---

مرزنجوش به­عنوان گیاهی موثر برای درمان ناباروری در طب سنتی استفاده می­شد. تحقیق حاضر، به مقایسۀ اثر عصارۀ هیدروالکلی سرشاخۀ هوایی مرزنجوش با A₂-  LHRH و 17 بتااسترادیول بر فراساختار تخمک و هیپوفیز در ماهی گورامی سه­خال نابالغ پرداخته است. بدین­منظور 60  قطعه ماهی گورامی سه­خال با میانگین وزنی1± 1/2 گرم به شش گروه: دارونما، نرمال سالین، اتانولی و 3 گروه تجربی (مرزنجوش و 17 بتااسترادیول با دوز 50 میلی­گرم بر کیلوگرم و  LHRH-A₂ با دوز 005/0 میلی­گرم بر کیلوگرم) تقسیم شدند (هر گروه 10 قطعه  ماهی). ماهیان به صورت IM، یک­روز­درمیان و در 7 دوز تزریق شدند. فراساختار تخمک و هیپوفیز قدامی در هر سه تیمار اندازه­گیری و با تیمارهای کنترل مقایسه شد. نتایج نشان داد که اندازۀ فولیکول تخمک و میانگین قطر کیسه­های دستگاه گلژی در تیمار مرزنجوش از تیمار LHRH-A₂ بیشتر، ولی از تیمار 17 بتا­استرادیول کمتر است (p≤0.05). همچنین نتایج حاصل از مقایسه فراساختار هیپوفیز قدامی نشان داد که در تیمار مرزنجوش تعداد گرانول­های کوچک افزایش یافته و مقدار کمی گرانول بزرگ نیز در سلول گنادوتروپ ساخته شده است. در ماهیان تحت درمان با 17بتااسترادیول نیز تعدادگرانول­های بزرگ به­طور قابل توجهی افزایش یافت، در­حالی­که درتیمار LHRH- A₂ گرانول­های بزرگ لیز شده و تحریک به طور کامل صورت گرفته بود. نتایج حاضر حاکی از تاثیر گیاه مرزنجوش بر باروری ماهی گورامی سه­خال بود.

---

جنس تنگرسRhamnus L.  از تیرۀ عنابیان است و تاکنون هشت گونه از تنگرس در ایران گزارش شده است. در این تحقیق ساختار تشریحی برگ، اپیدرم، دمبرگ و شاخه ­های جوان نه جمعیت از دو گونه Rhamnus pallasii و Rhamnus cathartica با استفاده از نمونه ­های جمع ­آوری­شده از طبیعت در مناطق مختلف شمال ایران و نمونه­ های هرباریومی تحت بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد سلول ­های اپیدرمی برگ در دو شکل چند­وجهی و نامنظم وجود دارند. الگوی دیواره آنتی­کلینالی راست تا کمانی و موج­ دار بودند. در هر دو گونه هر دو سطح برگ دارای تیپ روزنه­ ای آنموسیتیک و دو زیرگونه R. pallasii subsp. pallasii و R. pallasii subsp. sintenisii دو نوع تیپ روزنه آنموسیتیک و پاراسیتیک مشاهده شد. صفات شکل سطح مقطع، نوع کرک، تعداد لایه ­های کلانشیم و پارانشیم در برگ و دمبرگ و شاخه جوان در بین تاکسون­ های تحت بررسی بسیار مشابه است. در­مجموع مطالعات تشریحی انجام­ شده، تشابه این تاکسون­ها را در صفات آناتومی نشان می­ دهد.

---

زنده زایی فرایند پیشرفته­ای است که در برخی ماهیان استخوانی دیده می­شود. تخمک ماهیان با پوشش های متفاوتی حفاظت می­شود که اولین آنها پس از غشاء تخمک (اولما) زونا ردیاتا (ZR)  با ساختاری فاقد سلول است. زونا ردیاتا تنوع زیادی در ضخامت، ساختار و احتمالا عملکرد در تخمک ماهیان متفاوت و همچنین مراحل مختلف رشد تخمک­ها دارد. در تحقیق حاضر ریز ساختار زونا ردیاتا در اطراف تخمک ماهی گوپی (Poecilia reticulata)  توسط میکروسکوپ­های نوری و الکترونی روبشی در مراحل مختلف رشد مطالعه شده است. زونا ردیاتا در مراحل 1 و 2 رشد تخمک دیده نشد. در مرحله 3 زونا ردیاتا بصورت نواری نازک بدور تخمک یافته شد. ضخامت و پیچیدگی ساختاری در زونا ردیاتا تخمک مرحله 4  پیشرفت کرده ولی در مرحله 5 واجد ظاهری متفاوت و کاستی در ضخامت شد. مشخصه­های سطح خارجی، ویژگی های منافذ و عملکرد احتمالی زونا ردیاتا در طول نمو تخمک بررسی شد.

---

گیاهAloe barbadensis Mill.  گیاهی چندساله، تک­لپه، گوشت­دار از تیرۀ Aloaceae  است. در این مطالعه، تنوع سوماکلونال گیاهان باززایی­شدۀ A. barbadensis بعد از چهار واکشت و انتقال به گلدان تحت بررسی قرار گرفت. ژنوم 40 گیاه باززایی­شده استخراج و تنوع ژنتیکی با استفاده از 20 نشانگر SPAR شامل پرایمرهایRAPD  وISSR  بررسی شد. همچنین، میزان ژل حاصل از گیاهان باززادۀ آلوئه ­ورا محاسبه گردید. میانگین درصد پلی­مورفیسم، اندیس­شانون، تنوع ژنتیکی Nei’s و تعداد الل ­های مؤثر براساس داده ­های RAPD، بالاتر از پارامترهای ژنتیکی به­ دست­ آمده از داده ­های ISSR بود. خوشه­ بندی NJ و ساختار ژنتیکی براساس نمودار STRUCTURE بر پایۀ نشانگرهای تحت مطالعه توانستند افراد را به خوشه­ های جداگانه تقسیم کنند. تحلیل AMOVA نیز نشان­دهندۀ تمایز ژنتیکی بین گروه­ ها در سطح معنی ­داری (P=0.01) بوده است و تأییدکنندۀ تفرق گروه ­های حاصل از تجزیۀ خوشه­ ای داده ­های مولکولی است. میزان تولید ژل در گروه­ های ایجاد­شده براساس تحلیل تجزیۀ خوشه­ ای با استفاده از آزمون تحلیل واریانس (ANOVA) بررسی شد که تفاوت معناداری (P=0.746) بین مقدار ژل در چهارگروه مشاهده نشد. نتایج این مطالعه توانست تغییرات سوموکلونال در سطح ژنوم با استفاده از نشانگرهای مولکولی را در میان گیاهان باززایی­ شده آلوئه نشان دهد، درحالی­که میزان ژل تولیدی در میان این گیاهان تغییر معناداری نشان داد.
 

---

پراکسیدازها (1.11.1.7:EC) پروتئین های شامل هم که به طور گسترده در گیاهان، میکروارگانیسم­ها و حیوانات فعالیت دارند. این آنزیم دو سوبسترایی که پراکسید هیدروژن را تبدیل به آب می کند در مسیر کاتالیز خود باعث اکسید شدن بسیاری از سوبستراهای آلی و غیر آلی  می­شود که همه آنها برای سنجش فعالیت آنزیم قابل استفاده هستند. اما سوبسترای اختصاصی آن همچنان پراکسید هیدروژن است. وجود کلسیم و حداقل چهار باند دی سولفید در ساختار پروتئین به اثبات رسیده که به شکل­گیری و استحکام ساختار سه بعدی مولکول کمک می­کنند. پراکسیدازهای گیاهان نقش­های متعددی از جمله دخالت در بیوسنتز لیگنین، متابولسیم اکسین، رشد سلول، ایجاد اتصالات عرضی دیواره سلول و به خصوص پاسخ به تنش­های محیطی دارند. زمان زیادی است که ثابت شده در تمامی فرآیندهای فیزیولوژیک و تغییرات فنولوژیک گیاه، پراکسید هیدروژن در بافت­ها تولید می­شود که پراکسیدازو کاتالاز به دو شکل متفاوت سلول را از این ماده سمی پاک می­کنند. لذا پراکسیدازها، گزینه خوبی برای پی­گیری مسیر مقابله سلول با عوامل تنش زاو روبه رویی با موقعیت­هایی مثل استرس اکسیداتیو به شمار می­روند. همچنین با توجه به پیشرفت های علوم بیولوژی و تولید نمونه­های خالص از پراکسیدازها، از این مولکول برای مطالعات لیگاند-پروتئین در تحقیقات داروسازی نیز استفاده می­شود. بنابراین در این مرور کوتاه بر پراکسیداز­های گیاهان علاوه بر معرفی آنها، تا حدی به چگونگی سنجش فعالیت آنزیم، بررسی تعداد ایزوزیم­ها و پی­گیری تغییرات ساختاری آنزیم نیز نگاه کوتاهی شده است.

---

سرده .Ganoderma Karst متعلق به راسته Polyporales بوده و از قارچ های مهم دارویی و بیماری زای گیاهی است. هدف از انجام این تحقیق بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های طبیعی دو گونه براق Ganoderma با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD است. بدین منظور چهار جمعیت از گونه .Ganoderma resinaceum Boud و هشت جمعیت از گونه  .Ganoderma lucidum Karst جمع آوری شده از جنگل های شمال کشور طی سالهای 91 - 90 برای اولین بار در ایران مورد بررسی قرار گرفت. برای تکنیک RAPD، از 10 آغازگر تصادفی استفاده شد. نتایج RAPD – PCR موید وجود تنوع ژنتیکی وسیعی بین جمعیت های مورد مطالعه بود به طوری که تنوع درون گونه ای G. lucidum و G. resinaceum به ترتیب 48 / 61 و 16 / 40 برآورد شد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای نشان داد که جدایه ها در سه خوشه قرار گرفتند و این گروه بندی جدایی جمعیت های دو گونه مورد مطالعه را تأیید کرود. در ارزیابی تجزیه ساختار ژنتیکی، دو گروه احتمالی (K=2) در ژرم پلاسم مورد مطالعه شناسایی شد به طوری که نتایج حاصل از بارپلات نیز آن را تأیید کرد.

---

باکتری‌های مگنتوتاکتیک دست ه­ای از باکتری‌ها هستند که به دلیل قابلیت تولید ساختارهایی به نام مگنتوزوم قادر به جهت­ گیری در میدان مغناطیسی خارجی هستند. مگنتوزوم‌ها که در اکثر باکتری‌های مگنتوتاکتیک در اندازه نانومتر حضور دارند، اندامک‌های درون سلولی متشکل از کریستال‌های معدنی آهن مغناطیسی هستند که به صورت جداگانه توسط یک لایه فسفولیپید احاطه شده­اند. به­ دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد مگنتوزوم‌ها، باکتری‌های مگنتوتاکتیک به موضوع جذابی در بسیاری از حوزه‌های تحقیقاتی و کاربردی از جمله رباتیک، پزشکی، زیست­ شناسی، محیط زیست و زمین­ شناسی تبدیل شده است. در مقاله مروری حاضر سعی شده است تا با ارائه مشخصات مربوط به باکتری‌های مگنتوتاکتیک، چگونگی تشکیل مگنتوزوم‌ها در سلول و ساختار آن­ ها، اهمیت این باکتری‌ها مشخص شود و در نهایت با ارائه برخی از کاربردهای این باکتری‌ها در حوزه‌های مختلف تحقیقاتی مثل دارورسانی هدفمند، درمان سرطان و حذف فلزات سنگین از آب­ ها، درک بهتری از این کاربردها به­ دست آید.