رضا نوروزی، مصباح بابالار، مسعود میرمعصومی،
دوره ۴، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۶ )
چکیده
القای ریشۀ مویین در گیاهان از طریق ورود T-DNA از پلاسمید Agrobacterium rhizogenes به ژنوم سلول های گیاهی انجام می شود. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی اثر نوع سویۀ باکتری و گونۀ گیاهی در القای ریشۀ مویین در دو گونۀ بوم ویژۀ ایرانSalvia eremophila) و (Salvia reuterana و پنج گونۀ غیربوم ویژۀ Salvia macrosiphon)، Salvia multicaulis، Salvia nemorosa، Salvia verticellata و (Salvia virigata سردۀ مریمگلی توسط چهار سویۀ باکتری شامل ۴A، ۱۵۸۳۴ATTC، ۱۷۲۴، ۲۶۵۹ به صورت آزمایش فاکتوریل درقالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. ریزنمونه های ساقه و دمبرگ قادر به تولید ریشۀ مویین نبودند، درحالیکه تقریباً تمام ریزنمونه های برگی ریشۀ مویین تولید کردند. ماهیت تراریخت ریشه های مذکور از طریق ردیابی بخشی از ژن rol C واردشده به ژنوم گیاهی به اثبات رسید. نتایج نشان داد که سویه های مختلف A. rhizogenesو گونه های مختلف مریم گلی اثر معنیداری بر تعداد و فراوانی ریشه های مویین دارند. بیشترین تعداد ریشۀ مویین به ازای هر ریزنمونه (۱۲/۵ ریشۀ مویین) و بالاترین فراوانی ریشه زایی (۸۲%) در اثر تلقیح گونۀ S. macrosiphon با باکتری سویۀ ۱۵۸۳۴ATTC بهدست آمد. همچنین، بیشترین تعداد ریشۀ مویین به ازای هر ریزنمونه در گونه های S.eremophila (۳۲/۳ ریشۀ مویین) و S. reuterana (۹۲/۳ ریشۀ مویین) توسط باکتری۴A، در گونه های S. nemorosa (۶/۲ ریشۀ مویین)، S. multicaulis (۳۶/۴ ریشۀ مویین) و verticillata S. ( ۵ ریشۀ مویین) توسط سویۀ ۲۶۵۹ و در گونۀ S.virigata (۳ ریشۀ مویین) توسط سویۀ ۱۵۸۳۴ATTC بهدست آمد. به طورکلی، به نظر میرسد نوع گونۀ گیاهی، ریزنمونه و سویۀ باکتریایی مورد استفاده نقش به سزایی در میزان القای ریشۀ مویین در سردۀ مریم گلی دارد.