6 نتیجه برای اسانس
سیده مجیده محمدنژادگنجی، حسین مرادی، علی قنبری، محمد اکبرزاده،
دوره 4، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
متابولیت های ثانویه بخش اصلی گیاهان دارویی محسوب میشوند و در پزشکی کاربرد دارند. از طرفی، ژنتیک و محیط دو عامل مهم و تأثیرگذار در کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ گیاهان دارویی هستند. به منظور بررسی تأثیر اختلاف ارتفاع از سطح دریا بر میزان و تنوع متابولیت های ثانویه گیاه اسطوخودوس از دو رویشگاه (بلده و بهشهر) واقع در استان مازندران در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، نمونه برداری شد. پس از خشک کردن گیاه، اسانس گیری به روش تقطیر با آب صورت پذیرفت. جداسازی و شناسایی ترکیب های موجود در اسانس توسط دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل شده به طیف سنج جرمی (GC/MS) انجام شد. نتایج این تحقیق به شناسایی 22 و 24 ترکیب منجر شد، که به ترتیب نشان دهندۀ 96/99 درصدو 01/97 درصدکل ترکیبات اسانس نمونه های بلده و بهشهر بودند. ترکیبات شاخص در جمعیت بهشهر: اندوبورنئول (36/22 درصد)، 1و8 سینئول (07/20 درصد)، کامفور (69/8 درصد)، آلفا کادینول (60/7 درصد)،کاریوفیلن اکسید (09/5 درصد) و پروپانال (18/4 درصد) و در جمعیت بلده: بورنئول (78/26 درصد)، 1و8 سینئول(19/20 درصد)، کامفور (59/9 درصد)، آلفا کادینول (80/5 درصد)، کاریوفیلن اکسید (99/4 درصد) و پروپانال (41/3 درصد) بودند. با توجه به وجود اختلاف در میزان بازده و ترکیبات اسانس، می توان نتیجه گرفت که عوامل محیطی (ارتفاع از سطح دریا و غیره) نیز مانند عوامل ژنتیکی میتواند بر تولید و مقادیر ترکیبات شیمیایی موجود در گیاهان دارویی مؤثر واقع می شود و بسته به هدف از کشت و نوع ماده مؤثره، گیاهان دارویی در مناطق متفاوت کشت شوند.
مهدی رحیمی، مهدی رمضانی،
دوره 4، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
گياه آويشن يكي از پرمصرف‌ترين گياهان دارويي از نظر اسانس و متابوليت‌هاي ثانويه شناخته شده است. به منظور بررسي اثر دما بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فنل کل، صفات زراعي و بازده اسانس دو گونه آويشن (کرماني و باغي) آزمايشي در سال 94 در قالب طرح اسپیلت پلات بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه انجام شد. نتايج اين آزمايش نشان داد که بين دو گونه و دماهاي مختلف از نظر صفات اندازه گيريشده اختلاف معني‌داري وجود دارد. درصد اسانس، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فنل کل و ارتفاع بوته در آويشن کرماني بيشتر از آويشن باغي بود. مقايسة ميانگين اثر متقابل براي صفت درصد اسانس نشان داد که مقدار اين صفت در آويشن کرماني و دماي 30 درجة سانتي‌گراد بيشتر از تيمارهاي ديگر است. میــزان IC50 آویشـن باغی و کرمانی در موقعيتهاي مختلف از 37/24 تا 43/54 میکروگرم در میلی‌لیتر و مـیزان تـرکیبات فنـلی از 63/36 تا 37/89 میلیگرم گالیک‌اسید در یک گرم عصارة خشک متغیر بودند. نتایج نشان داد که بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی، بازده اسانس و ترکیبات فنلی در دمای 30 درجه برای هر دو گونه مشاهده شد.
کژال حدادیان، علیرضا ایرانبخش، رمضانعلی خاوری نژاد، محمود قرآن‌نویس،
دوره 7، شماره 4 - ( 10-1399 )
چکیده
هدف اين مطالعه، بررسي اثر نانو ذرات مس و پلاسمای سرد اتمسفری بر شاخص هاي بيوشيميايي گياه دارويي بادرشبو (Dracocephalum moldavica) است. عوامل دخیل در آزمایش شامل نانوذرات مس و ذرات غیرنانو در چهار سطح صفر (کنترل)، 25، 50، 75 میلیگرم بر لیتر (mgl-1) و پلاسمای سرد اتمسفری در سه فاصله زمانی صفر (کنترل)، 20 و 30 ثانیه بود. نتایج نشان داد که پلاسمای سرد اتمسفری باعث افزایش درصد اسانس می شود، در حالی که فلانوئید و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز را کاهش می دهد. بیشترین تاثیر پلاسماي سرد اتمسفری بر درصد اسانس در تیمار 20 ثانيه مشاهده شد و بين تيمارهاي 20 و 30 ثانيه با توجه به تأثير پلاسماي سرد اتمسفری بر صفات ديگر، تفاوت معناداري مشاهده نشد. همچنین، مشاهده گردید که مس غیر نانو موجب تنش فلزی سنگین در گیاه بادرشبو می‌شود. سطوح 25 و 50 میلیگرم بر لیتر نانوذرات مس موجب ارتقا صفات شد، اما سطح سوم آن (75 میلیگرم بر لیتر) به‌عنوان فلز سنگین عمل کرد، بنابراین استفاده از نانوذرات مس 25 و 50 میلیگرم بر لیتر توصیه می‌شود. برهم‌کنش پلاسمای سرد اتمسفری و نانو ذرات مس نشان داد که پلاسمای سرد اتمسفری اثر فزاینده‌ای بر بهبود صفات مورد اندازه‌گیری داشته و اثر نانوذرات مس را افزایش داده است. می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از نانوذرات مس با غلظت 25 میلیگرم بر لیتر و پلاسمای 20 ثانیه در مقایسه با مس غیرنانو، تأثیر معنادارتری بر بهبود شاخص‌های بیوشیمیایی گیاه بادرشبو دارد.
دکتر سید مهدی رضوی، خانم ندا دلیر، دکتر ساره ابراهیمی، دکتر منصور افشارمحمدیان،
دوره 11، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
استفاده از خاصیت اللوپاتی برخی گونه های گیاهی، یکی از روش های پیشنهادی جهت کاهش مصرف سموم شیمیایی است. گیاه جعفری وحشی با نام علمی Anthriscus nemorosa گیاهی آروماتیک و متعلق به خانواده چتریان است و در قسمت های غربی و شمالی کشور ایران به صورت وحشی می روید. با توجه به اینکه تاکنون خصوصیات بیوشیمیایی و اللوپاتی این گیاه در ایران بررسی نشده است، در این تحقیق ریشه های این گیاه از شهرستان خلخال جمع آوری شد و پس از خشک شدن در سایه به روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت. اسانس به دست آمده به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی متصل به طیف سنجی جرمی (GC/MS) تجزیه شد. در اسانس این گیاه 52 ترکیب شناسایی شد که 80/21 درصد از کل اسانس را شامل شد. ترکیبات اصلی اسانس این گونه شامل Myristicin (16/92 درصد)، Heptane (12/98 درصد)، Elemicin (12/54 درصد)، Gamma-Terpinene (12/50 درصد)، Beta-Eudesmo (12/50 درصد) بودند و این ترکیبات با ترکیبات اصلی اسانس ریشه A. nemorosa بومی صربستان تفاوت قابل ملاحظه ای داشتند. برای بررسی اثرات اللوپاتیک این گیاه آزمایشی به صورت طرح تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. نتایج بررسی اثرات عصاره های ان هگزانی، دی کلرومتانی و متانولی (با غلظت های 0، 0/001، 0/01، 0/1 و 1 میلی گرم بر میلی لیتر) ریشه این گیاه بر روی گیاه کاهو (Lactuca sativa L.var.capitata) نشان داد که هر سه عصاره اثر بازدارندگی بر روی مولفه های درصد جوانه زنی، رشد ساقه چه و رشد ریشه چه کاهو داشتند ولی عصاره ان هگزانی در تمامی غلظت های مورد تیمار، اثر بازدارندگی بیش تری بر جوانه زنی و رشد ساقه چه بذرکاهو داشت.
مینا ربیعی، یونس عصری، فاطمه سفیدکن،
دوره 11، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
Seseli olivieri از تیره چتریان، گونه انحصاری کوههای البرز است. در این پژوهش تأثیر شرایط محیطی بر عملکرد صفات رویشی و ترکیبهای اسانس این گونه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور سه رویشگاه با ارتفاعهای مختلف انتخاب شد و در هر یک از آنها صفات رویشی این گونه اندازهگيری شد. در هر رویشگاه، نمونههای خاک و سرشاخههای گلدار این گونه برداشت شد و در آزمایشگاه تجزیه شدند. ارتباط صفات عملکردی این گونه با عوامل محیطی با استفاده از آنالیز همبستگی و تجزیه مولفههاي اصلی تعیین شد. تجزيه واريانس صفات رویشی نشان داد که بین سه رویشگاه تفاوت معنیداری وجود دارد. مقایسه میانگین صفات رویشی حاکی از آن بود که بیشترین مقادیر ارتفاع (2/45 سانتیمتر)، قطر تاجپوشش (9/36 سانتیمتر)، سطح تاجپوشش (7/2 درصد)، سطح برگ (2/2 سانتیمتر مربع) و زیتوده (8/39 گرم) به رویشگاه تویه مربوط است. تجزيه واريانس اجزای اسانس این گونه در سه رویشگاه تفاوت معنیداری را بين مواد مؤثره اندازهگيری شده نشان داد. در رویشگاه تنگ کاورد ماده مؤثره اصلی آپیول (2/16%)، سیس-کادینا-1(6)،4-دیان (5/14%)، آلفا-گورجونن (8/13%) و اسپاتولنول (2/12 %)؛ در رویشگاه انزو آپیول (5/20%)، بورنیل استات (4/16%) و آلفا-پینن (9/11%)؛ و در رویشگاه تویه بورنیل استات (7/20%)، آلفا-پینن (2/16%) و ان-تتراکوزان (2/10%) بودند. تجزيه واريانس پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک تفاوت معنیداری را بین سه رویشگاه نشان داد. در میان عوامل محیطی، ارتفاع، بارندگی سالانه، دمای سالانه، حداقل دمای سردترین ماه، حداقل دمای مطلق، آهک و نیتروژن بیشترین همبستگی معنیدار را با صفات عملکردی این گیاه داشتند. براساس معیار IUCN، جایگاه حفاظتی این گونه در بحران انقراض تعیین شد.
خانم لمیا وجودی مهربانی، خانم خدیجه خانی، خانم ندا عزیزی، خانم رعنا ولیزاده کامران،
دوره 11، شماره 3 - ( 9-1403 )
چکیده
بهمنظور بررسی تاثیر تنش خشکی (ظرفیتزراعی، 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی) و محلولپاشی با نانوذرههای سلنیوم و نقاط کوانتومی کربنی (صفر، و 2 میلیگرم در لیتر) بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک رزماری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقيقاتي دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال 1402 انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل تیمارهای آزمایشی وزنخشک بخش هوایی گیاه، محتوای رنگیزههای فتوسنتزی، آبنسبی برگ، محتوای مواد جامدمحلول برگ، مالون دیآلدئید، پرولین، اسانس، نیتروژن و فسفر گیاه را تحت تاثیر قرار داد. محتوای پتاسیم و نشتیونی تحت تاثیر اثراتاصلی تیمارهای آزمایشی قرار گرفت. آبیاری در حد ظرفیتزراعی و 50 درصد ظرفیتزراعی با محلولپاشی نقاط کوانتومی کربنی موجب افزایش وزنخشک بخش هوایی گیاه، محتوای نیتروژن و مواد جامد محلول شد. بالاترین محتوای مالون دیآلدئید در تیمار 30 درصد ظرفیتزراعی در شرایط بدون محلولپاشی مشاهده شد. محتوای پرولین در تیمارهای 50 و 30 درصد ظرفیتزراعی با محلولپاشی نانوذره نقاط کوانتومی کربنی افزایش یافت. تیمارهای ظرفیتزراعی، 50 و 30 درصد ظرفیتزراعی با محلولپاشی نقاط کوانتومی کربنی موجب افزایش محتوای اسانس گیاه شد. محتوای آبنسبی برگ، کاروتنوئید، کلروفیل b و فسفر در تیمارهای ظرفیتزراعی و 50 درصد ظرفیتزراعی با محلولپاشی هر دو نانوذره دارای بیشترین مقدار بود. بالاترین محتوای کلروفیل a در تیمار ظرفیتزراعی و 50 درصد ظرفیتزراعی با محلولپاشی نقاط کوانتومی کربنی مشاهده شد. درکل نتایج حاصل از بررسی حاضر نشان داد که استفاده از نانوذره نقاط کوانتومی کربنی تاثیر مثبت بر صفات رشدی و فیزیولوژیک گیاه تحت تنشخشکی داشت.
