74. Wang, X., & Dong, Q. (2024). Assessment of urban ecosystem health and its influencing factors: a case study of Zibo City, China. Sci Rep, 14(8455), 1-14. doi:10.1038/s41598-024-59103-6
75. World Health Organization. (2007). Human Rights-based Approach to Health and Environment. Bangkok, Thailand: WHO, Regional Office for South-East Asia. Retrieved from https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/205298/B3222.pdf?sequence=1
76. Yazdani, M.H., and Sadat Zaranji, F.S.(2021). Assessment of the environmental condition of Ardebil city with the approach of a healthy city using Prometheus model. Environmental Science Studies, 6(3), 4093-4099. https://www.jess.ir/article_136322_a24c9e733fe6cd0f610996c75ffb62c7.pdf. [in Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
