اثرات ناشی از کاهش لایۀ اوزون و افزایش اشعۀ فرابنفش را امروزه بسیاری از محققان بررسی کرده­اند. هدف این مطالعه، بررسی تأثیر پرتو UV-B بر گیاه بادرنجبویه (ملیسا اوفیسینالیس) و تأثیر سالیسیلیک اسید و میدان مغناطیسی در کاهش اثر زیان­بار این پرتو بر این گیاه بود. گیاهان بادرنجبویه به مدت 60 روز در وضعیت گلخانه­ای کشت یافتند. تیمار فرابنفش بعد از مرحلۀ شش­برگی اعمال شد و پرتو UV-B به مدت 15 روز و هر­بار به مدت 20 دقیقه اعمال گردید. اسید سالیسیلیک نیز بعد از مرحلۀ شش­برگی با غلظت 1 میلی­مولار به مدت یک­هفته روی گیاهان پاشیده شد. تیمار میدان مغناطیسی به مدت یک ساعت و با شدت­های صفر، 40 و 85  میلی­تسلا اعمال شد. نتایج نشان داد که پرتو UV-B باعث کاهش وزن تر و خشک، رشد طولی ریشه و اندام هوایی شد. این پرتو همچنین میزان رنگیزه­های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید)، میزان قندها و پروتئین­های محلول را کاهش داد. میزان فعالیت فنیل­آلانین آمونیا­لیاز و ترکیبات جاذب UV نیز تحت تأثیر پرتوهای UV-B افزایش نشان داد. بررسی نتایج نشان داد تیمار با سالیسیلیک اسید و میدان مغناطیسی باعث تخفیف آسیب­های ناشی از اعمال پرتوهای UV-B در گیاه شد و توانست فاکتورهایی را که تحت تابش­های فرابنفش تغییر یافته بودند جبران کند.

Pedicularis L. سرده‌ای نیمه­انگلی است که غالباً در مناطق سرد و کوهستانی نیمکرۀ‌ شمالی پراکنش دارد. در این مطالعه کلالۀ 9 گونه از این سرده که در فلور ایران گزارش شده است به­وسیلۀ میکروسکوپ الکترونی تحت مطالعه قرار گرفت. سطح کلاله در P. pycnantha و P. wilhelmsiana مسطح است، در P. cabulica، P. caucasica ، P. rechingeri، P. sibthorpii، P. condensata  و P. strausii به شکل نیمه­کروی بوده و در P. rhinanthoides  مخروطی­شکل است. به منظور تعیین روابط بین گونه‌ها، تحلیل عددی با استفاده از 45 صفت کمی و کیفی ریخت‌شناسی، تشریحی و گرده‌شناسی انجام گرفت و نمودارهای حاصل از دو روش UPGMA و PCA ترسیم و روابط بین گونه‌ها مشخص شد. براساس نتایج حاصل از تحلیل، صفاتی مانند ضخامت پری‌کارپ میوه، ضخامت پارانشیم حفره‌ای در برگ، ارتفاع ساقه، ضخامت پوست ساقه، ضخامت کل ساقه و طول رگبرگ میانی از­جمله صفاتی هستند که با وجود تغییرپذیری زیاد، می‌توانند در شناسایی گونه‌ها و تعیین روابط بین آنها مفید باشند.

های این ناحیه در افزایش تجزیۀ آلاینده­های متنوع آلی خاک نقش مهمی دارند. در این تحقیق به بررسی میکروبی ریشۀ گیاه ذرت پس­از طی یک دورۀ رشد 60 روزه در سه نوع خاک شاهد، آلوده به نفت و آلوده به نفت همراه با کود نیتروژنی پرداخته شد و باکتری­های ناحیۀ ریشه شناسایی شد. پس از تعیین مقاوم­ترین باکتریبه نفت خام، توانایی تولید بیوسورفکتانت در باکتری­های جدا­شده از خاک­های آلوده بررسی شد. نتایج شمارش تعداد باکتری­ها نشان داد که تعداد کل کلنی­های میکروبی خاک شاهد از دو تیمار دیگر بیشتر بود و در میزان تنوع میکروارگانیسم­ها نیز تفاوت مشاهده شد. مشخص شد که تمام باکتری­های جدا­شده از خاک­های آلوده توانایی تولید مقادیر مختلف بیوسورفکتانت را دارند.

با 88 گونه، تیرۀ باقلائیان (Fabaceae) با 56 گونه، تیرۀ نعناعیان (Lamiaceae) با 46 گونه، تیرۀ کرفسیان (Apiaceae) با 34 گونه و تیرۀ گل­سرخیان (Rosaceae<span style="font-family: " b="" zar";="" font-size:="" 10pt;="" mso-ascii-font-family:="" "times="" new="" roman";="" mso-hansi-font-family:="" roman";"="" lang="AR-SA">) با 30 گونه هستند. از تعداد کل گونه‌های گیاهی، 190 گونه متعلق به گیاهان دارویی رایج، 51 گونه مربوط به گیاهان کاربردی در طب سنتی منطقه، 59 گونه انحصاری ایران، 37 گونه سمی، 75 گونه علف هرز، 119 گونه علوفه‌ای، 17 گونه کاشته شده است.

پارک ملی بوجاق با داشتن اکوسیستم آبی شامل مانداب­های بوجاق و کیاشهر، مساحتی بالغ بر 3/3477 هکتار دارد. به­ منظور بررسی عوامل موثر بر پوشش گیاهی در رویشگاه ­های آبی و مرطوب پارک ملی بوجاق 44 قطعه نمونه در منطقه پیاده شد و برای آزمایش ویژگی­ های شیمیایی آب موجود از 22 قطعه نمونۀ آب برداشت شد. نتایج حاکی از تحلیل دو­طرفه گونه ­های شاخص اصلاح ­شده نشان داد که چهار گروه گیاهی در منطقه حضور دارند. گیاهان گروه اول غوطه­ ور و شناور و گیاهان گروه سوم و چهارم بیشتر هلوفیتیک هستند. گیاهان گروه دوم در مناطقی با ماسه و لای حضور دارند. نتایج حاصل از تحلیل تطبیقی متعارف متغیرهای آب (اسیدیته، عمق، فسفر، ازت، کلر، کربنات، بی­کربنات، هدایت الکتریکی، سدیم، پتاسیم) ارتباط معنی­داری با گروه ­های گیاهی نشان داد. مهم­ترین عامل موثر در پراکنش و تفکیک گروه­ های گیاهی نیز عمق آب بوده است. همچنین نقشۀ پوشش گیاهی مانداب بوجاق و کیاشهر بر­پایۀ گروه­ های گیاهی تهیه شد.

با توجه به کاربرد روغن­های گل­مغربی و گاوزبان در پزشکی سنتی و با توجه به فقدان گزارش درباب اثرات ضد­میکروبی این روغن­ها، اثر این دو روغن بر Staphylococcus aureus،Staphylococcus epidermidis ، Pseudomonas aeruginosa، Candida albicans  و Aspergillus niger بررسی شد. به­ این منظور عصارۀ دانۀ گیاهان فوق با کلروفرم:متانول (2:1) استخراج و پس­از حذف حلال در دما و فشار کم، روغن­ها تهیه شد. حداقل غلظت بازدارندۀ رشد میکروارگانیسم­ها در محدودۀ mg/l  1000-10 با استفاده از محیط­های کشت مولر­هینتون براث و سابورود­دکستروز­براث اندازه­گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که روغن گل­مغربی، حتی در غلظت  mg/l1، رشد S. Aureus، S. epidermidis  و P. aeruginosa را مهار می­کند ولی فاقد اثر ضدمیکروبی بر C. albicans    و A. niger بوده و حتی موجب افزایش رشد آنها نیز گردید. روغن گاو­زبان نیز باعث رشد A. niger و S. epidermidis شد. ولی غلظت 1  mg/l   این روغن مانع از رشد P. aeruginosa و C. albicans گردید. این روغن در تمام غلظت­های آزموده شده بر S. aureus بی­اثر بود. نتایج حاصل از این پژوهش برای اولین­بار مبین اثرات ضدمیکروبی روغن­های گل­مغربی و گاوزبان است.

 قارچ (FOL) Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici  در طی کلونیزه­کردن آوند گیاه گوجه ­فرنگی پروتئین ­های کوچک اثرگذاری را به درون آوند گیاه ترشح می­ کند که دستگاه مقاومتی گیاه را مهار یا مختل می­ کند و سبب بروز بیماری می­ شود. تاکنون 14 پروتئین اثرگذار در این بیمارگر شناسایی شده ­است که هیچ­یک دومین مشخصی در توالی پروتئینی خود ندارند. در دیگر قارچ­ های بیمارگر پروتئین­ های اثرگذار حامل دومین LysM جهت اتصال به کیتین و تجزیه آن شناسایی شده ­است. با توجه به کارکرد مهم این دومین در برهم­کنش قارچ و گیاه، در مطالعه حاضر جست­جو برای شناسایی ژن­ های اثرگذار حامل دومین LysM در قارچ FOL انجام شد. در ابتدا جست­جوی دومین LysM  در ژنوم Fol به کمک پایگاه اطلاعاتی Pfam به شناسایی 17 پروتئین منتج شد که در این بین، با توجه به وزن مولکولی پایین پروتئین­ های اثرگذار و ترشح آنها در فضای بین سلولی، دو پروتئین فرضی به نام­های Fol-LysM1 و Fol-LysM3 جهت مطالعات تکمیلی انتخاب شدند. پیش­بینی ساختار ژنی مفروض با  FGENESH+صورت­ گرفت؛ سپس، حضور ساختارهای دومینی و خصوصیات پروتئین­های افکتوری مانند مناطق سیگنال پپتیدی، تعداد و موقعیت اسیدآمینه سیستیین و باندهای دی­سولفیدی و وزن مولکولی در Fol-LysM1 و Fol-LysM3 پیش ­بینی شد. در ادامه توالی کدکننده دو پروتئین مزبور در ژنوم  FOLتکثیر و تعیین­ توالی شد و با بقیه پروتئین­ های اثرگذار دارای دومین LysM ازنظر فیلوژنتیکی و سازماندهی دومین ­ها مقایسه شد. این اولین گزارش از ردیابی ژن­ های اثرگذار دارای دومین LysM در FOL است که توالی Fol-LysM1 با شماره دستیابی KU522305 در بانک ژن ثبت شد.

این تحقیق در بخش سواحل ماسه ­ای پارک ملی بوجاق با مساحت 3477 هکتار انجام شد. هدف این مطالعه بررسی تنوع گونه ­ای، تعیین گروه­ های گیاهی و بررسی تأثیر متغیرهای محیطی و گونهز­ای بر وجود و یا عدم وجود گونه­زها و اجتماع آنها است. به ­این­ منظور، 52 قطعۀ نمونه در طول شش ترانسکت در منطقه استقرار یافت. در داخل قطعات نمونه نوع گونه، ضریب فراوانی- چیرگی گونه­ ها با استفاده از معیار براون- بلانکه تعیین و فرم رویشی گونه­ ها براساس سیستم رانکیه مشخص شد. از روش­ های تحلیل دو طرفۀ گونه­ های شاخص اصلاح­ شده برای تعیین گروه­ های گیاهی و تحلیل تطبیقی متعارف برای تعیین عوامل مؤثر بر گروه­ های گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که چهار گروه گیاهی در منطقه حضور دارند: گروه اول Convolvulus persicus-Crepis foetida subsp. foetida، گروه دومArgusia sibirica ، گروه سوم Eryngium caucasicum-Juncus acutus و گروه چهارم Rubus sanctus. گروه اول و دوم دارای درصد بیشتری از گیاهان تروفیت­ اند و در مناطقی که خاک آن دارای درصد ماسۀ بیشتری است، گسترش پیدا کرده­ اند. گیاهان گروه سه و چهار در مناطقی با ماسه­ های تثبیت­ شده و دارای درصد لای بیشتر گسترش داشتند. نتایج تحلیل تطبیقی متعارف نشان داد که متغیرهای خاک (بافت، کربن آلی، سدیم، پتاسیم، ازت، کلسیم، منیزیم) ارتباط معنزی­داری با گروه ­های گیاهی تحت مطالعه دارد. در بین گروه­ های گیاهی درصد ماسه و لای، غنای گونه ­ای و نیز شکل­ های زیستی تروفیت و ژئوفیت روابط معنی ­داری را نشان می­ دهند. بنابراین می­ توان نتیجه گرفت که این عوامل در تفکیک و پراکنش گروه­ های گیاهی مؤثر هستند.

در این مطالعه، تأثیر پیش تیمارهایی متشکل از جلبک­های سبز-آبی و سبز و نیز مواد معدنی، بر تحریک فعالیت­های بیوشیمیایی و متابولیکی جوانه ­زنی بذر زرین­ گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) بررسی شد. پرایمینگ با سه نوع جلبک، سبز-آبیSpirulina platensis Geitler، جلبک سبز Beyerinck vulgaris Chlorella و جلبک سبز Dunaliella bardawil UTEX-2538 and/or IR-1 (Isolated from Gave-Khooni) و نیز محیط کشت غذایی تغییریافته جانسون، به­صورت تیمار با سوسپانسیون فیلتر شده جلبکی یا تیمار با جلبک زنده در درون محیط کشت، اعمال شد. چون گونه­ های Dunaliella ویژۀ آب­های شور هستند، لذا از محیط کشت غذایی حاوی 6/0 درصد NaCl برای آنها و برای Spirulina از محیط کشت حاوی 1/0 درصد NaCl، استفاده شد. پس از خاتمۀ پرایمینگ، فعالیت­های آنزیمی و محتوای قندها در بذور ارزیابی و پس از کشت بذور پرایم شده درون پلیت، برخی شاخص ­های جوانه­ زنی و رشد دانه رست­ها اندازه­گیری شدند. فعالیت آنزیم ­های آلفا و بتاآمیلاز، دهیدروژناز، قند کل و احیاکننده و پروتئین کل بذر، در محیط کشت فاقد نمک (استفاده­ شده برای (Chlorella و در رتبۀ بعدی در حضور 1/0 درصد نمک (برای Spirulina)، از بقیۀ تیمارها بیشتر بود. در محیط کشت  واجد نمک 6/0 درصد، حضور جلبک قادر به بهبود شاخص­ ها نبود اما در محیط بدون نمک، تأثیر مثبت جلبک­ها بیشتر شد. سوسپانسیون فیلتر شده Spirulina به ­تنهایی یا در محیط کشت دارای 1/0 درصد نمک، بیشترین مقادیر فعالیت آنزیم ­های آمیلاز، قندکل و درصد جوانه­ زنی و Chlorella سبب افزایش فعالیت آنزیم دهیدروژناز و بیشترین طول ریشه­ چه شد. سوسپانسیون فیلتر شده Dunaliella در محیط کشت فاقد نمک، سبب افزایش فعالیت آنزیم­های آمیلاز و نیز مقدار قندهای احیاکننده شد.

در تنش­ های محیطی کاربرد برخی ترکیبات از جمله تعدادی از هورمون­ های رشد گیاهی مانند متیل­ جاسمونات می ­تواند سبب افزایش مقاومت گیاه ­شود. در این مطالعه اثر غلظت ­های مختلف متیل ­جاسمونات (10، 20 و 30 میکرومولار) بر افزایش مقاومت گیاه دربرابر تنش خشکی تحت بررسی قرار گرفت. بررسی­ها در گیاه توتون طی تنش خشکی اعمال­شده با پلی­اتیلن گلایکول 20درصد و طی دوره ­های زمانی 3، 6 و 9 روزه انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تنش اعمال­شده به­ طور معنی­ داری موجب افزایش محتوای قندهای محلول، مالون دآلدهید و عوامل دفاعی غیرآنزیمی مانند آنتوسیانین و پرولین می­ شود. همچنین، تنش خشکی موجب کاهش مقادیر رنگیزه­ های فتوسنتزی، کاروتنوئید و فلاوونوئید در نمونه ­های تنش­دیده شد. اما کاربرد متیل­ جاسمونات سبب کاهش مالون دی­آلدهید به­ عنوان شاخص پراکسیداسیون لیپیدی و مقادیر مربوط به عوامل تنش­زدا مثل پرولین، بتاکاروتن و مالون­ دی­آلدهید و افزایش میزان قند محلول و رنگیزه­های فتوسنتزی، آنتوسیانین، فلاونوئید و فلاونول شد. با توجه به کاهش هم­زمان پراکسیداسیون لیپیدی و تعدادی از آنتی­ اکسیدان­ های تحت بررسی، به­ نظر می ­رسد استفادۀ برون­زاد متیل­ جاسمونات در تنش خشکی می­تواند به این گیاه برای تحمل تنش کمک کند.

حضور فلزهای سنگین باعث کاهش رشد گیاهان و نقص عمل­کرد آنها می ­شود. فلزهای سنگین همچنین، موجب القای تشکیل انواع فعال اکسیژن می­شوند و ازاین راه به سلول­ های گیاهی آسیب می­رساند. یکی از راهکارهای اساسی گیاه برای مقابله با آسیب­های ناشی از فلزهای سنگین، راه ­اندازی سیستم پاداکساینده­ است که خود شامل آنتی­ اکسیدان­ های آنزیمی و غیرآنزیمی است. از مهم­ ترین این نوع آنزیم­ ها، سوپراکسید­دیسموتاز است که با تبدیل آنیون سوپراکسید به پراکسید هیدروژن به بقای گیاه کمک می­کند. در ادامه، آنزیم ­های پراکسیداز و کاتالاز با تبدیل پراکسید هیدروژن به آب آن را خنثی می­کند. راهکار دیگر گیاه برای مقابله با فلزهای سنگین، هم­زیستی با قارچ میکوریزی وزیکولار آرباسکولار است. در پژوهش حاضر، بذرهای جو رقم ریحان در دو دستۀ میکوریزی و غیرمیکوریزی در چهار غلظت صفر، 100، 200، 300 و 400 میکروگرم گرم سولفات نیکل آب­دار بر گرم خاک در گلخانه کاشته شدند. پس ­از نمونه­برداری از بخش­های هوایی گیاهان مشخص شد در تیمارهای میکوریزی فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزی بیشتر است. همچنین مشخص شد در ریشۀ گیاهان میکوریزی تجمع فلز نیکل در مقایسه با ریشۀ گیاهان غیرمیکوریزی بیشتر است که این خود نشان­ دهندۀ نقش قارچ میکوریز وزیکولار آرباسکولار در ممانعت از انتقال فلزهای سنگین و جلوگیری از آسیب به بخش ­های هوایی گیاه است.

تغییرات اساسی برپایۀ مطالعات متعدد تبارشناختی در رده­بندی نهان­ دانگان، بازنگری و به ­روزرسانی مجموعه­ های فلور هر منطقه را اجتناب­ ناپذیر می­کند. در این مقاله، وضعیت فلور افغانستان مطالعه می ­شود و ترکیب فلور آن با فلور ایران مقایسه می­ شود. طبق جمع ­بندی آخرین مطالعات صورت­ گرفته تاکنون، مطابق با نظام APG IV، فلور افغانستان شامل 40 راسته، 130 تیره، حدود 1030 سرده و حدود 5065 گونۀ نهان­ دانه است و فلور ایران 42 راسته، 139 تیره، حدود 1252 سرده و حدود 8090 گونۀ نهان­ دانه را دربرمی­ گیرد که از این بین، 39 راسته، 124 تیره، 844 سرده و حدود 1800 گونه بین دو کشور مشترک هستند. پرتیره ­ترین راسته در افغانستان راستۀ نعناسانان و در ایران راستۀ میخک ­سانان است. تیرۀ کاسنیان دارای بیش­ ترین تعداد سرده در هر دو کشور است. به­ لحاظ تعداد گونه، بزرگ ­ترین تیرۀ افغانستان تیرۀ کاسنیان ولی بزرگ­­ ترین تیرۀ ایران تیرۀ باقلائیان است. پرگونه ­ترین سرده ­های هر دو کشور نیز به ­ترتیب سردۀ گون و سردۀ هزارخار هستند. بازدانگان در افغانستان 2 راسته، 4 تیره، 7 سرده و 22 گونه دارند و در ایران 2 راسته، 3 تیره، 5 سرده و 17 گونه را شامل می­ شوند. با افزودن 58 گونه از نهان­ زادان آوندی برای افغانستان و 60 گونه برای ایران و 311 گونه از خزه­ گیان برای افغانستان و 534 گونه از خزه ­گیان برای ایران، درمجموع، تعداد رویان­ داران در حدود 5460 گونه برای افغانستان و حدود 8700 گونه برای ایران است.

پراکسیدازها (1.11.1.7:EC) پروتئین های شامل هم که به طور گسترده در گیاهان، میکروارگانیسم­ها و حیوانات فعالیت دارند. این آنزیم دو سوبسترایی که پراکسید هیدروژن را تبدیل به آب می کند در مسیر کاتالیز خود باعث اکسید شدن بسیاری از سوبستراهای آلی و غیر آلی  می­شود که همه آنها برای سنجش فعالیت آنزیم قابل استفاده هستند. اما سوبسترای اختصاصی آن همچنان پراکسید هیدروژن است. وجود کلسیم و حداقل چهار باند دی سولفید در ساختار پروتئین به اثبات رسیده که به شکل­گیری و استحکام ساختار سه بعدی مولکول کمک می­کنند. پراکسیدازهای گیاهان نقش­های متعددی از جمله دخالت در بیوسنتز لیگنین، متابولسیم اکسین، رشد سلول، ایجاد اتصالات عرضی دیواره سلول و به خصوص پاسخ به تنش­های محیطی دارند. زمان زیادی است که ثابت شده در تمامی فرآیندهای فیزیولوژیک و تغییرات فنولوژیک گیاه، پراکسید هیدروژن در بافت­ها تولید می­شود که پراکسیدازو کاتالاز به دو شکل متفاوت سلول را از این ماده سمی پاک می­کنند. لذا پراکسیدازها، گزینه خوبی برای پی­گیری مسیر مقابله سلول با عوامل تنش زاو روبه رویی با موقعیت­هایی مثل استرس اکسیداتیو به شمار می­روند. همچنین با توجه به پیشرفت های علوم بیولوژی و تولید نمونه­های خالص از پراکسیدازها، از این مولکول برای مطالعات لیگاند-پروتئین در تحقیقات داروسازی نیز استفاده می­شود. بنابراین در این مرور کوتاه بر پراکسیداز­های گیاهان علاوه بر معرفی آنها، تا حدی به چگونگی سنجش فعالیت آنزیم، بررسی تعداد ایزوزیم­ها و پی­گیری تغییرات ساختاری آنزیم نیز نگاه کوتاهی شده است.

به­منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر با 24-اپی براسینولید (صفر، 1/0 و 1میلی­گرم بر لیتر) بر افزایش مقاومت گیاه گوجه­فرنگی (Lycopersicon esculentum Mill.) به تنش شوری (صفر، 70 و 140 میلی­مولار کلریدسدیم) آزمایشی به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرايط گلخانه­ای صورت گرفت. تنش شوری به­ طور قابل ملاحظه ­ای باعث کاهش در میزان رشد گیاه گوجه­ فرنگی شد. با این وجود، پرایمینگ با 24-اپی براسینولید (EBL) (1 میلی‌­گرم بر لیتر) از اثرات منفی کلریدسدیم (به­ويژه در 140 میلی­مولار) به­ نحو معنی­ دار کاست. در این حالت، 24-اپی براسینولید باعث تغییر در میزان وزن تر و خشک (بیش از دو برابر)، کلروفیل کل (72+ درصد)، کاروتنوئيدها (دو برابر)، پرولین آزاد (سه برابر)، نشت الکترولیت­ ها (6/18- درصد)، نسبت Na⁺/K⁺ در ریشه (5/57- درصد) و اندام ­های هوایی (62- درصد) نسبت به شاهد شوری شد. به ­نظر می‌رسد پرایمینگ بذر با اپی‌براسینولید با افزایش در میزان پرولین آزاد، غلظت رنگیزه­ های فتوسنتزی و نیز کاهش نشت الکترولیت ­ها و نسبت Na⁺/K⁺ در بافت­های گیاه گوجه­فرنگی منجر به افزایش تحمل گیاه گوجه ­فرنگی به تنش شوری شد.   

 
 
 

در این تحقیق اثر سمّی عصاره­های آبی و اتانولی ناز سفید (Sedum album L.) بر دو سلول سرطان معده (AGS) و پستان (MCF-7) انسان بررسی شد. ناز سفید از روستای دلیر شهرستان چالوس نمونه­برداری شد و هشت غلظت مختلف از عصاره ­های آبی و اتانولی به ­مدت 48 ساعت بر سلول­ های سرطانی اعمال شد. اثر کشندگی و مهاری عصاره ­ها روی سلول­ ها به روش ­های MTT، BrdU و TUNEL بررسی شد. یافته ­ها نشان داد هر دو عصارۀ اثر وابسته به غلظتِ ضد تکثیر سلول و القای آپوپتوز دارند. نتایج MTT نشان داد سلول AGS نسبت به سلول MCF-7 متحمل کشندگی بیشتری شده بود و اثر عصارۀ اتانولی قوی­ تر از عصارۀ آبی بود. داده­ های روش BrdU نشان داد در بالاترین غلظت عصارۀ آبی، تکثیر سلول AGS به 50 درصد و تکثیر سلول MCF-7 به 43 درصد کاهش یافت. همچنین عصارۀ اتانولی در بالاترین غلظت، تکثیر دو سلول AGS و MCF-7 را به ترتیب به 75 درصد و 60 درصد کاهش داد. نتایج روش TUNEL نیز حاکی از آن بود که 52 درصد از سلول­ های AGS و 12درصد از سلول­های MCF-7 تحت تیمار با عصارۀ اتانولی دچار آپوپتوز شدند. عصارۀ آبی نیز در دو سلول فوق به ­ترتیب 28 درصد و 25 درصد آپوپتوز القا کرد. هم مهار تکثیر سلول و هم القای مرگ، از راهکارهای مطلوب محققان در درمان سرطان هستند. شناسایی ترکیبات موجود در ناز سفید و بررسی اثر آنها در مدل­ های حیوانی سرطان می­ تواند به درک بیشتر خواص ضد سرطانی این گیاه کمک کند.