3 نتیجه برای اکولوژی
فریبا نوعدوست، سمیه دهداری، دامون رزمجویی، راهله احمدپور، پروانه شوکت،
دوره 4، شماره 4 - ( 10-1396 )
چکیده
گونۀ گياهی کُمای سازوئی (Ferula stenocarpa) گياهی است پايا از تیرۀ کرفسیان با ارتفاع حدود 2 متر که در دمای زياد ناحیۀ رويشی سودانی رشد میکند. هدف از اين تحقيق، مطالعۀ بوم شناسی فردی گونۀ انحصاری ايران به نام کُمای سازوئی در استان خوزستان است. ابتدا، نقشۀ رويشگاه تهيه شد و ویژگی های رويشگاهی شامل پستی و بلندی، اقليم، ويژگی های خاک، گونه های همراه، فنولوژی، سيستم ريشه، مطالعات و تشريحی اين گونه بررسی و گزارش شد. نتايج نشان داد که این گونه در دامنۀ ارتفاعی 159 تا 850 متر از سطح دريا با متوسط بارندگی 4/112 تا 9/482 ميلیمتر و متوسط دمای سالانه، 47/24 تا 93/25 درجۀ سانتي گراد رويش دارد و به لحاظ جهت شيب تقریباً محدوديتی ندارد ولی شيب های 40 تا 60 درصد را ترجيح میدهد. در خاک هايی با بافت لومی، لومیرسی تا لومیسيلتی و غيرشور و از نظر مواد آلی و عناصر غذايی نیتروژن و فسفر فقير میرويد. هدايت الکتريکی خاک رويشگاه 1-72/0 دسیزيمنس بر متر و اسيديتۀ آن در حدود 47/7 تا 85/7 است. رشد رويشی گياه اواسط اسفندماه، زمان ظهور گل ها اواسط فروردين و شروع بذردهی گياه هفتۀ آخر ارديبهشت است و بذرها تا اوايل خردادماه ريزش میکنند. اين گونه فقط از طريق بذر تکثير میشود. دانۀ گردۀ اين گياه دوکیشکل و بيضوی، با سه شيار شکاف مانند است. کُمای سازوئی در رويشگاه های خود تيپ غالب را تشکیل نداده و به صورت منفرد و پراکنده و لک های مشاهده شده است که از نابودی عرصه های طبيعی اين گياه به دليل چرای بيش از حد حکایت دارد.
فاطمه ربیع زاده، حسن زارع -مایوان، شاهرخ کاظم پور،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
گونه Astragalus semnanensis از گونهای خاردار از بخشۀSemnanensis و گونه Astragalus fridae ازگونهای بدون خار از بخشۀ Incani هستند. این دو گونۀ انحصاری منطقۀ گچی غرب سمنان محسوب میشوند. علاوه بر مطالعات اندک صورت گرفته دربارۀ ریخت شناسی این دوگونه، ارتباط تشریح، پراکنش و سازش پذیری آنها با عوامل خاک و ارتفاع مطالعه نشده است که مقایسۀ آن هدف این مطالعه است. در این مطالعه تأثیر ارتفاع و وضعیت فیزیکوشیمیایی خاک بر ویژگی های تشریح، ریخت شناسی و ریزریخت شناسی این دوگونه درقالب تحلیل های RDA وCCA در نرم افزارCanoco 4.5 و نیز شناسایی گونه های گچ زی همراه انجام شد. مقایسه تحلیل های RDA نشان داد گچ بیشترین تأثیر مثبت را بر فراوانی هردو گونه و ارتفاع تأثیر مثبت بسیاری بر فراوانی گونۀ fridae .A دارد و بر فراوانی گونۀ A.semnanensis، که اغلب در ارتفاعات پایین تر می روید، اثر منفی می گذارد. هر دوگونه گچ را در سطح روپوست ریشه نگه می دارند و بخشی از گچ واردشده در پارانشیم برگ به صورت کریستال های سولفات کلسیم تجمیع می شوند. سازش پذیری سطح برگ به صورت کرک های متراکم و بلندتر و پایه چسب در A. semnanensis و در fridae A. قطورتر و میان چسب است. افزایش غلظت منیزیم، پتاسیم، EC، سدیم و CaCO3 باعث کاهش فراوانی هردوگونه می شود. گونه هایی مانند cymosum Acantholimonو Prunus lycioides همراهی خوبی با جامعۀ A.semnanensis دارند. گونه های Moltkia gypsaceae و Euphorbia gypsicola نیز همراهی خوبی با Astragalus fridae دارند.
حسین جوان بخت، نسترن حیدری، ایمان علی نژادی،
دوره 9، شماره 1 - ( 1-1401 )
چکیده
با وجود مطالعات رو به رشد در توصیف الگوهای دوشکلی جنسی در ویژگی‌های مورفولوژیک خارجی و همچنین در نسبت انگشتان در چهارپایان، دانش ما در مورد برخی از مسائل اساسی و همچنین برخی از گروه‌های جانوری هنوز کم است. وضعیت این روند و نسبت‌ها در گروه‌های مختلف جانوری از جمله در انسان، دیگر پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان بررسی شده است. در این مطالعه، دوشکلی جنسی از لحاظ ویژگی‌های مورفولوژیک خارجی و همچنین نسبت بین طول انگشتانII تا IV (2D:3D, 2D:4D, 3D:4D) اندام جلویی و عقبی، در 30 نمونه از وزغ‌های گونه Bufo eichwaldi (15 نمونه نر و 15 نمونه ماده) در شمال ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد ماده‌ها دارای میانگین طول بدن (SVL) بیشتری نسبت به نرها بودند و این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود (50/90 میلیمتر در نرها در مقابل 93/114 میلیمتر در ماده‌ها و 00/0P=). از لحاظ دیگر صفات مورفولوژیک نیز نتایج آنالیز T-test (تست T برای نمونه‌های مستقل) نشان داد که صفات قطر بین دو چشم (IOD)، قطر منفذ گوش (TD)، طول بازو (LHU)، طول پیش بازو (FOL) و طول پا (FL) دارای اختلافات معنی‌داری (P ≤ 0.05) بین افراد نر و ماده هستند. همچنین نسبت اندازه طول انگشتان دست و پا در سمت چپ بدن برای گونه مورد مطالعه از لحاظ 2D:3D, 2D:4D, 3D:4D مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در دو صفت شامل طول انگشت چهارم پا (D4) و طول انگشت اول دست (F1) اختلاف معنی‌داری بین افراد نر و ماده وجود دارد. همچنین از لحاظ 2D:4D بین افراد نر (4628/0) و ماده (4853/0) اختلاف معنی‌دار (041/0P=) در انگشتان دوم و چهارم اندام‌های عقبی و از لحاظ 3D:4D بین افراد نر (6323/0) و ماده (6787/0) اختلاف معنی‌دار (040/0P=) در انگشتان سوم و چهارم اندام‌های عقبی وجود داشت. در این مطالعه همچنین برخی ویژگی‌های زیستگاه، اکولوژی، تهدیدات و اقدامات حفاظتی مرتبط با گونه وزغ تالشی مورد بررسی قرار گرفت.
