---

 گونهPiptatherum ferganense  به عنوان گزارش جدیدی برای فلور گندمیان ایران از منطقه حفاظت شده قورخود و کوه‌های آلاداغ در خراسان شمالی معرفی می‌شود. دامنه پراکندگی اصلی این گونه در شرق منطقه ایران و تورانی است و با یک جدایی جغرافیایی در شمال شرق ایران یافت شده است. ویژگی‌های ریخت شناسی P. ferganense به تصویر کشیده شده و با نزدیکترین خویشاوند خود P. latifolium مقایسه شده است. این گونه با صفاتی مانند آرایش یکنواخت سنبلچه‌ها در گل‌آذین، پوشینه سرنیزه‌ای، و سیخک کوتاهتر از P. latifolium متمایز می‌شود. نکاتی درباره آرایه‌شناسی، اکولوژی، جغرافیای گیاهی و وضعیت حفاظتی این گونه ارایه شده است. 

 

---

آلرژی های تنفسی در دو دهه گذشته تا حدی در نتیجه تغییر اقلیم در حال افزایش هستند. برای بسیاری از گونه های درختی، گراس و علف هرز افزایش تولید گرده و طول مدت گرده افشانی، منجر به افزایش طولانی مدت آلرژن های گرده ای در جو؛ جابجایی های زودهنگام دانه های گرده هوابرد و تماس طولانی مدت با آلرژن های تنفسی با اثرات مهم سلامتی بر روی افراد آلرژیک می گردد. هدف از این مقاله بررسی اثر تغییر اقلیم  و عوامل هواشناختی بر روی شاخص های فصل گرده ای با یک تمرکز ویژه بر روی تاکسون های اصلی آلرژی زا در سرتاسر جهان است. متغیرهای اصلی تاثیرگذار بر فنولوژی گلدهی مانند موقعیت مکانی، عوامل اقلیمی و هواشناختی، شناسایی، مورد بحث و اثبات قرار گرفتند. دما، تشعشع خورشیدی، رطوبت، سرعت و جهت باد، از جمله مهمترین عوامل هواشناسی اثرگذار بر نوسانات غلظت سالانه گرده های هوابرد آلرژی زا هستند. اگرچه تغییرات قابل توجهی مطابق با گونه های آلرژی زا و ناحیه چغرافیایی مورد مطالعه مشاهده شد، اما به نظر می رسد دما مهمترین عامل اقلیمی اثرگذار بر فنولوژی گلدهی و شاخص های فصل گرده ای به ویژه در گونه های درختی باشد. افزایش سطوح دی اکسیدکربن همچنین منجر به افزایش زیست توده گیاهی، افزایش شدت گلدهی و تولید گرده در چندین گونه آلرژی زای درختی ، گراس و علف هرز می گردد. در پرتو این بررسی شواهد فزاینده ای وجود دارد که از تاثیر تغییر اقلیم بر فنولوژی گلدهی و شاخص های فصل گرده ای تعداد قابل توجهی از گونه های گیاهی مهاجم و زینتی آلرژی زا حمایت می کند.


 

---

 گونه Halimocnemis commixta به عنوان گزارش جدیدی برای فلور ایران از باقیمانده جنگل‌های پسته وحشی در شمال شرق ایران معرفی می‌شود. این گونه در فضاهای باز بین درختان و بر روی خاکهای شور و به همراه سایر گیاهان شاخص شورپسند دیده می‌شود. در این مقاله تصاویر این گیاه ارائه و با گونه‌های خویشاوند نزدیک خود مقایسه می‌شود. این گونه با گل‌های دسته‌ای و میوه‌های شاخدار نامنظم از گونه خویشاوند H. gamocarpa و با کرک‌های کاملا کوتاه و خوابیده از گونه H. pilosa قابل تشخیص است. نکاتی نیز درباره پراکندگی، بوم شناسی و موقعیت حفاظتی این گونه ارائه می‌شود.

 

---

دو گونه جدید از سرده کوزینیا شرح داده می شود. کوزینیا برنمولریانا از غرب ایران که بر اساس بعضی صفات کلیدی مانند تعداد گل و برگک و شکل گل­آذین در بخشه هاوسکنختی قرار می گیرد. این گونه با گونه نزدیکش یعنی کوزینیا هاوسکنختی و کوزینیا کرکسنسیس مقایسه می شود. دومین گونه جدید به نام کوزینیا سمناننسیس از شمال شرق ایران شرح داده می شود که بر اساس صفاتی چون تعداد گل، ساقه بالدار و شکل برگک در بخشه استنوسفاله قرار می گیرد و با نزدیکترین خویشاوندان خود یعنی گونه های کوزینیا الکسینکوانا و کوزینیا گلوکوپسیس مورد مقایسه قرار می گیرد. عکس های این گونه ها و نقشه های پراکنش ارایه می شوند.

 

---

 DNA استخراج شده با کیفیت بالا در بدست آمدن باندهای واضح در مرحله الکتروفورز و نتایج صحیح در تعیین توالی نقش مهمی ایفا می­کند. معمولا CTAB یکی از روش های رایج برای استخراج DNA است که برای برگ­های قدیمی نمونه­های هرباریومی سرده تمشکین (Bellevalia) که متابولیت های ثانویه با اثر بازدارندگی دارد مناسب نسیت. برای حل این مسئله، تغییراتی در مراحل مختلف CTAB اعمال شد و ترکیبات زغال فعال، فنل، استات پتاسیم و RNase استفاده شد و آب دیونیزه جایگزین Tris EDTA شد تا ناخالصی­ها حذف شده و DNA با کیفیت تری بدست آید. داده­های میزان جذب DNA روش جدیدبا روش CTAB در طول موج­های ۲۶۰ و ۲۸۰ نانومتر مقایسه شد. نتایج، تغییر ۱۵تا۸۰ برابری در غلظت DNA را نشان داد. این مطالعه روش اصلاح شده­ای را پیشنهاد می­کند که امکان استخراج DNA با کیفیت بالاتری نسبت به روش CTAB را از برگ­های قدیمی نمونه های هرباریومی Bellevalia  امکان­پذیر می­کند.



 

---

سرده Ulva (کاهوی دریایی)، یکی از با­ ارزش­ترین ماکروجلبک­‌های دریایی است که در مناطق کم عمق ساحلی یافت شده و در آب‌های شیرین و شور سراسر جهان انتشار دارد. گونه‌­های Ulva دارای ارزش خوراکی، دارویی و غیره بوده و حاوی ترکیبات مختلفی مانند انواع چربی­‌ها، پروتئین­‌ها و کاروتنوئیدها هستند. این گونه‌­ها دارای تنوع پذیری فنوتیپی بالایی بوده و در شرایط مختلف محیطی تغییر می­‌کنند. در این مطالعه 38 جمعیت از 10 گونه از این سرده از نواحی ساحلی خلیج فارس و دریای عمان، از مناطق مختلف استان­های بوشهر و هرمزگان و یک ناحیه از استان سیستان و بلوچستان ، با بررسی­های ریخت­شناسی و تشریحی، شناسایی شد و مورد بررسی قرار گرفت. جمعیت‌­های مختلف تفاوت‌هایی را در ویژگی‌­های همچون ارتفاع، شکل و رنگ تال، تعداد پیرنوئید و ابعاد سلول نشان دادند. متابولیت­‌های مختلفی مانند پروتئین کل، روغن کل، کلروفیل a و b و کاروتنوئیدها در جمعیت­‌های مختلف، اندازه گیری و مقایسه گردید. نتایج اندازه­‌گیری درصد پروتئین در 10 گونه Ulva نشان داد که بیشترین درصد پروتئین کل متعلق به گونه U. prolifera از جزیره شیف از استان بوشهر با مقدار حدود % 5/26 وزن خشک، در مقایسه با گونه­‌های Ulva مورد مطالعه، و کمترین درصد روغن کل در بین­ گونه‌­ها، متعلق به گونه U. flexousa منطقه هخامنش از استان هرمزگان با حدود % 8/4 مشاهده گردید. با توجه به پروتئین بالا و کالری کم گونه­‌های سرده Ulva و اهمیت یافتن منابع جدید و تجدیدپذیر که در نهایت منجر به ایجاد و توسعه صنایع غذایی و دارویی جدید می­گردد، گونه­‌های این سرده، منبع بالقوه‌­ای هستند که می‌توان از آنها در این راستا بهره برد.

---

باکتری­های ریزوسفری از جمله میکروارگانیسم­های مفید خاکزی هستند که باعث بهبود رشد گیاهان می­شوند. این باکتری­ها با سازوکارهای مختلفی مانند تولید فیتوهورمون­های مختلف و توانایی انحلال فسفات رشد گیاهان افزایش می­دهند. هدف از این مطالعه بررسی اثر باکتری‌های ریزوسفری بر رشد Carthamus tinctorius به منظور بهبود شاخص­های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آن بود. پنج گونه باکتری ریزوسفری با دانه گیاه گلرنگ آغشته شدند و پس از کاشت دانه ها، شاخص­های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه شامل میزان تولید اکسین، انحلال فسفات، رنگدانه‌های فتوسنتزی، پرولین و مالون­دی­آلدهید مورد سنجش قرار گرفتند. این تحقیق به­صورت آزمون فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. آنالیز واریانس داده­ها پردازش شد و مقایسه‌ میانگین­ها با آزمون دانکن مطالعه قرار گرفت. براساس یافته‌های به­دست آمده در این پژوهش، بیشترین وزن تر ساقه، وزن خشک و تر ریشه به ترتیب در تیمار با باکتری Pseudomonas fluorescens (اکسین 55/23 میکروگرم بر میلی­لیتر) و باکتری Bacillus muralis (اکسین 27/22 میکروگرم بر میلی­لیتر) مشاهده شد. همچنین مشخص گردید همه باکتری‌ها نسبت به شاهد تأثیر افزایشی بر جوانه‌زنی دانه‌ها داشتند. بیشترین مقدار مالون‌دی‌آلدهید در تیمار با باکتری Bacillus albus حاصل شد و میزان مالون­دی­آلدهید در تیمارهای با تولید بالای اکسین کاهش یافت. به طور کلی یافته­های حاصل از این پژوهش نشان داد که تیمار دانه گلرنگ با باکتری­های ریزوسفری می­تواند تأثیر معناداری بر تحریک رشد این گیاه داشته باشد و باعث بهبود رشد کمی و کیفی این گیاه شود.

---

منطقه ریزوسفری شور محیطی بکر برای جداسازی اکتینومیست­ها با پتانسیل تولید آنزیم‌های مقاوم به نمک ارزشمند است. در این مطالعه در مجموع 26 سویه اکتینومیست از ریزوسفر گیاهی حاشیه دشت کویر جداسازی و ارزیابی شد. اکتینومیست­های جدا شده آنزیم‌های مختلفی تولید کردند. از این میان 50، 46، 39، 27، 10 و 7 درصد از جدایه‌ها به ترتیب آمیلاز، لیپاز، پروتئاز، ژلاتیناز، لسیتیناز و اوره آز تولید کردند. بیشترین آنزیم‌های تولید شده در بین جدایه‌ها آمیلاز، لیپاز و پروتئاز بودند. فعالیت هیدرولیتیک ترکیبی نیز در برخی از سویه‌های اکتینومیست مشاهده شد. در بین جدایه­ها، سویه Q1، Q4 وQ11 با بیشترین میزان تنوع تولید آنزیم، شناسایی شدند و تجزیه و تحلیل 16s rRNA آن­ها بیشترین شباهت را به ترتیب به گونه­های Streptomyces scopiformis، Streptomyces argenteolus و Streptomyces manipurensis،  نشان دادند. نهایتاً به دلیل تنوع آنزیمی بدست آمده و ارزشمند بودن آنزیم­های باکتری‌های هالوفیل در صنعت، به نظر می‌رسد که اکتینومیست­های جدا شده از این زیستگاه شور به طور بالقوه برای کاربردهای بیوتکنولوژیکی مناسب هستند.

---

---

سیس پلاتین به عنوان یک داروی شیمی درمانی بدلیل عوارض جانبی در مراحل پیشرفته بیماری مشکلاتی ایجاد می‌کند. اخیراً گیاه آرتمیزیا به‌دلیل داشتن ترکیبات فعال زیستی، اثرات ضد تکثیری و ضد التهابی مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی اثر ضد سرطانی و آنتی متاستازی گیاه آرتمیزیا و سیس پلاتین به تنهایی و به صورت ترکیبی در رده سلولی A2780 سرطان تخمدان انسان است. زیستایی سلول‌های A2780 پس از تیمار با عصاره متانولی اندام‌های هوایی آرتمیزیا، سیس پلاتین و تواًم آن توسط آزمون MTT ارزیابی شد و تغییرات ریخت‌شناسی هسته سلول با رنگ آمیزی DAPI بررسی شد. القای آپوپتوز توسط آزمون انکسین، اثرات ضد تهاجمی به وسیله سنجش مهاجرت سلولی و تغییرات سطح بیان ژن‌های آپوپتوزی (Bax و P53) و ژن‌های درگیر در متاستاز  (MMP2 و MMP9) با استفاده از Real-time PCR مورد سنجش قرار گرفت. داده‌های آزمایش MTT  نشان داد که عصاره آرتمیزیا، سیس پلاتین و تواًم آن منجر به مرگ نیمی از سلول‌ها شدند. تست DAPI و انکسین V، قطعه قطعه شدن DNA و افزایش درصد آپوپتوز سلولی نسبت به گروه کنترل را نشان داد. در آزمون مهاجرت و Real-time PCR  غلظت‌های تیماری منجر به کاهش تهاجم، افزایش بیان ژن‌های آپوپتوزی (Bax و P53) و کاهش بیان ژن‌های درگیر در متاستاز (MMP2 و MMP9) در سلول‌های سرطانی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که عصاره گیاه آرتمیزیا و داروی سیس پلاتین به تنهایی دارای اثر ضد تکثیری، القا کننده آپوپتوز و دارای اثر آنتی متاستازی مناسب در رده سلولی A2780 است. همچنین، استفاده توأم از این گیاه همراه با سیس پلاتین علاوه بر داشتن اثرات مذکور باعث کاهش غلظت سیس پلاتین و عوارض جانبی ناشی از آن در درمان این بیماری می‌شود.  

 

---

پروتئین‌های لایه سطحي Deinococcus radiodurans یکی از بهترین سیستم های خودآرایی در بین پروتئین‌های دیگر هستند که نقش اساسی در ساخت نانوسیم ها دارند. بنابراين لازم است این پروتئین‌ها خالص سازی شوند. هدف از این تحقیق بهینه سازی خالص سازی پروتئین لایه سطحي از D. radiodurans با روش سطح پاسخ است. ابتدا سه عامل غلظت SDS، زمان انکوباسیون و درصد جرم در پنج سطح در نظر گرفته شد و 20 اجرا با نرم افزار Design-Expert با روش مرکب مرکزی طراحی شد. هر مرحله شامل کشت میکروب، آماده سازی سلول انبوه، انکوباسیون میکروب در غلظت خاص SDS و زمان و درصد جرم، جداسازی باکتری از مواد شوینده با سانتریفیوژ در g5000، ته نشینی پروتئین‌های لایه سطحي از محلول شوینده با سانتریفیوژ در g20000، تعیین غلظت و خلوص پروتئین به ترتیب با روش برادفورد و SDS-PAGE است. در نهایت داده‌های به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد، تأثیر فاکتور غلظت ماده شوینده بر درصد پروتئین خالص شده بیشتر از سایر عوامل بود. نتایج بهینه سازی فاکتورها بدين صورت بود: غلظت SDS 64/5 درصد، درصد جرم 7/33 درصد و 3 ساعت زمان انکوباسیون. در شرایط بهینه، غلظت پروتئین و درصد خلوص به ترتیب mg/ml 0/584 و 47/61 درصد به دست آمد.

 

---

سلنيوم جزء عناصر غیرضروری براي گياهان و ضروری براي انسان و جانوران به شمار می‌رود. اگرچه هنوز نقش سلنیوم در گياهان به‌درستی شناخته نشده است اما نتايج تحقيقات نشان داده كه اين عنصر در فيزيولوژي و متابوليسم گياهان مؤثر است. درپژوهش حاضر تأثیر محلول‌پاشی نانو سلنیوم ‌(0، 5، 10 و 20 ميلي‌گرم‌ در لیتر) و سلنات سدیم (0، 5، 10 و20 ميلي‌گرم ‌در ‌ليتر) بر پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه فلفل دلمه‌ای (Capcicum anumm) مورد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برررسي قرار گرفت. اثرات تیمارهای اعمال شده بر شاخص های مختلف رشدی و بیوشیمیایی ارزیابی شد. بر اساس نتایج بدست آمده، تیمارهای سلنیوم در غلظت های 10 و 20 ميلي‌گرم ‌در ‌ليتر باعث کاهش تجمع بیومس در ریشه و اندام هوایی شد. این تیمارها همچنین موچب افزایش درمحتوای پراکسید‌هیدروژن و مالون‌دي‌آلدئيد شد. استفاده از سلنیوم موچب افزایش در میزان فنل، پرولین و تیول‌ها شد. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شامل کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات‌پراکسیداز، پلی‌فنل‌اکسیداز و نیز آنزیم پروتئاز در پاسخ به تیمارهای سلنیوم افزایش یافت.

---

افزایش ورود پساب‌های صنعتی حاوی انواع فلزات سنگین در آب و خاک موجب گسترش روز_­افزون مشکلات محیط زیستی می‌شود. بنابراین پیدا کردن راه‌کار‌هایی کم‌هزینه_­تر برای کاهش این آلودگی‌ها ضروری است. در این راستا به منظور مقایسه پالایندگی عناصر سنگین و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاهان نخل‌مرداب، وتیور و آلوئه‌ورا آزمایشی در قالب طرح بلوك‌هاي کامل تصادفی با سه تکرار به‌مدت 14 ماه، در دانشگاه گیلان اجرا شد. نتایج نشان داد که تحت تیمار‌ پساب صنعتی شاخص انباشت فلزات (MAI) روی، کروم، سرب، مس، منگنز، نیکل، منیزیم در وتیور و آلوئه ورا به‌ترتیب بیشتر از نخل مرداب بود. در هر سه گیاه مورد مطالعه شاخص های طول ریشه، طول اندام هوایی، زیست توده کل و شاخص تحمل (TI) نسبت به گیاه شاهد کاهش معنی داری داشتند و گیاه وتیور و آلوئه‌ورا کم‌ترین درصد کاهش را داشتند. علاوه بر این، مولفه‌های دیگر بررسی شده شامل شاخص جذب (UI)، قند محلول کل، محتوی فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، تانن کل و درصد بازدارندگی رادیکال آزادDPPH  تحت تیمار پساب صنعتی در هر سه گیاه افزایش یافتند. بالاترین درصد افزایش در تمام مولفه های بررسی شده به‌غیر از درصد بازدارندگی رادیکال آزادDPPH ، در گیاه وتیور مشاهده شد. به‌طور‌کلی می توان گفت که از نظر MAI و ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی بررسی شده، گیاهان وتیور و آلوئه ورا موفق تر از گیاه نخل‌مرداب بودند. بنابراین توصیه می شود گیاهان مورد مطالعه به ترتیب اولویت (وتیور˂ آلوئه ورا˂ نخل‌مرداب) در خاک های آلوده به پساب های صنعتی، جهت پالایش خاک کاشته شوند.

 

---

 نرم‌تنان از آفات مهم اکوسیستم‌های طبیعی و کشاورزی هستند که با تغذیه از قسمت‌های مختلف برگ، ساقه، گل، جوانه، میوه و ریشه میزبان گیاهی مختلف و ایجاد خوردگی و کاهش بازار‌پسندی سالانه خسارت زیادی به محصولات کشاورزی و گونه­های گیاهی زیستگاه‌های مختلف در کشور وارد می‌نمایند. از طرفی، ميزبانان واسط بیماری‌های انگلی انسان و احشام بوده که در پزشکي و دامپزشکي حائز اهمیت هستند. به این منظور، نمونه‌­برداری حلزون­‌ها و لیسک­‌های مناطق غرب و جنوب استان تهران براساس وضعیت طبیعی، پوشش گیاهی، قرارگیری باغات و مزارع، از خاک یا زیر خاک، زیر سنگ و تنه، مناطق آبی و دیگر مناطق مربوط به زیستگاه حلزون­‌ها و لیسک‌­ها، در ۹ ایستگاه­ تعیین شده، انجام شد. جمع­‌آوری، با استفاده از توری­‌های نمونه­‌گیری و مستقیم با دست از روی گیاهان، درختچه‌­ها و حاشیه رودها صورت گرفت. مجموعاً، تعداد ۱۷ گونه متعلق به ۱۲ جنس از ۹ خانواده براساس خصوصیات مورفومتری (شکل، اندازه، نقوش روی صدف، اپرکول، دریچه صدف، راست­گرد یا چپ­گرد بودن صدف، محل قرارگیری سوراخ تنفسی، خط میانه پشتی، موکوس و رنگ آن، اندازه بدن، سوهانک ،خط کلیه و دستگاه تولید مثلی) شناسایی شدند. بیش­ترین و کم­ترین تنوع گونه­‌ای در میان نرم‌­تنان شناسایی شده به ترتیب با ۱۶ و ۶ گونه مربوط به ایستگاه‌های ۹ و۲ از غرب و جنوب استان تهران است. بزرگترین خانواده از نظر تنوع گونه‌ای خانواده Helicidae با پنج گونه Monacha cantiana، Euomphalia pisiformis، Helicella krynickii، Helicella derbentina، Caucasotachea atrolabiata است. همچنین از بین گونه‌های شناسایی شده مهم‌ترین گونه از لحاظ پزشکی در انتقال بیماری‌های انگلی در انسان و دام گونه Lymnaea truncatula است. گونه Monacha cantiana نیز برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد. تمام نمونه‌ها همراه با کلیه اطلاعات مکانی و زمانی مربوطه، در موزه بخش تحقیقات جانورشناسی کشاورزی موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور موجود هستند.



 

---

 بخشه Satureoides با چهار گونه و ویژگی‌هایی نظیر شکل رویشی علفی یکساله، برگ‌ها واژسرنیزه‌ای در قاعده باریک‌شده، کاسه‌گل خمره‌ای شکل به هنگام میوه‌دهی، وجود کرک متراکم در دهانه کاسه‌گل از جمله بخشه‌های سرده سنبله‌ای (Stachys) به‌شمار می‌رود که در شرق و جنوب ترکیه، سوریه، شمال عراق و غرب ایران پراکنش دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین جایگاه تبارزایشی بخشه Satureoides بر اساس گونه Stachys melampyroides به‌عنوان تنها نماینده این بخشه در ایران است. پژوهش حاضر نخستین مطالعه مولکولی بر روی بخشه Satureoides است که بر اساس نشانگر هسته‌ای (nrITS) و با استفاده از روش‌های بیشینه صرفه‌جویی و استنباط بیزی انجام شده است. در این پژوهش در مجموع، 86 توالی (9 برون‌گروه، 77 درون‌گروه) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل‌های تبارزایشی ما نشان داد که بخشه Satureoides در تبارشاخه Olisia که یکی از ناهمگن‌ترین و بزرگترین تبارشاخه‌های سرده پراتبار سنبله‌ای به‌شمار می‌رود، جای می‌گیرد. همچنین نه تنها جایگاه بخشه Satureoides که بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناسی بیشترین قرابت را با بخشه Neurocalyx نشان داده تائید نمی‌شود، بلکه به‌عنوان گروه خواهری اعضای بخشه Fragilicaulis که گونه‌هایی صخره‌زی چندساله با ساقه‌های شکننده و گل‌های زرد هستند، شناخته می‌شود. بر اساس نتایج درخت مولکولی هسته‌ای، بخشه Neurocalyx نزدیک‌ترین گروه به تبارشاخه Satureoides+Fragilicaulis است. شایان ذکر است که قرابت گونه‌های یکساله با گونه‌های چندساله سنبله‌ای در درخت تبارزایی هسته‌ای نشان داده شده است. بنابراین به نظر می‌رسد"شکل رویشی یکساله" به‌طور مستقل در بین دودمان‌های چندساله تکامل یافته‌ است.
 

---

---

بارناکل‌ها از سخت‌پوستان کفزی، چسبیده به بستر و فیلترکننده‌ هستند که در بسترهای متنوعی شامل صخره‌ها، پوسته نرمتنان، مرجان‌ها، اسفنج‌ها، ریشه‌ها و برگ‌های حرا، سطح بدن لاک‌پشت‌ها و نهنگ‌ها زندگی می‌کنند. پژوهش حاضر به گونه  Microeuraphia permitini در سواحل بندرعباس در دو ایستگاه جنگل حرا و ساحل صخره‌ای در یک بازه زمانی دو ماهه می‌پردازد و گونه را از لحاظ ریخت‌سنجی، تاثیر چرخه قمری بر تولیدمثل، دما و سرعت باد محیط بررسی نموده است. جهت بررسی‌ ریخت‌سنجی پنج پارامتر طولی (ارتفاع، طول و پهنای پایه، طول و پهنای اوپرکولار) ثبت شد. نتایج نشان داد که در دوم (ماه نو) و هشتم ماه قمری به ترتیب 90 درصد و70 درصد نمونه‌های هر دو ایستگاه تخم داشتند و در دوازدهم ماه قمری (ماه کامل) همه نمونه‌ها حاوی تخم بودند. نتایج نشان داد که بین ارتفاع و طول پایه بارناکل تفاوت معنی‌دار وجود دارد اما اختلاف بین طول اوپرکولار، پهنای اوپرکولار و پهنای پایه معنی‌دار نیست. به علاوه، در ایستگاه حرا و صخره‌ای بیشترین ضریب همبستگی به ترتیب بین طول و پهنای اوپرکولار (به ترتیب r=0.84 و r=0.78) وجود داشت. کمترین ضریب همبستگی در ایستگاه حرا بین طول پایه و پهنای اوپرکولار (r=0.5) و در ایستگاه صخره‌ای بین ارتفاع و پهنای پایه (r=0.2) بود. الگوی وزش باد در طی این دوره متغیر بوده و کاهش تقریبی باد شمال در دوره نمونه‌برداری دیده شد. تغییرات دمای هوا بین حداقل 30 و حداکثر 39 درجه‌ سانتی‌گراد دیده شد. باد و دما می‌تواند علاوه بر چرخه جزرومدی بر تخم‌ریزی گونه به‌عنوان فاکتور استرس محیطی موثر باشد.

 

---

خانواده شاه‌پسند (Verbenaceae)، در حال حاضر متشکل از دو جنس Verbena و  Phylaدر مناطق مختلف ایران، بخصوص استان‌های شمالی است. محدوده این خانواده در منابع قدیمی در مقایسه با مطالعات کنونی، دچار تغییرات قابل توجهی شده است. به عنوان مثال، دو جنس Vitex و Clerodendrum نیز در منابع قبلی در این خانواده تقسیم‌بندی شده‌اند. بر همین اساس، در این پژوهش، با بررسی صفات ریخت‌شناسی و تشریحی برگ در 20 نمونه از جنس‌های Verbena، Phyla، Vitex و Clerodendrum به ارزیابی ارتباط بین این جنس‌ها پرداخته شده است. بدین منظور 67 صفت کیفی و کمّی ریخت‌شناسی و تشریحی مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تحلیل‌ داده‌ها از نرم‌افزار R نسخه 4.3.1 استفاده شد. به منظور تحلیل هم‌زمان داده‌های کمّی و کیفی از روش آنالیز عاملی داده‌های ترکیبی (FAMD) استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از اهمیت بالای برخی صفات کمّی مانند طول آوند چوب رگبرگ اصلی، عرض بذر، طول خامه و قطر پهنک و برخی صفات کیفی شامل شکل سلول‌های اپیدرمی پهنک، موقعیت روزنه، نحوه قرارگیری دو بازوی پهنک نسبت به‌هم، نوع کرک‌پوش، شکل سلول‌های اپیدرمی رگبرگ اصلی، رنگ گلبرگ، تعداد دستجات آوندی در پهنک، میزان تراکم کرک‌پوش، شکل حاشیه برگ و تعداد انشعابات ساقه در خوشه‌بندی جنس‌ها بود. به طورکلی، تحلیل داده‌ها بیانگر جدایی کامل این چهار جنس بود. بر اساس این مطالعه و در انطباق با نتایج داده‌های تبارزایی، جدایی دو جنس Clerodendrum و Vitex از خانواده شاه‌پسند تأیید شد و تنها دو جنس Verbena و Phyla به عنوان جنس‌های بومی این خانواده در ایران شناخته می‌شوند.

---

   به منظور بررسی تأثیر تلقیح با قارچ میکوریزا­ Glomus caledonium و محلول­پاشی کلات­روی در غلظت­های ­(0،2،4 و 8 گرم در لیتر)، بر روی مقدار و ترکیبات اسانس مرزه­ بختیاریSatureja bachtiarica  Bunge) )، آزمایش گلدانی در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی واقع شرکت زرین گیاه در شهر ارومیه، در قالب طرح­ بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. برداشت گیاهان در مرحله گلدهی کامل انجام گرفت. اسانس‌گیری به کمک دستگاه کلونجر انجام شد و تجزیه ترکیبات اسانس در نمونه‌های مورد مطالعه به وسیله دستگاه‌های GC و GC-MS انجام گرفت. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن نشان داد که تلقیح با قارچ میکوریزا گلوموس کالدونیوم تأثیر معنی‌دار روی بازده اسانس سرشاخه‌های گل­دار مرزه بختیاری نداشته است ولی محلول­پاشی با کلات­روی تأثیر معنی‌دار آماری روی بازده اسانس در مقایسه با گروه شاهد داشته است. بین غلظت‌های مختلف کلات­روی از نظر تأثیر بر بازده اسانس تفاوتی مشاهده نشد. همچنین، تیمارهای اعمال شده سبب تغییر ترکیبات اسانس نسبت به نمونه اسانس گیاهان شاهد گردید. این تغییرات شامل کاهش ترکیبات بتا-کاریوفیلن، سابینن هیدرات، بورنئول و کارواکریل استات و  افزایش میزان سیترال و اکتیل فتالات در گیاه تلقیح شده با میکوریزا و­ نیز افزایش میزان کارواکرول در اسانس گیاهان تیمار شده با کلات روی شد. همچنین، میکوریزاسیون، مقدار کل ترکیبات سزکوئی‌ترپن و دی­ترپن و محلول­پاشی با کلات­روی، مقدار کل ترکیبات منوترپنی در اسانس مرزه بختیاری را افزایش داد.

---

این مطالعه به‌منظور بررسی همپوشانی آشیان اکولوژیک دو گونه همبوم سیاه‌ماهی خالدار (Paracapoeta trutta) و سیاه‌ماهی  میان رودان (Capoeta damascina) در بخش ایرانی رودخانه سیروان (حوضه خلیج فارس) به‌اجرا درآمد. بدین‌منظور، طی زمستان 1400 نمونه‌برداری از هشت ایستگاه (هرکدام با سه تکرار) صورت گرفت. بعد از شناسایی، نمونه‌ها در محل صید رهاسازی شدند. سپس تعداد 10 فاکتور محیطی از جمله عمق، سرعت جریان، عرض رودخانه، pH، دما، هدایت الکتریکی (EC)، کل مواد جامد محلول (TDS)، ارتفاع از سطح دریا، شیب و اکسیژن محلول اندازه‌گیری و ثبت شدند. بررسی مطلوبیت زیستگاه گونه P. trutta به‌صورت pH 8-5/7، دما حدود 10 درجه سانتی‌گراد، TDS  150 میلی‌گرم بر لیتر،EC  400 میکروموس بر سانتی‌متر، ارتفاع از سطح دریا 1150 متر، عمق 15 سانتی‌متر، عرض رودخانه حدود 9 متر، سرعت جریان 1 متر بر ثانیه، شیب 2 درصد و اکسیژن محلول 9 میلی‌گرم بر لیتر و برای گونه C. damascina نیز به صورت pH 5/6-6، دما حدود 10 درجه سانتی‌گراد، TDS  180 تا 200 میلی‌گرم بر لیتر، EC  300 میکروموس بر سانتی‌متر، ارتفاع از سطح دریا 1150 متر، عمق 25 سانتی‌متر، عرض رودخانه حدود 6 متر، سرعت جریان 5/0 متر بر ثانیه، شیب 2 درصد و اکسیژن محلول 8 میلی‌گرم محاسبه شد. نتایج همپوشانی آشیان اکولوژیک نشان داد که دو گونه براساس فاکتورهای محیطی مورد بررسی، در اکسیژن محلول بیشترین هم‌پوشانی (646/0) و  در فاکتور دما (293/0) کمترین همپوشانی را نشان داد.محاسبه شد. میانگین هم‌پوشانی آشیان اکولوژیک نیز برای دو گونه 432/0 به‌دست آمد.