در ﻣﻄﺎﻟﻌۀ ﺣﺎﺿﺮ، ﺗﺄﺛﻴﺮ عصارۀ هیدروالکلی گیاه پنج ­انگشت (Vitex agnus-castus) به منزلۀ مکمل غذایی بر شاخص­های رشد و تغذیه­ ای در لاروهای گورخرماهی (Danio rerio) به ­مدت چهار ماه بررسی شد. لاروها از زمان شروع تغذیۀ فعال تا سن چهارماهگی (میانگین وزن: 1/0±1/2 گرم، میانگین طول: 3/0±2/5 سانتی­متر) با جیرۀ غذایی حاوی عصارۀ گیاه تغذیه شدند. ماهیان تغذیه­ شده با جیرۀ غذایی حاوی عصارۀ گیاهی در شاخص­ های رشد، تغذیه ­ای و بقاء نسبت به گروه شاهد در وضعیت بهتری قرار داشتند (p<0.05). استفاده از عصاره تأثیر معنی­ داری بر میزان بازماندگی بچه­ ماهیان نداشت (p>0.05). جیرۀ حاوی 15 گرم عصاره به­ طور معنی­ داری بهترین ضریب تبدیل غذایی (05/0±071/0) را ایجاد کرد (p<0.05). با افزایش مقدار عصارۀ جیرۀ غذایی، ضریب رشد ویژه ماهیان افزایش یافت. بالاترین و پایین­ ترین شاخص افزایش وزن بدن به ترتیب در تیمار T3 (22/33±583/541) و T0 (71/17±962/252) بدست آمد (p<0.05). بالاترین شاخص وضعیت در تیمار T3 (011/0±447/4) و کمترین مقدار در تیمار T0 (021/0±525/2) مشاهده شد. در مجموع، این تحقیق پیشنهاد می­کند اﻓﺰودن 15 گرم عصاره به جیرۀ غذایی گورخرماهی ﻣﯽ­ﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد رﺷﺪ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻬﺎیﯽ مؤثر واقع شود و ﺑﻪمنزلۀ ﻣﮑﻤلی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای جیرۀ ﻏﺬایﯽ کپورماهیان در ﻧﻈﺮ گرفته شود.

مطالعۀ حاضر به­ منظور اندازه­ گیری گلوکز، کلسترول و هماتوکریت به­ عنوان شاخص ارزیابی اثر زیره­سیاه بر سلامت و مقاومت کپورمعمولی نسبت به تنش شوری انجام شد. ماهیان (057/0±457/2 گرم) در چهار گروه با سطوح مختلف صفر، 5/0، 1 و 5/1% زیرۀ سیاه تغذیه شدند. بعد از 56 روز تغذیه، به­ منظور سنجش گلوکز، کلسترول و هماتوکریت، خون­ گیری طی پنج مرحله انجام شد (یک­بار قبل از تنش و چهار مرحله بعد از تنش). میزان گلوکز، کلسترول و هماتوکریت به­ طور معنی­ داری تحت تأثیر شوری قرار گرفت. در روز اول پس از استرس، میزان گلوکز و هماتوکریت در همۀ تیمارها در مقایسه با میزان آنها قبل از استرس به­ طور معنی­ داری افزایش یافت. بعد از استرس، میزان کلسترول در همۀ تیمارها در مقایسه با قبل از استرس به­ طور معنی ­داری کاهش یافت. میزان هماتوکریت در بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی­ داری نداشت. در روز اول پس­از استرس، میزان گلوکز در گروه­ های تغذیه شده با زیره­سیاه در مقایسه با گروه شاهد به­ طور معنی­ داری افزایش یافت. سطوح گلوکز و هماتوکریت در همۀ تیمارها به­ تدریج از روز سوم کاهش یافت. بعد از استرس، تفاوت معنی­ داری در میزان بازماندگی در بین تیمارها مشاهده نشد. با این­حال، بیشترین بازماندگی مربوط به ماهیان تیمارشده با زیرۀ سیاه بود. نتایج نشان داد که مکمل غذایی زیرۀ سیاه، اثر مثبتی بر گلوکز، هماتوکریت و مقاومت کپور معمولی نسبت به تنش شوری دارد.