24 نتیجه برای روی
مریم بهنام، سیدجواد داورپناه، رامین کریمیان،
دوره 3، شماره 3 - ( 9-1395 )
چکیده
پنبه L.) Gossypium hirsutum) از محصولات مهم زراعی دنیا است و افزایش کیفیت الیاف آن از اهمیت فراوانی در صنایع نساجی برخوردار است. رشته های تار عنکبوت محکمترین و کشسانترین الیاف شناخته شده در طبیعت است. بدین جهت سازهای طراحی شد تا با بیان ویژه پروتئین تار عنکبوت در الیاف پنبه منجر به افزایش کیفیت آن جهت ریسندگی شود. پس از سنتز سازۀ موردنظر که ترکیبی از پروموتر ویژۀ بیان در فیبر پنبهRD22-like1 ، توالی کوزاک مانند در گیاهان و توالی مصنوعی براساس ژن Lh Major ampullate Spidroin1 (MaSp1) بود، پلاسمید مورد نظر توسط دو آنزیم EcoRI و NheI برش دوگانه داده شد و پس از استخراج قطعۀ موردنظر بین جایگاه های برش EcoRI و NheI دروکتور باینری pCAMBIA1304 همسانه سازی شد. پس از تراریختی E.coli DH5 α توسط این پلاسمید و استخراج آن، پلاسمید جدید pCSP نامگذاری شد. با واکنش زنجیرهای پلیمراز توسط پرایمر اختصاصی ژن مورد نظر و ژن مقاومت به هیگرومایسین و همچنین برش آنزیمی دوگانه صحت واکنش اتصال به تأیید رسید. پس از تراریختیAgrobacterium tumefaciens LBA4404 توسط pCSP، صحت تراریختی با واکنش زنجیرهای پلیمراز تأیید شد. سپس تخمک پنبه رقم ورامین توسط آن ترایخته شد و با اثبات بیان ژن MaSp1 در تخمک و الیاف پنبه در محیط در شیشه مشخص شد پروموتر GaRDL1 که متعلق به گونۀ دیگری از پنبه است بهخوبی توان کنترل بیان ژن مورد نظر در الیاف پنبه را دارد و توالی ژن سنتزی بدون بهینهسازی کدون در الیاف پنبه قابل بیان میباشد.
فاطمه صادقی پور، نواز خرازیان، سعید افشارزاده،
دوره 5، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
منطقه حفاظت شدۀ پلنگ گالون با مساحتی بالغ بر 34935 هکتار در 75 کیلومتری شمال غرب نجف آباد، و 102 کیلومتری شمال غرب اصفهان واقع شده است. هدف از این تحقیق بررسی طیف گیاگانی، گسترۀ اشکال زیستی، تحلیل پراکنش جغرافیایی، تعیین وضعیت حفاظتی، گیاهان دارویی، مرتعی و سمی این ذخیره گاه است. نمونه های گیاهی طی فصول مختلف رویشی و در چندین مرحله جمع آوری شدند. اشکال زیستی نمونه ها و تحلیل پراکنش جغرافیایی تعیین شدند. براساس نتایج حاصل از این تحقیق، 166 گونه، 126 سرده و 39 تیره در این منطقه شناسایی شدند. 6 تیره، 23 سرده و 26 گونه متعلق به تکلپهایها و 33 تیره، 103 سرده و 140 گونه متعلق به دولپه ایها هستند. بر پایۀ تحلیل پراکنش جغرافیایی، 58 درصد از گونه های گیاهی در ناحیه ایران و تورانی گسترش دارند. شایان ذکر است که در این منطقه 44 گونۀ انحصاری، 97 گونۀ دارویی، 48 گونۀ مرتعی و 23 گونۀ سمی مشخص شده است. اشکال زیستی شامل 54 درصد همی کریپتوفیت، 24 درصد تروفیت، 10 درصد ژئوفیت، 7 درصد کامه فیت و 5 درصد فانروفیت هستند. براساس معیارهای گونه های مورد تهدید، 22 گونۀ در خطر کمتر و 7 گونۀ آسیب پذیر هستند.
آزاده نیک نژاد،
دوره 5، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
گیاهان یک سیستم بیانی برای تولید پروتئین های هترولوگ، به خصوص پروتئین های نوترکیب درمانی هستند. سال های اخیر، اکثر پروتئین های نوترکیب در باکتری ها یا سلولهای پستاندار تولید میشوند. اگر چه گاهی سلول های حشرات، مخمر و قارچ برای تولید پروتئین های نوترکیب استفاده می شود. محصول سیستم گیاهی میتواند سالم، اقتصادی و راحت باشد و این امکان وجود دارد به طور گسترده در کشاورزی و صنایع، به ویژه در علوم زیستی و صنعت داروسازی استفاده شود. گیاهان سیستمهای بیانی پروتئینی مناسب در تولید با کیفیت، هزینه کم و تغییرات پساترجمهای صحیح هستند. استفاده از گیاه تراریخته در تولید واکسن ها، آنتیبادیها و پروتئینهای دارویی در سالهای اخیر تبدیل به یک نقطه عطف در مهندسی ژنتیک گیاهی شده است. استراتژیهای کارآمد برای تولید پروتئین های نوترکیب اهمیت بیشتری را به دست می آورند، به عنوان برنامه های کاربردی و مهم نیاز به مقدار زیادی از پروتئین های نوترکیب با کیفیت بالا برای استفاده در صنعت است. در این مقاله، مشکلات رایج در تولید پروتئین های نوترکیب و پپتید ضدمیکروبی در سیستم های بیانی پروتئین مبتنی بر گیاه مورد بررسی قرار گرفته و استراتژی های راه حل آنها مورد بحث قرار گرفته است.
منیژه پاکروان، سحر مرادپور، عزیزاله جعفری،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
پوشش گیاهی یکی از مهمترین اجزای اکوسیستم های طبیعی است که علاوه بر بیان شرایط رویشی، معرف شرایط محیطی حاکم بر آن نیز است. بررسی تنوع گونههای گیاهی کشور به عنوان بستری لازم برای مطالعات بوم‌شناختی، مرتع‌داری، آبخیزداری، بانک ژن گیاهی، کشاورزی و دارویی از اهمیت قابل توجه‌ای برخوردار است. از طرفی شناسایی گونههای گیاهی مناطق مختلف امکان انجام مطالعات بعدی در زمینه‌های مختلف علوم زیستی را فراهم می‌کند. در این پژوهش فلور منطقه تنگ سرخ در شهرستان بویراحمد از استان کهگیلویه و بویراحمد مورد بررسی قرار گرفته است. منطقه مورد بررسی به وسعت 5000 هکتار در30 کیلومتری شرق یاسوج قرارگرفته است. بلندترین ارتفاع آن 2800 و کمترین آن برابر1800 متر از سطح دریا است. این پژوهش با کسب اطلاعات لازم منطقه جهت مطالعه گیاگانی آغاز شد. گیاهان منطقه جمع آوری و پس از پرس، نمونه‌های هرباریومی تهیه و در هرباریوم دانشگاه الزهرا با استفاده از منابع فلور شناسایی شدند. نتایج این بررسی نشان داد که در منطقه تنگ سرخ 46 تیره، 145 سرده و172 گونه وجود دارد که شامل 97/6 درصد فانروفیت‌ها، 23/5 درصد کامفیت‌ها، 60/43 درصد همیکریپتوفیت ها، 95/13درصد ژئوفیت‌ها، 24/48درصد تروفیت‌ها هستند. اکثرگونه های منطقه به ناحیه رویشی ایرانو-تورانی با 65/69 درصد از فلور منطقه تعلق دارند. 23 گونه انحصاری، 20 گونه نادر،30 گونه دارویی و22 گونه سمی از172 گونه معرفی شدند. 15 گونه برای اولین بار از این استان گزارش شده اند.
الهه زمانی بهرام آبادی، پریسا جنوبی، فرخنده رضانژاد،
دوره 6، شماره 1 - ( 2-1398 )
چکیده
شرایط محیطی که گیاه والد طی تکوین دانه گذرانده است، می‌توانند روی بسیاری از خصوصیات دانه‌ها مانند درجۀ خفتگی، وزن و میزان ترکیبات آنها تأثیر گذارد. در این تحقیق، دانه‌های بالغ پسته رقم احمدآقایی جمع‌آوری شده از دو شهر رفسنجان و شهربابک واقع در استان کرمان مقایسه شدند. مشخص شد که دانه‌های شهربابک که منطقهای سردتر و مرطوب‌تر است، خفتگی طولانی‌تری داشتند، اما میزان آب دو سری دانه مشابه بود. پروتئینهای دهیدرین بهطور معمول در حفاظت سلولهای گیاهی علیه تنش آبگیری نقش دارند. محتوای دهیدرین لپه‌ها و محورهای رویانی دو سری دانه با روش لکه‌گذاری وسترن و پادتن اختصاصی قطعه حفاظت شده K در پروتئینهای دهیدرین، مقایسه شدند. مشخص شد که لپه‌ها دارای پنج نسخه دهیدرین با وزن 23، 25، 32، 39 و 48 کیلودالتون بودند که بیانشان تحت تأثیر محیط نبود. محورهای رویانی علاوه بر این پنج نسخه، هفت نسخه دیگر با وزن 17، 19، 20، 28، 67، 77 و 98 کیلودالتون داشتند که مبین حفاظت بالاتر محورهای رویانی نسبت به لپه‌ها است. نسخه‌های 25 و 28 کیلودالتونی در محورهای رویانی دانه‌های شهربابک بیان بیشتری داشتند، درحالی که نسخه 39 کیلودالتونی در محورهای رویانی دانه‌های رفسنجان بیشتر مشاهده شد.
دکتر جواد بهارارا، دکتر طیبه رمضانی، خانم نگار صغیری، فرزانه سالک،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
استفاده از نانو ذرات نقرهبه علت ویژگی های منحصر به فرد آن در حال افزایش است. گیاه دارویی بومادران غنی از ترکیبات فعال زیستی می باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر ضد سرطانی نانو ذرات نقره سنتز شده با استفاده از عصاره بومادران بر رده سلولی سرطان تخمدان A2780 بود. اثر سمیت نانو ذرات نقره با آزمون MTT در زمان 48 ساعت و با غلظت های 2،4، 6، 8، 16 و 32 µg/ml بررسی گردید. برای مطالعه مسیر القاء مرگ سلولی از رنگ امیزی DAPI، اکریدین اورنج/ پروپودیوم یدید و آزمون انکسین 5/ پروپودیوم یدید و ارزیابی فعالیت کاسپاز 3 و 9 استفاده شد. نتایج : یافته ها نشان داد که نانو ذره نقره سنتز شده از گیاه بومادران در غلظت 4 میکروگرم بر میلی لیتر منجر به کاهش پنجاه درصدی زیست پذیری سلولی می گردد. همچنین نتایج حاصل از رنگ امیزیDAPI، اکریدین اورنج/ پروپودیوم ایداید، انکسین/ پروپودیوم یدید نشان دادکه درصد سلول های اپوپتوتیک در گروههای تیمار درمقایسه با کنترل افزایش یافته است. بعلاوه در سلول های تیمار شده فعالیت کاسپاز 3/9 افزایش یافت که نشان دهنده القای مرگ سلولی توسط نانو ذرات نقره از طریق مسیر وابست به کاسپاز می باشد. با توجه به نتایج حاصله می توان گفت که نانو ذرات سنتز شده با عصاره گیاه بومادران می تواند از طریق القاء آپوپتوز اثر سیتوتوکسیک خود را بر سلول های A2780 اعمال کند.
فرشته حیدر قلی نژاد، حسین مرادی، مهناز کریمی، وحید اکبرپور،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
گیاه دارویی خرفه (Portulaca oleracea L.) حاوی مواد موثره ارزشمندی نظیر دوپامین، نورآدرینالین و امگا-3 است. این گیاه در صنایع مختلف دارویی، غذایی و بهداشتی و در درمان بیماریهای مختلفی نظیر دیابت، ناراحتیهای قلبی، تسکین دردها کاربرد دارد. کالو سهای تهیه شده از گیاهان دارویی مختلف را میتوان به منظور افزایش مواد موثره در کشت سوسپانسیون سلولی و انتقال ژن مورد استفاده قرار داد. هدف از انجام این آزمایش بررسی اثر متقابل غلظتهای مختلف دو هورمون BAP (0، 1 و 2 میلیگرم بر لیتر) و 2,4-D (0، 5/0 و 5/1 میلیگرم بر لیتر) بر دو ریزنمونه برگی و مریستم انتهایی برای تولید کالوس بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثرمتقابل هورمونها و نوع ریزنمونه بر صفاتی مانند درصد القا کالوس، وزن تر و قطر کالوس در سطح احتمال 1 درصد معنی دار است. بهترین کالوس دهی در ریزنمونه برگ با درصد القا کالوس 100 درصد، وزن تر 121 میلی گرم و قطر کالوس 5/106 میلیمتر در ترکیب هورمونی 2 میلی گرم بر لیتر BAP و 0/5 میلی گرم بر لیتر 2,4-D به دست آمد. ریزنمونه مریستم با 75 درصد کالوس، 106 میلیگرم وزن تر و 3/03 میلی متر قطر کالوس در ترکیب هورمونی 1 میلی گرم بر لیتر BAP و 0/5 میلی گرم بر لیتر 2,4-D در رده بعدی قرار گرفت.
فاطمه موسوی، احمد مجد،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
رویانشناسی درخت عرعر، یک گونه مهاجم از ایران
تیره تک نیا Simaroubaceae متعلق به راسته Sapindales شامل 22 سرده و 109 گونه است. گونه Ailanthus altissima یا درخت پردیس، گونه ای بسیار مهاجم است که از لحاظ سیستماتیکی متعلق به تیره عرعریان است. برخی از صفات تولیدمثلی برای بقا و گسترش گونه های مهاجم در محیط های جدید ضروری هستند و بررسی سیستم تولید مثلی این گونه ها در نوع خود جالب توجه است. تا به امروز، هیج نوع بررسی رویان شناختی روی این گونه انجام نشده است و دانش ما در رابطه با رویان شناسی این گونه بسیار محدود است. یک مطالعه در رابطه با رویان شناسی گونه A. altissima و مقایسه تکوین بساک در گل های نر و ماده انجام شد تا دیدگاهی را در زمینه تعیین خصوصیات رویان شناختی در این گونه ارائه دهد. نتایج آزمایش های بافت شناسی نشان داد گل های نر دارای مادگی ناقص و بساک های چهارخانه ای هستند. پس از میوز سیتوکینز از نوع همزمان است که تتراد های چهاروجهی را ایجاد می نماید. نمو دیواره بساک از نوع دولپه ای و تاپی از نوع ترشحی است. گل های ماده دارای استامینود (پرچم های عقیم) هستند که سلول های مادر میکروسپور خیلی زود قبل از ورود به مرحله میوز تجزیه می شوند. تخمک ها واژگون، دوپوسته ای و پرخورش هستند. نمو کیسه رویانی از نوع علف هفت بند و نمو رویان از نوع گل مغربی است. نمو اندوسپرم هسته ای آزاد است. هیپوستاز مشخص و کلاهک خورشی تشکیل می شوند. این مشاهدات درک ما را از رویان شناسی و تشریح رویان گونه A. altissima به عنوان یک گونه مهاجم افزایش خواهد داد.
مهناز نصر طاهری، غلامحسین ابراهیمی پور، حسین صادقی،
دوره 6، شماره 3 - ( 7-1398 )
چکیده
پروتئازها مهم ترین آنزیم های صنعتی هستند که کاربردهای متعددی در حوزه های مختلف تجاری و صنعتی از جمله شوینده، صنایع غذایی و چرم سازی دارند. این مطالعه با هدف جداسازی سویه ی تولیدکننده پروتئاز قلیایی از چشمه آبگرم قینرجه و ارزیابی فعالیت پروتئازی به منظور استفاده در صنایع شوینده انجام شد. باکتری جداسازی شده در محیط پایه ی معدنی شامل %2 اسکیم میلک کشت داده شد. فعالیت پروتئازی با استفاده از روش هیدرولیز کازئین اندازه گیری شد. تاثیر عوامل مختلف از جمله pH، دما، SDS، توین 80 و EDTA بر پایداری و فعالیت آنزیمی مورد سنجش قرار گرفت. سازگاری پروتئاز در حضور شوینده های مختلف صنعتی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی های فیلوژنتیک، مورفولوژیک و بیوشیمیایی نشان داد که باکتری جداسازی شده، سویه ای جدید از Brevibacillus borstelensis است که قادر به تولید پروتئاز قلیایی برون سلولی است. مطالعات آنزیمی نیز نشان داد که بیشترین فعالیت پروتئازی در دمای 60 oC و 9 pHاست. علاوه بر این، آنزیم پایداری بالایی در حضور توین 80،SDS ، H2O2 و سازگاری بالایی با انواع شوینده های تجاری دارد. پروتئازهایی که قادر به هیدرولیز پروتئین در شرایط محیطی سخت (همانند شرایط قلیایی، دمای بالا و حضور سورفکتانت) هستند، اهمیت والایی در فرایندهای بیوتکنولوژیکی و صنعتی دارند. بنابراین از این آنزیم می توان در آینده، در ترکیبات شوینده ها استفاده بهینه نمود.
امجد ساعدی، حسین مرادی، مهناز کریمی،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
گیاه صبر زرد (Aloe vera)، یکی از گیاهان با ارزش در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی محسوب می‌شود. افزایش نیاز به این گیاه جهت تولید تجاری محصول، سبب انجام تحقیقات گسترده‌ای بر روی کشت شرایط آزمایشگاهی آن شده است. به همین منظور این ازمایش در دو مرحله انجام گردید. در بخش اول این تحقیق بهترین روش سترون‌سازی ریزنمونه های منطقه پاجوش های آلوئه ورا مطالعه گردید. در بخش دوم، اثر نوع ریزنمونه، نور (تاریکی و روشنایی) و تنظیم‌کننده‌های رشد BAP و NAAبر باززایی و میزان مواد فنولی این گیاه بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار طراحی شد. بهترین پروتکل سترون‌سازی، کلرید جیوه 1/0 درصد (به مدت 2 دقیقه)، اتانول 70 درصد (به مدت 30 ثانیه) و هیپوکلریت سدیم 15 درصد (به مدت 5 دقیقه) به دست آمد. بهترین ریزنمونه، ریزنمونه سفید کوچک به دست آمده از قاعده برگ بود که در حضور تاریکی کمترین درصد فنول و بیشترین درصد زنده‌مانی (5/67 درصد) را به همراه داشت. همچنین محیط کشت MS به همراه 75/0 میلیگرم در لیتر BAP و 25/0 میلی گرم در لیتر NAA بیش ترین تعداد ساقه (5/2) و طول ساقه (107/42 میلیمتر)، درصد استقرار (73 درصد)، تعداد برگ (33/6)، قطر برگ (8/4 میلیمتر)، کلروفیل b (216/9 میلی گرم/گرم) و کارتنوئید (81/4 میلیگرم/گرم) را فراهم کرد. بیشترین مقدار کلروفیل a (07/56 میلی گرم/گرم) و کلروفیل کل (35/61 میلیگرم/گرم) نیز در محیط هورمونی حاوی 5/1 میلیگرم در لیتر BAPبه همراه 5/0 میلیگرم در لیتر NAA به دست آمد .همچنین بیش ترین تعداد ریشه (3) و طول ریشه (3/33 میلی متر) در محیط بدون هورمون مشاهده شد.
زهره طغرانگار، مهناز وفادار،
دوره 7، شماره 1 - ( 1-1399 )
چکیده
مطالعه فلوریستیکی از موثرترین روش‌ها برای آگاهی از ظرفیت‌های زیستی و نیز مدیریت و حفاظت از ذخایر ژنتیکی گیاهی در سیستمهای اکولوژیکی است. شهرستان زنجان منطقهای کوهستانی با وسعتی برابر6763 کیلومترمربع و با میانگین ارتفاع 1663 متر از سطح دریا است. مناسب بودن شرایط بوم شناختی، رویشگاههای متنوع و منابع آبی مناسب دلیل تنوع مطلوب پوشش گیاهی در این شهرستان است. برای بازنمایی تنوع گونههای درختی و درختچه‌ای چوبی در این شهرستان، بخش مرکزی آن با وسعت 2/2600 کیلومترمربع انتخاب شد. به‌منظور شناسایی گونههای گیاهی درختی و درختچه‌ای، بررسی شکل رویشی و کورولوژی این گیاهان، نمونه‌های درختی و درختچه‌ای این منطقه با روش مرسوم مطالعات فلوریستیک جمع‌آوری و با استفاده از منابع معتبر آرایه شناسی گیاهی شناسایی شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 122 گونه درختی و درختچه‌ای چوبی متعلق به 76 سرده و 39 تیره گیاهی وجود دارد. تیره‌های گل سرخیان با 29 گونه و زیتونیان با 9 گونه در مجموع 15/31 درصد از کل گونهها را شامل میشوند. مزوفانروفیت‌ها (7/37 درصد) و میکروفانروفیت‌ها (79/32 درصد) شکل‌های زیستی غالب منطقه به روش رانکیه هستند. عناصر رویشی ایرانی- تورانی از مهمترین گروههای کورولوژیک موجود در منطقه بر اساس دیدگاه زهری بوده است. در منطقه مورد مطالعه، Prunus lycioides به عنوان یکی از گونههای انحصاری ایران شناسایی گردید.
مهرداد غیاثوند، علی مخدومی، مریم مقدم متین، جمیل واعظی،
دوره 8، شماره 2 - ( 4-1400 )
چکیده
با توجه به افزایش نرخ بروز سرطان مری در برخی کشور‌های آسیایی از جمله مناطق شمال و شمالشرق ایران، شناسایی ترکیبات ضدسرطانی جدید برای سرکوب این بیماری ضروری است. امروزه اثبات گردیده که تولید بسیاری از متابولیت‌های گیاهی با فعالیت میکروارگانیسم‌های اندوفیت در ارتباط است. در این پژوهش توانمندی باکتریهای اندوفیت گیاه دارویی افدرا در مهار تکثیر رده سلولی سرطان مری (KYSE-30) ارزیابی شد. 54 سویه باکتری اندوفیت (از 74 جدایه اولیه) از دو گیاه دارویی Ephedra intermedia و Ephedra foliata پس از استریل کردن سطح آنها بهدست آمد. باکتری‌ها در محیط کشت تریپتیک سوی براث (TSB) تلقیح و پس از 72 ساعت متابولیت‌های تولید شده با استفاده از کلروفرم استخراج گردید. اثر عصاره خام سویه‌های منتخب بر روی رده سلولی سرطان مری KYSE-30 با آزمون MTT در بازه‌های زمانی 24، 48 و 72 ساعت ارزیابی گردید. در نهایت سویه مورد نظر با استفاده از تکثیر و توالییابی ژن 16S rRNA شناسایی شد. بر اساس نتایج آزمونMTT سویه A1 دارای فعالیت ضدسرطانی بر روی رده سلولی KYSE-30 با مقادیر IC50 برابر با 4/346، 8/192 و 3/121 میکروگرم بر میلیلیتر به ترتیب در زمان‌های 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار بود. بر اساس شناسایی مولکولی، باکتری مذکور به Microbacterium maritypicum شباهت داشت. با توجه به توانایی جدایه A1 در مهار تکثیر و زنده مانی KYSE-30 استفاده از ترکیبات طبیعی تولید شده توسط این باکتری برای درمان سرطان مری امکانپذیر است. هرچند جهت تایید این نتایج آزمایش‌های بیشتری پس از خالصسازی مواد موجود در عصاره و همچنین انجام مطالعات در مدل‌های جانوری سرطانی ضروری است.
کامران الماسیه، کاظم نگارش، محمد محمودی،
دوره 8، شماره 2 - ( 4-1400 )
چکیده
گل گندم خوئی از تیره کاسنیان در شمال غرب کشور پراکنش دارد. مطالعه حاضر با هدف مدلسازی پراکنش رویشگاهی و طراحی ارتباط رویشگاهی این گونه در سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل انجام شد. هفت متغیر محیطی و 36 نقطه حضور گل گندم خوئی در مدلسازی پراکنش رویشگاهی بر اساس شش مدل پراکنش رویشگاهی GLM، GAM، MARS، MaxEnt، RF و GBM استفاده شدند. نقشه اجماعی حاصل از مدل‌ها در طراحی ارتباط رویشگاهی به روش مدارهای الکتریکی استفاده شد. نتایج مدلسازی رویشگاهی نشان داد که عمده پراکنش رویشگاهی گل گندم خوئی در استان آذربایجان غربی و در شرق استان اردبیل واقع است که متغیرهای فاصله از زمین‌های کشاورزی، میانگین دمای سالانه و فاصله از مراتع بیشترین تأثیر را در مدلسازی پراکنش رویشگاه این گونه داشته‌اند. طراحی ارتباط رویشگاهی نشان داد که بیشترین تراکم جریان حرکت، میان مناطق حضور این گونه در استان آذربایجان غربی وجود دارد. تراکم جریان مطلوبی بین مناطق حضور شرق و جنوب شرق استان اردبیل برقرار است، اما تراکم جریان حرکت گل گندم خوئی بین دو استان آذربایجان غربی و اردبیل به نسبت ضعیف است و این ارتباط رویشگاهی بیشتر از طریق شمال استان آذربایجان شرقی برقرار شده است. ارتباط رویشگاهی بالا در استان آذربایجانغربی نشاندهنده توان بسیار این گونه برای انتشار و پتانسیل آن برای افزایش مناطق تحت پوشش خود در این استان است. نتایج این مطالعه میتواند در زمینه محدوده پراکنش و نحوه انتشار گونه به کارشناسان منابع طبیعی کشور کمک نماید.
معصومه خان حسنی، عادل جلیلی، یحیی خداکرمی، نسترن جلیلیان،
دوره 8، شماره 2 - ( 4-1400 )
چکیده
پراکندگی رودخانه‌ها، بركه‌ها وچمنزارهاي كوچك و بزرگ، موقتي و دائمي، زمينه را براي ظهور رويشگاههاي ماندابي خصوصا در مناطق كوهستاني كشور فراهم كرده است. اين رويشگاهها از نقطه نظر تنوع زيستي و بوم‌شناسی داراي اهميت هستند. هدف این مطالعه، شناخت و تهیه نقشه پراکندگی رويشگاههاي ماندابي در استان کرمانشاه است. این تحقیق براساس روش مرسوم مطالعات آرایه شناسی منطقهای با مراجعات میدانی به 31 رویشگاه آبی استان کرمانشاه انجام گرفت. فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان موجود در این رویشگاه‌ها مطالعه شدند. در مجموع، 617 نمونه گیاهی جمع‌آوری و شناسایی شدند. نتیجه شناسایی این نمونهها 288 گونه متعلق به 218 سرده از 62 تیره است. کاسنیان با 41 گونه، گندمیان با 31 گونه، باقلائیان با 31 گونه و کلمیان با 24 گونه مهمترین تیره‌های گیاهی رویشگاههای ماندابی استان بودند. سرده‌های Trifolium با 11 گونه و Bromus با 6 گونه بهعنوان مهمترین سرده‌های گیاهی از نظر غنای گونهای محسوب میشوند. بررسی شکل زیستی نشان داد که 3/40 درصد گونهها متعلق به شکل زیستی تروفیت، 5/35 درصد همیکریپتوفیت، 1/6 درصد فانروفیت، 23/14 درصد کریپتوفیت و 72/3 درصد کامفیت هستند. از نظر پراکنش جغرافیایی گونهها، بیشترین تعداد گونه متعلق به عناصر چند ناحیه‌ای با 93 گونه (32 درصد) و ایرانو-تورانی با 92 گونه (31 درصد) و پس از آن، عناصر ایرانو-تورانی /مدیترانهای با 32 گونه (11 درصد)، ایرانو-تورانی / اروپا- سیبری با 9 گونه (3 درصد) و عناصر جهان وطن با 23 گونه (8 درصد) بود.
نشاط سوسنی، مراحم آشنگرف، خسرو چهری،
دوره 8، شماره 3 - ( 7-1400 )
چکیده
سنتز زیستی نانوذرات به عنوان روشی جایگزین، پاک، سریع، مطمئن و بهصرفه به جای روش های فیزیکی و شیمیایی رایج پیشنهاد شده است. در این پژوهش، جداسازی و شناسایی سویه‌های مخمری آبزی با قابلیت سنتز نانوذرات اکسیدروی مورد مطالعه قرار گرفت. براساس روش کشت غنی سازی سویه مخمر NS02 که بالاترین مقاومت نسبت به یون روی را دارا بود (25/5 میلی مولار) به عنوان سویه برتر جهت آزمایشات سنتز زیستی نانواکسیدروی با راهکار عصاره عاری از سلول برگزیده شد. ارزیابی اولیه سنتز نانوذرات اکسیدروی با مشاهدات چشمی و مطالعه طیف جذبی مرئی-فرابنفش انجام شد. شک، اندازه و ترکیب عنصری نانوذرات اکسید روی سنتز شده توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به پرتوایکس پاشندۀ انرژی تعیینگردید. آنالیز پراش اشعه ایکس با هدف مطالعه ساختار بلوری نانوذرات اکسید روی استفاده شد. فعالیت ضد میکروبی نانوذرات اکسید روی در برابر باکتریهای بیماری زای جدا شده از نمونه های بالینی به روش انتشار از چاهک بر سطح آگار انجام گرفت . شناسایی سویه مخمر براساس ویژگی های ریخت شناسی و تعیین توالی نوکلئوتیدی ITS1-5.8S-ITS2 انجام شد. در این پژوهش برای نخستین بار قابلیت مخمر بومی آبزی Rhodotorula pacifica NS02 در سنتز برون سلولی نانوذرات اکسیدروی با میانگین اندازه 6/42 نانومتر با راهکار عصاره عاری از سلول گزارش گردید. با توجه به کوچک بودن اندازه نانوذرات و توزیع مناسب تاثیر مهاری مطلوب علیه جدایه های باکتریایی بالینی تست شده مشاهده شد این مطالعه، سعی در ارائه ذخایر ژنتیکی جدید از منابع عظیم میکروبی مخمر های آبزی، به عنوان کارخانه زیستی در سنتز نانوذرات اکسیدروی با خواص ضدمیکروبی با راهکار عصاره عاری از سلول دارد.
الهام ابراهیمی، فراهم احمدزاده،
دوره 9، شماره 1 - ( 1-1401 )
چکیده
در حال حاضر تغییر اقلیم به عنوان تهدیدی جدی برای بسیاری از گونهها و در نتیجه یکی از مهمترین عوامل از بین رفتن تنوع زیستی در جهان تلقی می‌شود و درک چگونگی پاسخ گونهها به تغییرات اقلیمی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در میان گروههای جانوری، دوزیستان به دلیل عدم توانایی در جابجایی مسافت‌های زیاد، از حساس‌ترین گروههای مهره‌داران در برابر تغییرات اقلیمی شناخته شدهاند و گونههای زیستگاههای کوهستانی بیشتر از سایر گونهها با فشارهای تغییر اقلیم مواجه هستند. از این رو در این مطالعه به بررسی پتانسیل پراکنش فعلی پنج گونه از دوزیستان ساکن رشته کوههای زاگرس و واکنش آنها نسبت به تغییرات اقلیم در سال 2070 پرداخته شد. برای این منظور از یک رویکرد گروهی برای مدلسازی پراکنش گونهای با هدف برآورد میزان خطرات از دست دادن پتانسیل‌های زیستگاهی مطلوب در صورت بروز تغییر اقلیم استفاده شد. همچنين برای برآورد مساحت زیستگاههای مطلوب در شرایط تغییر اقلیم، محاسبات مربوط به تغییرات مساحت زیستگاه‌ها برای هر یک از گونهها انجام شد. پیش‌بینی‌ها نشان داد دو گونه نیوت آذربایجانی (Neurergus crocatus) و نیوت خالزرد (Neurergus derjugini) به ترتیب نسبت به تغییر اقلیم بیشترین واکنش منفی را نشان داده و انقباض محدوده پراکنش آنها قابل وقوع است. رفتار جابجایی زیستگاه در برابر تغییرات جدید برای دو گونه وزغ بی‌گوش لرستانی (Bufotes luristanicus) و سمندر آتشین (Salamandra infraimmaculata semenovi) قابل پیش‌بینی است. با توجه به سرعت تغییرات اقلیمی در محدوده رشته کوه زاگرس مطالعه حاضر گامی در جهت شناسایی پویایی تغییرات زیستگاهی دوزیستان در این منطقه کوهستانی و مقابله با این چالش است.
آذرنوش جعفری، آمنه اسدی بربریها، فرشته قاسم زاده،
دوره 10، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
در تحقیق حاضر، مطالعة فلوریستیک روستاهای اماموردی، درتوم، قاپاق، گریوان و نیستانه در ۳۰ کیلومتری جنوب شهرستان بجنورد (استان خراسان شمالی) در ارتفاع ۱۷۸۳-۱۴۴۲ متری از سطح دریا با هدف معرفی انواع مختلف گونهها، گیاهان دارویی، انحصاری و با ریسک پایین نابودی انجام شد. بدین منظور نمونه‌های گیاهی در طول ماه‌های فروردین تا آبان سال ۱۳۹۱ جمع‌آوری گردید و به کمک مجموعه فلور ایران و فلورا ایرانیکا شناسایی شد. بررسی به عمل آمده 133 گونه متعلق به ۱۰۴ سرده و ۳۸ تیره را نشان داد که یک گونه به بازدانگان و 132 گونه به نهاندانگان تعلق داشت. در این بین پنج تیره، 13 سرده و 18 گونة تک‌لپه‌ای و 32 تیره، 90 سرده و 114 گونة دولپه‌ای بود. در مجموع ۴۰ گونه دارویی نیز گزارش شد. تیره‌های باقلائیان (Fabaceae)، کلمیان (Brassicaceae)، گندمیان (Poaceae)، کاسنیان (Asteraceae)، نعنائیان (Lamiaceae) بزرگترین تیره‌های منطقه و سرده‌های Astragalus Euphorbia, Vicia, Poa بزرگترین سرده‌های منطقه را تشکیل دادند. گونههای Erysimum koelzii، Astragalus khoshjailensis، Eryngium bungei، Sclerorhachis platyrachis و Taraxacum hydrophyllum انحصاری ایران، Astragalus ackerbergensis آسیب‌پذیر و Onopordum carmanicum ، Mentha longiflora ، Fumaria vaillanti و Rubia florida گونه‌هایی با خطر نابودی کمتر از منطقه مورد مطالعه معرفی شدند. بیشترین و کمترین عناصر رویشی منطقه را عناصر ناحیة ایرانو ـ تورانی با 68/14 درصد و ناحیة رویشی ایرانو ـ تورانی صحراعربی با 0/7 درصد تشکیل دادند و حداقل و حداکثر شکل زیستی گیاهان منطقه به همی‌کریپتوفیت‌ها با 45/8 درصد و کریپتوفیت‌ها با ۳ درصد تعلق داشت که نشاندهنده سرد و خشک بودن اقلیم منطقه و چرای بی‌رویه دام بود.
فرشته محمدحسنی جور، مهدی رحیمی،
دوره 10، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
آلودگی فلزات سنگین در آب و خاک، جدی‌ترین مشکل ناشی از فرآیندهای صنعتی و معدنی و سایر فعالیت‌های انسانی است. قارچ‌پالایی یک روش بیوتکنولوژی است که از قارچ‌ها برای حذف آلاینده‌های سمی از محیط به روشی کارآمد و مقرون به صرفه استفاده می‌کند. قارچ‌های ماکرو یکی از مهمترین میکروواسطه‌های طبیعت هستند. گونه های پلوروتوس به عنوان محبوب‌ترین و پر کشت‌ترین گونه در سراسر جهان در نظر گرفته میشوند و این ممکن است به دلیل هزینه تولید پایین و عملکرد بیشتر آنها باشد. مطالعات نشان داده است که در خاک های آلوده به فلز، این قارچ ممکن است رشد گیاه را از طریق بهبود تغذیه معدنی و یا با کاهش سمیت فلزات بهبود ببخشد. به منظور ارزیابی میزان تحمل این قارچ نسبت به غلظتهای متفاوت از فلزات سنگین، رشد قارچ در محیط جامد و مایع MMN، حاوی غلظتهای متفاوت (15،0، 30، 45 و 60 میلیگرم در لیتر) فلزات سنگین روی، منگنز، کادمیوم، سرب و نیکل انجام و پارامترهای رشدی و میزان انباشت فلز در میسیلیوم اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تحمل این قارچ نسبت به فلزات دارای تنوع زیادی است به طوری‌که افزایش پارامترهای رشدی در مورد دو فلز روی و منگنز و مهار رشد حتی در غلظتهای پایین فلزات نیکل، کادمیوم و سرب (15 میلی گرم در لیتر) مشاهده شد. میزان انباشت فلز در میسیلیوم قارچی نیز با افزایش غلظت فلز در محیط کشت افزایش یافت. در این تحقیق برای اولین بار پارامترهای رشدی و میزان انباشت فلزات سنگین در شرایط آکسنیک بررسی و توصیف شده است.
یاسمن سلمکی، محیا خاکپاش،
دوره 10، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
بخشه Satureoides با چهار گونه و ویژگی‌هایی نظیر شکل رویشی علفی یکساله، برگ‌ها واژسرنیزه‌ای در قاعده باریک‌شده، کاسه‌گل خمره‌ای شکل به هنگام میوه‌دهی، وجود کرک متراکم در دهانه کاسه‌گل از جمله بخشه‌های سرده سنبله‌ای (Stachys) به‌شمار می‌رود که در شرق و جنوب ترکیه، سوریه، شمال عراق و غرب ایران پراکنش دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین جایگاه تبارزایشی بخشه Satureoides بر اساس گونه Stachys melampyroides بهعنوان تنها نماینده این بخشه در ایران است. پژوهش حاضر نخستین مطالعه مولکولی بر روی بخشه Satureoides است که بر اساس نشانگر هسته‌ای (nrITS) و با استفاده از روش‌های بیشینه صرفه‌جویی و استنباط بیزی انجام شده است. در این پژوهش در مجموع، 86 توالی (9 برون‌گروه، 77 درون‌گروه) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل‌های تبارزایشی ما نشان داد که بخشه Satureoides در تبارشاخه Olisia که یکی از ناهمگن‌ترین و بزرگترین تبارشاخه‌های سرده پراتبار سنبله‌ای به‌شمار می‌رود، جای می‌گیرد. همچنین نه تنها جایگاه بخشه Satureoides که بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناسی بیشترین قرابت را با بخشه Neurocalyx نشان داده تائید نمی‌شود، بلکه بهعنوان گروه خواهری اعضای بخشه Fragilicaulis که گونه‌هایی صخره‌زی چندساله با ساقه‌های شکننده و گل‌های زرد هستند، شناخته می‌شود. بر اساس نتایج درخت مولکولی هسته‌ای، بخشه Neurocalyx نزدیک‌ترین گروه به تبارشاخه Satureoides+Fragilicaulis است. شایان ذکر است که قرابت گونههای یکساله با گونههای چندساله سنبله‌ای در درخت تبارزایی هسته‌ای نشان داده شده است. بنابراین به نظر می‌رسد"شکل رویشی یکساله" بهطور مستقل در بین دودمان‌های چندساله تکامل یافته است.
فاطمه جعفری، علی گنجعلی، الهام امجدی،
دوره 10، شماره 4 - ( 12-1402 )
چکیده
پونه‌سای بینالودی (Nepeta binaludensis Jamzad ) به عنوان گیاه دارویی ارزشمند به علت برداشت بی‌رویه و تخریب رویشگاه‌ها به‌شدت در معرض خطر انقراض است. در این راستا با هدف ارزیابی صفات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی و ارزیابی محتوای ریزمغذی‌های بخش هوایی آزمایشی با چهار ترکیب تیماری شامل: 1- تلقیح گیاه با باکتری Azotobacter chooroccum، 2- تلقیح توام باکتریهای Bacillus cereus وPseudomonas putida ، 3-تلقیح توام سه گونه باکتری شامل (A. chooroccum + B. cereus + P. putida) و 4- شاهد (بدون تلقیح باکتری) در دو مرحله رشد رویشی 10 و 20 هفته‌ای در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد کاربرد باکتریهای محرک رشد کلیه ویژگی‌های مورفولوژیکی گیاه شامل طول اندام هوایی، وزن خشک بخش هوایی، مجموع سطح برگ و مجموع طول ریشه‌ها را در مقایسه با گیاهان شاهد به صورت معنی‌داری در هر دو مرحله مورد بررسی افزایش داد. بررسی‌های بیوشیمیایی نشان داد که در هر دو مرحله رشد 10و 20 هفته‌ای، کاربرد باکتریهای محرک رشد موجب افزایش ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه شد. علاوه بر این، جذب برخی عناصرغذایی از قبیل کلسیم، پتاسیم، فسفر، آهن و منیزیم نیز در نتیجه کاربرد باکتریهای محرک رشد افزایش یافت. از آنجا که میکروارگانیسم‌ها سبب بهبود رشد و افزایش ترکیبات موثره گیاه پونه‌سای بینالودی میشوند میتوان از آنها به عنوان کود زیستی و جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی استفاده کرد.
