42 نتیجه برای گیاه
دکتر جواد بهارارا، دکتر طیبه رمضانی، خانم نگار صغیری، فرزانه سالک،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
استفاده از نانو ذرات نقرهبه علت ویژگی های منحصر به فرد آن در حال افزایش است. گیاه دارویی بومادران غنی از ترکیبات فعال زیستی می باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر ضد سرطانی نانو ذرات نقره سنتز شده با استفاده از عصاره بومادران بر رده سلولی سرطان تخمدان A2780 بود. اثر سمیت نانو ذرات نقره با آزمون MTT در زمان 48 ساعت و با غلظت های 2،4، 6، 8، 16 و 32 µg/ml بررسی گردید. برای مطالعه مسیر القاء مرگ سلولی از رنگ امیزی DAPI، اکریدین اورنج/ پروپودیوم یدید و آزمون انکسین 5/ پروپودیوم یدید و ارزیابی فعالیت کاسپاز 3 و 9 استفاده شد. نتایج : یافته ها نشان داد که نانو ذره نقره سنتز شده از گیاه بومادران در غلظت 4 میکروگرم بر میلی لیتر منجر به کاهش پنجاه درصدی زیست پذیری سلولی می گردد. همچنین نتایج حاصل از رنگ امیزیDAPI، اکریدین اورنج/ پروپودیوم ایداید، انکسین/ پروپودیوم یدید نشان دادکه درصد سلول های اپوپتوتیک در گروههای تیمار درمقایسه با کنترل افزایش یافته است. بعلاوه در سلول های تیمار شده فعالیت کاسپاز 3/9 افزایش یافت که نشان دهنده القای مرگ سلولی توسط نانو ذرات نقره از طریق مسیر وابست به کاسپاز می باشد. با توجه به نتایج حاصله می توان گفت که نانو ذرات سنتز شده با عصاره گیاه بومادران می تواند از طریق القاء آپوپتوز اثر سیتوتوکسیک خود را بر سلول های A2780 اعمال کند.
فاطمه ربیع زاده، حسن زارع -مایوان، شاهرخ کاظم پور،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
گونه Astragalus semnanensis از گونهای خاردار از بخشۀSemnanensis و گونه Astragalus fridae ازگونهای بدون خار از بخشۀ Incani هستند. این دو گونۀ انحصاری منطقۀ گچی غرب سمنان محسوب میشوند. علاوه بر مطالعات اندک صورت گرفته دربارۀ ریخت شناسی این دوگونه، ارتباط تشریح، پراکنش و سازش پذیری آنها با عوامل خاک و ارتفاع مطالعه نشده است که مقایسۀ آن هدف این مطالعه است. در این مطالعه تأثیر ارتفاع و وضعیت فیزیکوشیمیایی خاک بر ویژگی های تشریح، ریخت شناسی و ریزریخت شناسی این دوگونه درقالب تحلیل های RDA وCCA در نرم افزارCanoco 4.5 و نیز شناسایی گونه های گچ زی همراه انجام شد. مقایسه تحلیل های RDA نشان داد گچ بیشترین تأثیر مثبت را بر فراوانی هردو گونه و ارتفاع تأثیر مثبت بسیاری بر فراوانی گونۀ fridae .A دارد و بر فراوانی گونۀ A.semnanensis، که اغلب در ارتفاعات پایین تر می روید، اثر منفی می گذارد. هر دوگونه گچ را در سطح روپوست ریشه نگه می دارند و بخشی از گچ واردشده در پارانشیم برگ به صورت کریستال های سولفات کلسیم تجمیع می شوند. سازش پذیری سطح برگ به صورت کرک های متراکم و بلندتر و پایه چسب در A. semnanensis و در fridae A. قطورتر و میان چسب است. افزایش غلظت منیزیم، پتاسیم، EC، سدیم و CaCO3 باعث کاهش فراوانی هردوگونه می شود. گونه هایی مانند cymosum Acantholimonو Prunus lycioides همراهی خوبی با جامعۀ A.semnanensis دارند. گونه های Moltkia gypsaceae و Euphorbia gypsicola نیز همراهی خوبی با Astragalus fridae دارند.
فرشته حیدر قلی نژاد، حسین مرادی، مهناز کریمی، وحید اکبرپور،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
گیاه دارویی خرفه (Portulaca oleracea L.) حاوی مواد موثره ارزشمندی نظیر دوپامین، نورآدرینالین و امگا-3 است. این گیاه در صنایع مختلف دارویی، غذایی و بهداشتی و در درمان بیماریهای مختلفی نظیر دیابت، ناراحتیهای قلبی، تسکین دردها کاربرد دارد. کالو سهای تهیه شده از گیاهان دارویی مختلف را میتوان به منظور افزایش مواد موثره در کشت سوسپانسیون سلولی و انتقال ژن مورد استفاده قرار داد. هدف از انجام این آزمایش بررسی اثر متقابل غلظتهای مختلف دو هورمون BAP (0، 1 و 2 میلیگرم بر لیتر) و 2,4-D (0، 5/0 و 5/1 میلیگرم بر لیتر) بر دو ریزنمونه برگی و مریستم انتهایی برای تولید کالوس بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثرمتقابل هورمونها و نوع ریزنمونه بر صفاتی مانند درصد القا کالوس، وزن تر و قطر کالوس در سطح احتمال 1 درصد معنی دار است. بهترین کالوس دهی در ریزنمونه برگ با درصد القا کالوس 100 درصد، وزن تر 121 میلی گرم و قطر کالوس 5/106 میلیمتر در ترکیب هورمونی 2 میلی گرم بر لیتر BAP و 0/5 میلی گرم بر لیتر 2,4-D به دست آمد. ریزنمونه مریستم با 75 درصد کالوس، 106 میلیگرم وزن تر و 3/03 میلی متر قطر کالوس در ترکیب هورمونی 1 میلی گرم بر لیتر BAP و 0/5 میلی گرم بر لیتر 2,4-D در رده بعدی قرار گرفت.
مریم بهروزیان، حمید اجتهادی، فرشید معماریانی، محمدرضا جوهرچی، منصور مصداقی،
دوره 6، شماره 3 - ( 7-1398 )
چکیده
گزارش جدیدی از دو گونه Stipa richteriana و Galium songaricum برای فلور ایران در این مطالعه ارائه می شود. گستره پراکندگی جغرافیایی این گونه ها که از کوه های بینالود و هزار مسجد در استان خراسان رضوی جمع آوری شده اند، به طور عمده مربوط به آسیای مرکزی است. ریخت شناسی این گونه های جدید برای ایران با گونه های خویشاوندشان مقایسه و اطلاعاتی درباره آرایه‌شناسی، بوم شناسی، جغرافیای گیاهی و وضعیت حفاظتی آنها ارائه میشود.
سید رضا صفوی،
دوره 6، شماره 3 - ( 7-1398 )
چکیده
Scorzonera incisa که گیاهی انحصاری ترکیه محسوب میشده است، از استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران جمعآوری گردیده و برای اولین بار از کشور گزارش میشود؛ این گونه بسیار شبیه به Scorzonera calyculata است که در نیمه غربی ایران و شرق عراق پراکنش دارد ولی به دلیل شکل خاص فندقه از آن جدا میشود. در این مقاله شرح، تصویر نمونه هرباریومی و نقشه پراکنش این گونه ارایه میشود.
علی باقری، محمد محمودی، علی اصغر معصومی،
دوره 6، شماره 3 - ( 7-1398 )
چکیده
پراکنش گونههای گون متعلق به بخشه هیپوگلوتیده ای با استفاده از نرم افزار DIVA-GIS مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع بر اساس طبقه بندی زهری علاوه بر گونههای با پراکنش گسترده، پنج الگوی جهانی شامل: 1. پرونس آسیای شرقی، 2. پرونس ایرانو-آناتولی، 3. پرونس پونتیک، 4. زیرناحیه مدیترانه ای شرقی و 5. زیرناحیه مدیترانه ای غربی شناسایی شدند. همچنین گونه های ایرانی این بخشه نیز در سه الگوی: 1. زاگرس مرکزی، 2. کپهداغ-خراسانی و 3. البرز مرکزی و شرقی طبقه بندی شدند. نقشه ها و الگوهای پراکنش گونه ها ارائه شده است.
فاطمه دریکوند، عیدی بازگیر، مصطفی درویش نیا، حسین میرزایی نجفقلی،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
آنزیمهای آنتیاکسیدانی نقش مهمی در دفاع گیاهان در برابر عوامل بیماری‌زا ایفا می‌کنند. پس از شناسایی بیمارگر توسط گیاهان یکی از اولین پاسخ‌های دفاعی گیاه تولید گونههای اکسیژن فعال (ROS) است. به منظور حفظ تعادل سطح ROS و جلوگیری از اثرات زیان بار آنها، گیاهان آنزیمهای آنتیاکسیدانی پراکسیداز (POX)، کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و سوپراکسیداز دیسموتاز (SOD) را تولید می نمایند. در پژوهش حاضر مقاومت ارقام لوبیا شامل صدری، پاک، درخشان و درسا به باکتری Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli (Xap) در گلخانه بررسی شد. فعالیت آنزیمهای پرکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در بوته های لوبیای رقمهای صدری و درخشان سالم و آلوده به Xap در زمان‌های صفر، 24، 48 و 72 ساعت پس از مایه‌زنی بیمارگر، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار سنجیده شد. نتایج نشان داد که تمام رقمهای لوبیا علائم بیماري را نشان دادند. ارقام لوبیا درخشان با 33/58 درصد و صدری با 56/80 درصد علائم به ترتیب کمترین و بیشترین شدت علائم را بعد از 20 روز نشان دادند. بیش ترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در 24 و 48 ساعت پس از مایه‌زنی مشاهده شد و در فاصله 48 و 72 ساعت بعد از مایه‌زنی کاهش یافت. فعالیت این آنزیمها در رقم حساس نسبت به رقم نیمه مقاوم کمتر بود. همچنین میزان کلروفیل a و b در گیاهان بیمار نسبت به گیاهان سالم کاهش معنی‌داری نشان داد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده رقم درخشان به عنوان یک رقم با مقاومت نسبی برای کشت در مناطق شیوع بیماری پیشنهاد میشود.
مهرنوش دانشور، محمود ملکی، شهریار شاکری، امین باقی زاده،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
فسفر، یکی از ضروری ترین عناصر غذایی گیاهی، در خاک به سرعت به فرم غیرقابل دسترس برای گیاهان تبدیل می شود. باکتری های حل کننده فسفات نامحلول می توانند نقش مهمی در فراهم کردن این عنصر غذایی برای گیاهان ایفا کنند. به همین دلیل در این مطالعه این باکتری ها از محیط رایزوسفری گیاهان مختلف با استفاده از محیط کشت اختصاصی جامد پیکووسکی غربال شدند. سپس میزان رشد و میزان حل کنندگی فسفات نامحلول 9 سویه برتر در دما، شوری و اسیدیته مختلف اندازه گیری شدند. بهترین سویه حل کننده فسفات نامحلول با تجزیه و تحلیل توالی ژن 16S rDNA شناسایی شدند. در پایان تنوع ژنتیکی بین تمامی سویه های حل کننده فسفات نیز با نشانگر RAPD مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد از بین 57 سویه جداسازی شده، 25 سویه قابلیت حل کنندگی فسفات نامحلول را داشتند. از بین 9 سویه برتر، سویه Cke1 با این که میزان رشد متوسطی در تمامی شرایط تنشی اعمال شده داشت، بیش ترین شاخص محلول سازی را به خود اختصاص داد و به عنوان بهترین سویه حل کننده در همه شرایط مورد آزمایش شناخته شد. تجزیه و تحلیل ژنتیکی ژن 16S rDNA نیز نشان داد که این سویه متعلق به جنس Enterobacter است. نتایچ تنوع ژنتیکی نیز نشان داد که تمامی سویه ها در 6 گروه مختلف قرار می گیرند و 3 سویه که کم ترین میزان تشابه را با سایر سویه ها داشتند در 3 گروه مجزا قرار گرفتند. با توجه به اینکه سویه Cke1 قابلیت خوبی برای محلول سازی فسفات نامحلول در شرایط مختلف تنشی نشان داده است، می تواند پتانسیل خوبی برای فراهم کردن عنصر فسفر در دماهای 30 و 35 درجه سانتیگراد، شوری 1/2 و 1/8 درصد و اسیدیته 6 و 8 برای گیاهان زراعی داشته باشد.
مریم مسعودی زاده، پرژک ذوفن، سعادت رستگارزاده،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
با توجه به اینکه فعالیت کارخانه های تولید سیمان منجر به آزاد سازی انواع آلاینده ها به محیط می شود، این پژوهش به منظور بررسی آثار ناشی از غبار کارخانه سیمان بهبهان بر جذب برخی از عناصر غذایی و شاخص های بیوشیمیایی در گونه های گیاهی علفی غالب رشد یافته در منطقه شامل خردل وحشی، پنیرک و جارو علفی انجام شد. بدین منظور پس از نمونه برداری و انتقال نمونه های گیاهی به آزمایشگاه، غلظت برخی عناصر غذایی همچون آهن، مس، روی، پتاسیم، منگنز، فسفر و نیتروژن برای نمونه های گیاهی و خاکی مورد سنجش قرار گرفت. همچنین، سنجش برخی شاخص های بیوشیمیایی نظیر محتوای رنگدانه های فتوسنتزی، پروتئین کل، کربوهیدرات محلول، پرولین، رطوبت نسبی، pH برگی، آسکوربات کل و نهایتا شاخص تحمل به آلودگی هوا ارزیابی شدند. بر اساس این نتایج تصور میشود هر سه گونه با شاخص تحمل به آلودگی بیشتر از 16 جزو گونه های متحمل به آلودگی هوا محسوب شوند. بر اساس این نتایج، تصور می شود که غبار ناشی از فعالیت کارخانه سیمان منجر به تجمع سمی عناصر ذکر شده در گیاهان تحت مطالعه نشده است، با این وجود کمبود منگنز و فسفر برای هر سه گونه مشخص شد. علاوه بر این، به نظر می رسد که سه گونه گیاهی احتمالاً از راهکارهای متفاوتی برای تحمل آلاینده های موجود در غبار منطقه بهره می گیرند.
بهنام حمزه، مصطفی خوشنویس، پروانه عشوری، ولی اله مظفریان، هومن روانبخش،
دوره 7، شماره 1 - ( 1-1399 )
چکیده
آتش سوزی بر پوشش گیاهی اثر گذاشته و موجب تغییر مسیر توالی در آن می گردد. در این مقاله، پوشش گیاهی ایستگاه تحقیقات سیراچال که در تابستان 1393 دچار آتش سوزی شد، بر اساس شاخص های تنوع با مناطق سالم مانده از آتش مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفت. طرح به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شده است. ابتدا پوشش گیاهی منطقه از نظر فیزیونومی به سه بخش مشجر، مرتع مشجر و مرتع تقسیم گردید. سپس هر بخش به دو قسمت شامل بخش سوخته و بخش نسوخته (شاهد) که در مجاورت آن قرار دارد تفکیک گردید. درون هر بخش (سوخته و نسوخته) سه واحد نمونه برداری با استفاده از روش PNP به طور تصادفی مستقر شده و اندازه‌گیری‌های مربوط به پوشش گیاهی انجام گردید. بر اساس تحلیل داده ها، در مجموع 141 آرایه در قالب 28 تیره، 95 سرده شامل یک گونه بازدانه، 19 آرایه تک لپه ای و 121 آرایه دولپهای در دو بخش سوخته و نسوخته ایستگاه سیراچال شناسایی گردید. براساس تحلیل های آماری انجام شده با نرم افزارهای Past3 و SPSS، هیچ اختلاف معنی داری از نظر تعداد آرایه ها بین پوشش گیاهی بخش های مختلف سوخته و نسوخته وجود نداشت. از میان شاخص های بررسی شده در نرم افزار Past3، تعداد افراد و شاخص غنای منهینیک و تا حد زیادی شاخص تنوع شانون در بین تیمارهای مختلف در بخش های سوخته و نسوخته تفاوت معنی دار وجود دارد. طبق مقایسات میانگین دانکن تعداد افراد در بخش نسوخته با تاج پوشش زیر 25 درصد، بیشتر از بخش سوخته با این تاج پوشش است اما بین بخش سوخته با تاج بیش از 25 درصد و بخش نسوخته با تاج بیش از 25 درصد اختلاف معنی داری در تعداد افراد وجود ندارد. همچنین غنای گونه ای در بخش سوخته با تاج پوشش کمتر از 5 درصد به طور معنی داری بیشتر از بخش نسوخته با همین تاج پوشش است.
پریچهر حناچی، حجت صادقی علی آبادی، نسیم قربانی، روشنک زرین قلمی، خدیجه کیارستمی،
دوره 8، شماره 1 - ( 3-1400 )
چکیده
بشر از دیرباز به گیاهان علاوه بر دید خوراکی با بینش درمانی نیز نگریسته است. گیاهان منبع غنی از ترکیبات آنتیاکسیدانی و فنولی هستند. اسطوخودوس و بادرنجبویه از گیاهان دارویی هستند که غنی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانت هستند. هدف از این مطالعه، مقایسه میزان ترکیبات آنتیاکسیدانی عصارههای دو گیاه اسطوخودوس و بادرنجبویه و بررسی اثر آنها بر روی رده سلولی سرطان‌های پستان، رحم و تخمدان با استفاده از روش عصاره‌گیری و حلال مناسب است. از برگ خشک گیاهان عصارههای متانولی، آبی، اتانولی تهیه گردید و سنجش فعالیت آنتیاکسیدانی با روش DPPH و FRAP صورت گرفت و در نهایت اثر ضدسرطانی عصاره‌ها بر روی رده‌های سلول سرطانی پستان، رحم و تخمدان با روش MTT سنجیده شد. مقایسه نتایج سنجش آنتی اکسیدان کل نشان داد بیشترین میزان مربوط به عصاره اتانولی لئوفلیزه بادرنجبویه و عصاره متانولی لیوفلیزه اسطوخودوس است. میزان IC50 عصاره اتانولی بادرنجبویه برابر 0/028 میلیگرم بر میلیلیتر بر رده سلولی OVCAR-3 بوده که بهترین نتیجه را نسبت به سایر حلال‌ها و سایر رده‌های سلولی داشته و در رده سلولهای MCF-7 نیز عصاره اتانولی اسطوخودوس با میزان IC50 برابر 2/07 میلیگرم بر میلیلیتر بهترین نتیجه را داشت. در رده سلولی HeLa نیز عصاره متانولی اسطوخودوس با IC50 برابر 7/36 میلیگرم بر میلیلیتر بهتر از دو حلال دیگر بود. در این پژوهش برای اولین بار تاثیر عصارههای مختلف بادرنجبویه و اسطوخودوس بر روی رده سلولهای سرطان پستان (MCF-7)، تخمدان (OVCAR-3) و دهانه رحم (HeLa) سنجیده شد و نتایج نشان دادکه عصاره اتانولی و متانولی حاصله از این گیاهان دارای خاصیت کشندگی بیشتری بر روی رده سلولهای سرطانی است.
مهرداد غیاثوند، علی مخدومی، مریم مقدم متین، جمیل واعظی،
دوره 8، شماره 2 - ( 4-1400 )
چکیده
با توجه به افزایش نرخ بروز سرطان مری در برخی کشورهای آسیایی از جمله مناطق شمال و شمالشرق ایران، شناسایی ترکیبات ضدسرطانی جدید برای سرکوب این بیماری ضروری است. امروزه اثبات گردیده که تولید بسیاری از متابولیت‌های گیاهی با فعالیت میکروارگانیسم‌های اندوفیت در ارتباط است. در این پژوهش توانمندی باکتری‌های اندوفیت گیاه دارویی افدرا در مهار تکثیر رده سلولی سرطان مری (KYSE-30) ارزیابی شد. 54 سویه باکتری اندوفیت (از 74 جدایه اولیه) از دو گیاه دارویی Ephedra intermedia و Ephedra foliata پس از استریل کردن سطح آنها بهدست آمد. باکتری‌ها در محیط کشت تریپتیک سوی براث (TSB) تلقیح و پس از 72 ساعت متابولیت‌های تولید شده با استفاده از کلروفرم استخراج گردید. اثر عصاره خام سویههای منتخب بر روی رده سلولی سرطان مری KYSE-30 با آزمون MTT در بازه‌های زمانی 24، 48 و 72 ساعت ارزیابی گردید. در نهایت سویه مورد نظر با استفاده از تکثیر و توالییابی ژن 16S rRNA شناسایی شد. بر اساس نتایج آزمونMTT سویه A1 دارای فعالیت ضدسرطانی بر روی رده سلولی KYSE-30 با مقادیر IC50 برابر با 4/346، 8/192 و 3/121 میکروگرم بر میلیلیتر به ترتیب در زمان‌های 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار بود. بر اساس شناسایی مولکولی، باکتری مذکور به Microbacterium maritypicum شباهت داشت. با توجه به توانایی جدایه A1 در مهار تکثیر و زنده مانی KYSE-30 استفاده از ترکیبات طبیعی تولید شده توسط این باکتری برای درمان سرطان مری امکانپذیر است. هرچند جهت تایید این نتایج آزمایش‌های بیشتری پس از خالصسازی مواد موجود در عصاره و همچنین انجام مطالعات در مدل‌های جانوری سرطانی ضروری است.
معصومه خان حسنی، عادل جلیلی، یحیی خداکرمی، نسترن جلیلیان،
دوره 8، شماره 2 - ( 4-1400 )
چکیده
پراکندگی رودخانه‌ها، بركه‌ها وچمنزارهاي كوچك و بزرگ، موقتي و دائمي، زمينه را براي ظهور رويشگاههاي ماندابي خصوصا در مناطق كوهستاني كشور فراهم كرده است. اين رويشگاهها از نقطه نظر تنوع زيستي و بوم‌شناسی داراي اهميت هستند. هدف این مطالعه، شناخت و تهیه نقشه پراکندگی رويشگاههاي ماندابي در استان کرمانشاه است. این تحقیق براساس روش مرسوم مطالعات آرایه شناسی منطقهای با مراجعات میدانی به 31 رویشگاه آبی استان کرمانشاه انجام گرفت. فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان موجود در این رویشگاه‌ها مطالعه شدند. در مجموع، 617 نمونه گیاهی جمعآوری و شناسایی شدند. نتیجه شناسایی این نمونهها 288 گونه متعلق به 218 سرده از 62 تیره است. کاسنیان با 41 گونه، گندمیان با 31 گونه، باقلائیان با 31 گونه و کلمیان با 24 گونه مهمترین تیره‌های گیاهی رویشگاههای ماندابی استان بودند. سرده‌های Trifolium با 11 گونه و Bromus با 6 گونه بهعنوان مهمترین سرده‌های گیاهی از نظر غنای گونهای محسوب میشوند. بررسی شکل زیستی نشان داد که 3/40 درصد گونهها متعلق به شکل زیستی تروفیت، 5/35 درصد همیکریپتوفیت، 1/6 درصد فانروفیت، 23/14 درصد کریپتوفیت و 72/3 درصد کامفیت هستند. از نظر پراکنش جغرافیایی گونهها، بیشترین تعداد گونه متعلق به عناصر چند ناحیه‌ای با 93 گونه (32 درصد) و ایرانو-تورانی با 92 گونه (31 درصد) و پس از آن، عناصر ایرانو-تورانی /مدیترانهای با 32 گونه (11 درصد)، ایرانو-تورانی / اروپا- سیبری با 9 گونه (3 درصد) و عناصر جهان وطن با 23 گونه (8 درصد) بود.
علیرضا امینی حاجی آبادی، اصغر مصلح آرانی، سمیه قاسمی، محمد هادی راد، شیما شهبازی، حسن اعتصامی،
دوره 8، شماره 2 - ( 4-1400 )
چکیده
تنش شوری، امروزه یکی از مهمترین چالش‌ها در تولید گندم است. باکتری‌های ریزوسفری جداسازی شده از گیاهان شورپسند با سازوکارهای مستقیم و غیرمستقیم موجب افزایش بردباری گیاهان زراعی به شوری می‌گردند. در این مطالعه، صفات محرک رشد گیاه سویههای باکتریایی مقاوم به شوری (Bacillus safensis، Bacillus pumilus و Zhihengliuella halotolerans) جداسازی شده از ریزوسفر گیاهان مرتعی آتریپلکس، اشنان، گز و سنبله نمکی تعیین و تاثیر آنها بر برخی صفات رویشی و محتوای یونی گندم آبیاری شده با آب شور (آب آبیاری با شوری 2/0 دسیزیمنس بر متر به عنوان شاهد، 4، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر) اندازه‌گیری شد. هر سه سویه باکتری قادر به تولید اکسین، سیانید هیدروژن، سیدروفور و ACC دآمیناز و انحلال فسفات بودند. افزایش سطوح شوری باعث افزایش غلظت سدیم و کاهش غلظت پتاسیم، کلسیم و فسفر در برگ گندم و نیز کاهش طول ساقه، وزن خشک بخش هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی و بیوماس کل نسبت به شاهد گردید. در تیمارهای تحت تنش شوری تلقیح شده با باکتری، کاهش غلظت سدیم تا 7/17 درصد و افزایش غلظت پتاسیم، کلسیم، فسفر و نسبت پتاسیم به سدیم به ترتیب تا 33، 7/25، 4/200 و 41 درصد نسبت به شاهد اندازه‌گیری شد که کارآمدترین باکتری در این زمینه Z. halotolerans بود. باکتری‌ها همچنین باعث افزایش طول ساقه، وزن خشک بخش هوایی، وزن خشک ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک بخش هوایی و بیوماس کل به ترتیب تا 17، 6/58، 137، 88 و 66 درصد شدند که در این زمینه باکتری B. safensis از بیشترین تاثیر برخوردار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که باکتری‌های محرک رشد گیاهان مرتعی شورپسند میتوانند در بهبود شاخصهای رشد گندم در شرایط شوری نقش داشته باشند. این نتایج همچنین نشان داد که ریزوسفر گیاهان مرتعی شورپسند می‌تواند منبع مناسبی برای جداسازی باکتری‌های مقاوم به شوری جهت بهبود مقاومت گندم به شوری باشد.
فرشید معماریانی، حمید اجتهادی، علی‌اصغر ارجمندی، محمدرضا جوهرچی،
دوره 9، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
گونهPiptatherum ferganense به عنوان گزارش جدیدی برای فلور گندمیان ایران از منطقه حفاظت شده قورخود و کوه‌های آلاداغ در خراسان شمالی معرفی میشود. دامنه پراکندگی اصلی این گونه در شرق منطقه ایران و تورانی است و با یک جدایی جغرافیایی در شمال شرق ایران یافت شده است. ویژگی‌های ریخت شناسی P. ferganense به تصویر کشیده شده و با نزدیکترین خویشاوند خود P. latifolium مقایسه شده است. این گونه با صفاتی مانند آرایش یکنواخت سنبلچه‌ها در گل‌آذین، پوشینه سرنیزه‌ای، و سیخک کوتاهتر از P. latifolium متمایز میشود. نکاتی درباره آرایه‌شناسی، اکولوژی، جغرافیای گیاهی و وضعیت حفاظتی این گونه ارایه شده است.
زهره آتشگاهی، فرشید معماریانی، محمدرضا جوهرچی، وحید جعفری پلگرد،
دوره 9، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
گونه Halimocnemis commixta به عنوان گزارش جدیدی برای فلور ایران از باقیمانده جنگل‌های پسته وحشی در شمال شرق ایران معرفی میشود. این گونه در فضاهای باز بین درختان و بر روی خاکهای شور و به همراه سایر گیاهان شاخص شورپسند دیده میشود. در این مقاله تصاویر این گیاه ارائه و با گونههای خویشاوند نزدیک خود مقایسه میشود. این گونه با گل‌های دسته‌ای و میوه‌های شاخدار نامنظم از گونه خویشاوند H. gamocarpa و با کرک‌های کاملا کوتاه و خوابیده از گونه H. pilosa قابل تشخیص است. نکاتی نیز درباره پراکندگی، بوم شناسی و موقعیت حفاظتی این گونه ارائه میشود.
ساره ابراهیمی، سید مهدی رضوی، منصور افشار محمدیان،
دوره 10، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
افزایش ورود پساب‌های صنعتی حاوی انواع فلزات سنگین در آب و خاک موجب گسترش روزافزون مشکلات محیط زیستی میشود. بنابراین پیدا کردن راه‌کار‌هایی کم‌هزینهتر برای کاهش این آلودگی‌ها ضروری است. در این راستا به منظور مقایسه پالایندگی عناصر سنگین و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاهان نخل‌مرداب، وتیور و آلوئه‌ورا آزمایشی در قالب طرح بلوك‌هاي کامل تصادفی با سه تکرار به‌مدت 14 ماه، در دانشگاه گیلان اجرا شد. نتایج نشان داد که تحت تیمار پساب صنعتی شاخص انباشت فلزات (MAI) روی، کروم، سرب، مس، منگنز، نیکل، منیزیم در وتیور و آلوئه ورا به‌ترتیب بیشتر از نخل مرداب بود. در هر سه گیاه مورد مطالعه شاخص های طول ریشه، طول اندام هوایی، زیست توده کل و شاخص تحمل (TI) نسبت به گیاه شاهد کاهش معنی داری داشتند و گیاه وتیور و آلوئه‌ورا کمترین درصد کاهش را داشتند. علاوه بر این، مولفه‌های دیگر بررسی شده شامل شاخص جذب (UI)، قند محلول کل، محتوی فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، تانن کل و درصد بازدارندگی رادیکال آزادDPPH تحت تیمار پساب صنعتی در هر سه گیاه افزایش یافتند. بالاترین درصد افزایش در تمام مولفه های بررسی شده به‌غیر از درصد بازدارندگی رادیکال آزادDPPH ، در گیاه وتیور مشاهده شد. به‌طور‌کلی می توان گفت که از نظر MAI و ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی بررسی شده، گیاهان وتیور و آلوئه ورا موفق تر از گیاه نخل‌مرداب بودند. بنابراین توصیه می شود گیاهان مورد مطالعه به ترتیب اولویت (وتیور˂ آلوئه ورا˂ نخل‌مرداب) در خاک های آلوده به پساب های صنعتی، جهت پالایش خاک کاشته شوند.
آذرنوش جعفری، آمنه اسدی بربریها، فرشته قاسم زاده،
دوره 10، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
در تحقیق حاضر، مطالعة فلوریستیک روستاهای اماموردی، درتوم، قاپاق، گریوان و نیستانه در ۳۰ کیلومتری جنوب شهرستان بجنورد (استان خراسان شمالی) در ارتفاع ۱۷۸۳-۱۴۴۲ متری از سطح دریا با هدف معرفی انواع مختلف گونهها، گیاهان دارویی، انحصاری و با ریسک پایین نابودی انجام شد. بدین منظور نمونه‌های گیاهی در طول ماه‌های فروردین تا آبان سال ۱۳۹۱ جمعآوری گردید و به کمک مجموعه فلور ایران و فلورا ایرانیکا شناسایی شد. بررسی به عمل آمده 133 گونه متعلق به ۱۰۴ سرده و ۳۸ تیره را نشان داد که یک گونه به بازدانگان و 132 گونه به نهاندانگان تعلق داشت. در این بین پنج تیره، 13 سرده و 18 گونة تک‌لپه‌ای و 32 تیره، 90 سرده و 114 گونة دولپهای بود. در مجموع ۴۰ گونه دارویی نیز گزارش شد. تیره‌های باقلائیان (Fabaceae)، کلمیان (Brassicaceae)، گندمیان (Poaceae)، کاسنیان (Asteraceae)، نعنائیان (Lamiaceae) بزرگترین تیره‌های منطقه و سرده‌های Astragalus Euphorbia, Vicia, Poa بزرگترین سرده‌های منطقه را تشکیل دادند. گونههای Erysimum koelzii، Astragalus khoshjailensis، Eryngium bungei، Sclerorhachis platyrachis و Taraxacum hydrophyllum انحصاری ایران، Astragalus ackerbergensis آسیب‌پذیر و Onopordum carmanicum ، Mentha longiflora ، Fumaria vaillanti و Rubia florida گونه‌هایی با خطر نابودی کمتر از منطقه مورد مطالعه معرفی شدند. بیشترین و کمترین عناصر رویشی منطقه را عناصر ناحیة ایرانو ـ تورانی با 68/14 درصد و ناحیة رویشی ایرانو ـ تورانی صحراعربی با 0/7 درصد تشکیل دادند و حداقل و حداکثر شکل زیستی گیاهان منطقه به همی‌کریپتوفیت‌ها با 45/8 درصد و کریپتوفیت‌ها با ۳ درصد تعلق داشت که نشاندهنده سرد و خشک بودن اقلیم منطقه و چرای بی‌رویه دام بود.
آزاده نیک نژاد، علی رضا شفیع زاده اسفندآبادی، فاطمه عبدالهی سروستانی،
دوره 10، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
ظهور ویروس‌های جدید، همواره تهدیدی برای سلامتی افراد جهان بوده است که جدیدترین نمونه آن سویههای جدید ویروس کرونا (SARS-CoV-2) و سندروم حاد تنفسی ناشی از آن (ARDS) است. وضعیت کنونی، اهمیت تولید سریع واکسنهای پایدار ارزان قیمت را که به تجهیزات خنک‌کننده به منظور نگهداری و حمل و نقل نیاز ندارند، بیش از پیش نشان می‌دهد. با این حال در کشورهای در حال توسعه، بیشتر واکسن‌ها هنوز به دلیل هزینه‌های واردات و نیازهای نگهداری و حمل و نقل در دسترس نیستند. بنابراین مهم است که واکسن برای کشورهای در حال توسعه مقرون به صرفه باشد تا واکسیناسیون در مقیاسی وسیع صورت گیرد. واکسنهای گیاهی نسبت به سایر انواع واکسن و روش‌های تولیدی مقرون به‌صرفه‌تر هستند و میتوانند در مقادیر زیاد تولید شوند. علاوه‌براین واکسنهای گیاهی مزایای دیگری هم دارند که در این مقاله به آنها پرداخته میشود. با این حال با توجه به اینکه یک محصول دارویی گیاهی قرار است به صورت نیمه فرآوری‌شده (مانند پوره سیب‌زمینی یا رب گوجه‌فرنگی) بهعنوان واکسن مصرف شود، مهم است که بررسی‌های نظارتی خاصی که برای واکسنهای تزریقی اعمال میشود، برای این محصولات نیز اعمال شود تا عوارض مصرف آنها از نظر بالینی بررسی شود. مقاله مروری حاضر به بررسی فرصت‌ها و چالش‌های تولید واکسنهای گیاهی به منظور مقابله با بیماری‌هایی مانند کووید 19 می‌پردازد.
علی گنجعلی، ، ،
دوره 11، شماره 3 - ( 9-1403 )
چکیده
در سال‌های اخیر استفاده از فن‌آوری کشت بافت و بیش تولید متابولیت دارویی بهعنوان یک روش جایگزین و مناسب برای برداشت بی‌رویه و فزاینده گیاه از رویشگاههای طبیعی مورد تاکید قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر الیسیتورهای زیستی و نیترات نقره بر محتوی متابولیت‌های ثانویه کالوس‌های حاصل از ریزنمونه برگی گیاه خار مریم انجام شده است. در این بررسی بهترین نتیجه تولید کالوس به محیط MS حاوی KIN تعلق داشت و بنابراین برای ادامه آزمایش در مراحل بعد مورد استفاده قرار گرفت. در آزمایش دوم ریزنمونه‌ها در محیط کشت منتخب هورمونی کشت و پس از گذشت 8 هفته از رشد کالوس‌ها، الیستورهای زیستی شامل مخمر یاروویا لیپولیتیکا، قارچ آسپرژیلوس نایجر و باکتری سودوموناس پوتیدا در ترکیب با نیترات نقره بهعنوان الیسیتور غیر زنده به کالوس‌های حاصل از ریزنمونه‌های برگی اضافه شد. با گذشت ده روز از تیمار، محتوی ترکیبات فنلی، ظرفیت آنتیاکسیدانی، مقدار سیلی‌مارین و فعالیت آنزیم پال در کالوس‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که کاربرد توام مخمر یاروویا و نیترات نقره موجب بهبود محتوی مشتقات فنلی، سیلی‌مارین و فعالیت آنزیم پال گردید و تفاوت آن با سایر الیسیتورهای زیستی هم در ترکیب با نیترات نقره و هم در شرایط فاقد آن معنی‌داربود. محققان این آزمایش کاربرد توام الیسیتورهای زیستی به‌ویژه مخمر یاروویا و نیترات نقره را به‌منظور القای بیشتر سنتز متابولیت‌های دارویی در کالوس‌های حاصل از ریزنمونه‌های برگی گیاه خار مریم پیشنهاد می‌نمایند
